Do miễn dịch được tạo thành sau khi mắc bệnh chỉ có tính đặc hiệu đối với từng tuýp, nên người dân mắc bệnh sốt xuất huyết rồi vẫn có thể mắc tiếp các tuýp khác.

Bệnh lây lan do muỗi vằn đốt người bệnh nhiễm vi rút sau đó truyền bệnh cho người lành qua vết đốt. Hai loại muỗi vằn truyền bệnh là Aedes aegypti và Aedes albopictus, trong đó chủ yếu là muỗi Aedes aegypti. Muỗi vằn cái đốt người vào ban ngày, đốt mạnh nhất vào sáng sớm và chiều tối.

Muỗi vằn trú đậu ở các góc, xó tối, trong nhà, trên quần áo, chăn màn, dây phơi và các đồ dùng trong nhà. Muỗi vằn đẻ trứng, sinh sản chủ yếu ở dụng cụ chứa nước sạch ở trong và xung quanh nhà như bể nước, chum, vại, lu, giếng nước, hốc cây...; các đồ vật hoặc đồ phế thải có chứa nước như lọ hoa, bát kê chân cạn, lốp xe, vỏ dừa. Muỗi vằn không đẻ trứng ở ao tù, cống rãnh có nước hôi thối. Loại muỗi này phát triển mạnh vào mùa mưa, khi nhiệt độ trung bình vượt trên 20 độ C.

Bệnh diễn biến phức tạp

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), bệnh sốt xuất huyết đang diễn biến phức tạp, gia tăng về phạm vi và số lượng người mắc bệnh qua từng năm tại nhiều quốc gia. Hiện bệnh lưu hành tại 128 quốc gia và hơn 3,9 tỷ người sống trong vùng nguy cơ bị mắc bệnh; hàng năm có khoảng 390 triệu người nhiễm bệnh.

Báo cáo của Cục Y tế dự phòng, tại Việt Nam, bệnh số xuất huyết đã giảm trong những năm gần đây, tỷ lệ mắc trên 100.000 dân là 56,7 thấp hơn so với một số nước và tỷ lệ tử vong là 0,029% thấp nhất so với các quốc gia trong khu vực. Bệnh lưu hành ở hầu hết các tỉnh, thành phố nhưng tập trung chủ yếu tại các tỉnh miền Nam và miền Trung.

Trong 7 tháng đầu năm, cả nước ghi nhận 58.888 trường hợp mắc (50.497 trường hợp nhập viện) và có 18 trường hợp tử vong. So với cùng kỳ năm 2016, số trường hợp nhập viện tăng 9,7%. Số trường hợp mắc chủ yếu tập trung ở miền Nam (64,4%) và miền Trung (19,9%) so với tổng số trường hợp mắc bệnh của cả nước do đây là khu vực bệnh lưu hành trong nhiều năm qua. Khu vực miền Bắc có tỷ lệ mắc thấp hơn (12,4%) tuy nhiên gần đây có gia tăng số trường hợp mắc tại Hà Nội (số mắc tuyệt đối ở Hà Nội đứng thứ 3 cả nước, số mắc trên 100.000 dân đứng thứ 19).

Nguyên nhân của sự gia tăng dịch bệnh sốt xuất huyết thời gian qua là do mùa hè đến sớm, nhiệt độ trung bình tại hầu hết các khu vực cao hơn những năm trước dẫn đến véc tơ truyền bệnh phát triển mạnh.

Đồng thời, nguyên nhân còn do tập quán tích trữ nước của người dân chưa có thay đổi đáng kể; tốc độ đô thị hóa nhanh; môi trường tại các công trình xây dựng, nhà máy, xí nghiệp, nhà trọ, lán trại không được quan tâm, xử lý phát sinh các ổ loăng quăng của muỗi truyền bệnh.

Ngoài ra, sự phối hợp của người dân và ban, ngành, đoàn thể trong công tác phòng chống bệnh sốt xuất huyết tại một số địa phương chưa cao; việc triển khai phun hóa chất và diệt loăng quăng ở khu vực thành thị gặp nhiều khó khăn, không triệt để; nhiều địa phương gặp khó khăn về kinh phí...

Phân tuyến điều trị bệnh nhân sốt xuất huyết

Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Hoàng Đức Hạnh tuyên truyền cho người dân về cách phòng chống dịch bệnh. Ảnh: Thành Đạt/TTXVN

Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) Lương Ngọc Khuê nêu rõ: Sốt xuất huyết hiện được phân theo 3 mức, gồm sốt xuất huyết Dengue, sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo và sốt xuất huyết Dengue nặng.

Theo đó, tuyến xã chẩn đoán, điều trị, theo dõi, chăm sóc các trường hợp sốt xuất huyết Dengue; tuyến huyện chẩn đoán, điều trị, theo dõi, chăm sóc các trường hợp sốt xuất huyết Dengue và sốt xuất huyết Dengue có dấu hiệu cảnh báo.

Tuyến tỉnh và tuyến cuối tiếp nhận và điều trị các trường hợp có dấu hiệu cảnh báo nặng; khi quá khả năng của tuyến tỉnh thì chuyển tuyến cuối, tuyến Trung ương điều trị, hỗ trợ...

Cục trưởng Lương Ngọc Khuê nhấn mạnh: Để nâng cao năng lực và chẩn đoán bệnh sốt xuất huyết, tùy tình hình thực tế, từng bệnh viện có thể xây dựng qui trình tiếp nhận, phân loại điều trị bệnh nhân. Người bệnh nghi mắc sốt xuất huyết phải được khám bởi các bác sỹ được phân công về khám, chữa bệnh truyền nhiễm.

Người bệnh sốt xuất huyết có dấu hiệu cảnh báo hoặc sốt xuất huyết nặng phải được chuyển đến khám, điều trị tại chuyên khoa truyền nhiễm. Mỗi bệnh viện có nhóm chuyên trách điều trị sốt xuất huyết và có trưởng nhóm.

Các trường hợp chuyển viện, tuyến dưới phải có thảo luận với tuyến trên để xử trí thích hợp trước khi chuyển viện, đảm bảo an toàn cho người bệnh.

Đặc biệt, các bệnh viện tuyến cuối phải duy trì đường dây nóng hỗ trợ kỹ thuật, hội chẩn từ xa từ bệnh viện tuyến trên với các bệnh viện tuyến dưới, hạn chế chuyển tuyến không cần thiết; tiếp tục đào tạo, đào tạo liên tục cho các thầy thuốc tham gia chẩn đoán, điều trị sốt xuất huyết Dengue, nhất là bác sỹ trẻ, người mới chuyển công tác...

Bộ Y tế khuyến cáo: Trước tình hình diễn biến phức tạp của dịch bệnh, để ngăn dịch bệnh bùng phát và lan rộng, kéo dài trong thời gian tới, người dân phải đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng.

Hàng tuần, người dân cần thực hiện các biện pháp diệt loăng quăng/bọ gậy bằng cách thả cá vào dụng cụ chứa nước lớn; thau rửa dụng cụ chứa nước vừa và nhỏ; lật úp các dụng cụ không chứa nước; thay nước bình hoa/bình bông; bỏ muối, dầu hoặc hóa chất diệt lăng quăng/bọ gậy vào bát nước kê chân chạn, các ổ nước đọng.

Các gia đình nên loại bỏ các vật liệu phế thải, các hốc nước tự nhiên không cho muỗi đẻ trứng như chai, lọ, hũ, mảnh chai, chum vại vỡ, vỏ dừa, mảnh lu vỡ, lốp/vỏ xe cũ, hốc tre, bẹ lá...; ngủ màn, mặc quần áo dài phòng muỗi đốt ngay cả ban ngày; tích cực phối hợp với ngành y tế trong các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.

Khi bị sốt, người dân cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị; không tự ý điều trị tại nhà...

TTXVN