Chiến lược ngoài giao trở thành công cụ hữu hiệu giúp mỗi vùng đất có thể học hỏi các mô hình phát triển hiện đại, thu hút ngoại lực về củng cố nội lực, qua đó tìm ra những lối đi tối ưu, tùy chỉnh cho phù hợp với địa phương mình, từng bước mở rộng “biên giới mềm”, gia tăng sự hiện diện các yếu tố kinh tế, văn hóa bên ngoài biên giới không gian vật lý của địa phương đó.

Việc định hình các chiến lược ngoại giao không có khuôn mẫu, đồng thời chịu ảnh hưởng rất nhiều từ nhiều yếu tố như: thể chế chính trị, nền tảng tích lũy về văn hóa, độ lớn về tích lũy thương hiệu địa phương,… và nhiều yếu tố khác, tổng hòa lại tạo ra một chiến lược chung xuyên suốt, nhưng cũng đòi hỏi tính linh động, uyển chuyển và tùy biến trong quá trình thực thi theo thời gian. Đối với Bình Dương, sau 25 năm hình thành và phát triển, không nằm ngoài những yếu tố nêu trên, những thành quả phát triển kinh tế xã hội tỉnh đạt được có sự đóng góp rất lớn của công tác ngoại giao.

Đặt trong chiến lược ngoại giao chung và bình đẳng giữa các địa phương của Chính phủ. Bình Dương đã chủ động, sáng tạo và định hình những nét ngoại giao riêng, phản ánh trong đó là tính nhân văn, sự mộc mạc, khiêm cung, hòa lẫn với phong cách hào sảng của người Bình Dương, nhưng vẫn để những không gian linh động cho việc thẩm thấu các yếu tố văn hóa khác, từng bước định vị Bình Dương trở thành vùng đất ngoại giao đa văn hóa, là nền tảng quan trọng tạo ra một xã hội đa dạng, những thân thuộc với các nhà đầu tư và người lao động, tạo dựng lên sức hút phi vật thể của Bình Dương, giúp gắn kêt, thu hút và giữ lòng người đến và ở lại Bình Dương an cư lạc nghiệp.

Nền tảng văn hóa người Bình Dương: Ngoại giao từ đời sống, đời sống có ngoại giao

Linh hồn của mỗi vùng đất được hun đúc lên từ chính những con người ở đó, do bản chất cuối cùng của công tác ngoại giao xuất phát chính từ bản ngã của từng người dân, những người chủ thực sự của mỗi vùng đất. Thấu hiểu được điều đó, những năm qua Bình Dương đã định hình những định hướng ngoại giao xuyên suốt của mình được thể hiện qua các yếu tố cốt lõi như sau:

Tỉnh táo để lựa chọn: Trước sự biến động khó lường của các yếu tố chính trị, kinh tế toàn cầu, khi thế giới ngày càng phẳng hóa, công nghệ đã và đang định nghĩa lại biên giới của các quốc gia trên quy mô toàn cầu, và biên giới của các địa phương ở quy mô quốc gia. Niềm tin về một quá trình toàn cầu hóa không thể bị đảo ngược đang bị sói mòn bởi các cuộc chiến thương mại và các yếu tố địa chính trị khác.

25 năm qua, Bình Dương luôn cố gắng chủ động nắm bắt xu thế, tỉnh táo lựa chọn những hướng đi thông minh, tham gia kết nối sâu rộng vào cộng đồng quốc tế ở quy mô cấp địa phương, liên thành phố. Việc lựa chọn các địa phương và đối tác đồng hành đảm bảo phù hợp với nền tảng ngoại giao chung của quốc gia là rất quan trọng.

Việc chính quyền Bình Dương lựa chọn đúng đắn, đa phương hóa, đa dạng hóa đóng vài trò rất quan trọng trong việc dẫn dắt và định hướng các doanh nghiệp chủ lực của tỉnh, đặc biệt các doanh nghiệp nhà nước. Sự mở lối của chính quyền tỉnh là điều kiện tiên quyết giúp các doanh nghiệp có những hướng đi đúng đắn, tìm kiếm được đối tác phù hợp với Bình Dương cũng như tổng thể quốc gia.

Chân thành tạo niềm tin: Sự đồng thuận từ chính quyền, doanh nghiệp đến người dân sâu xa xuất phát từ nền tảng văn hóa chung. Trong công tác ngoại giao, Bình Dương luôn lấy sự chân thành làm đầu, thẳng thắn chia sẻ những khó khăn, thuận lợi. Trực diện vào những vấn đề cốt lõi để tạo ra tính hiệu quả cao nhất. Sự chân thành đồng nhất đó một cách tự nhiên biến mỗi người dân Bình Dương trở thành một nhà ngoại giao của tỉnh, mỗi doanh nghiệp và hệ thống tiếp thị của họ trở thành đại diện của tỉnh, cùng đồng hành với chính quyền để tối ưu hóa các mối liên kết, thu hút nguồn lực về với Bình Dương.

Khiêm cung để học hỏi: Một yếu tố cốt lõi khác, và đậm nét nhất trong phong cách ngoại giao của Bình Dương, bên cạnh sự tỉnh táo, chân thành đó là sự khiêm cung, khiêm nhường học hỏi. Từ những phương châm mộc mạc “Trải chiếu hoa mời gọi nhà đầu tư” cách đây 25 năm, đến những mối liên hệ hợp tác hiện nay, tất cả đều toát lên sự cầu thị, khiêm nhường của một Bình Dương luôn sẵn sàng học hỏi và đón nhận những cái mới, hợp tác với các đối tác mới phù hợp với định hướng lớn của tỉnh, khiêm cung tuân thủ những định hướng của quốc gia, phục vụ quá trình phát triển kinh tế xã hội, vì sự hành phúc và ấm no của người dân.

Chính phủ dẫn dắt, Bình Dương hành động: Từ chiến lược đến chiến thuật thực thi

Tham gia vào ngoại giao cấp quốc gia: Xuyên suốt quá trình phát triển, Bình Dương luôn lắng nghe và gắn kết với các hoạt động ngoại giao cấp quốc gia. Lãnh đạo và các doanh nghiệp Bình Dương sẵn sàng tham gia các đoàn ngoại giao cấp chính phủ để tìm kiếm cơ hội cho Bình Dương trong cơ hội chung của cả nước.

Việc bám sát công tác ngoại giao của Chính phủ đã giúp Bình Dương tận dụng được nhiều cơ hội mà nổi bật như Liên doanh Khu công nghiệp Việt Nam – Singapore VSIP, là kết quả của sự hợp tác giữa chính phủ Việt Nam và chính phủ Singapore, qua đó Bình Dương kết nối doanh nghiệp nhà nước đầu tầu của tỉnh với Sempcorp, đứng sau là quỹ đầu tư Temasek có nguồn gốc nhà nước Singapore, hình thành liên doanh để từ đó Bình Dương học hỏi được mô hình phát triển công nghiệp bền vững, dựa trên hệ sinh thái hoàn thiện phục vụ nhà đầu tư, người lao động và người dân, tạo ra mô hình chuẩn và là bước ngoặt lớn trong việc chuẩn hóa mô hình phát triển công nghiệp của tỉnh 25 năm qua.

Gắn kết với các Đại sứ quán, Lãnh sự quán và các Phòng thương mại và các địa phương khác trên toàn cầu: Thông qua các kết nối của Chính phủ, Bộ ngoại giao, Bình Dương đã chủ động xây dựng, kết nối và gắn kết khăng khít với các Đại sứ quán và Lãnh sự quán các nước, làm tiền đề cho các doanh nghiệp của tỉnh khai thác và kết nối vào các thị trường tiềm năng trên toàn cầu, đây là những đòn bẩy quan trọng giúp Bình Dương phát triển và thu hút đầu tư nước ngoài FDI trong 25 năm qua.

Những mối liên kết này đã mở ra nhiều mối quan hệ hợp tác quốc tế, như việc Bình Dương đã kết nghĩa với Deajeon, Hàn Quốc; Yamaguchi, Nhật Bản, Eindhoven, Hà Lan,… qua đó hình thành nhiều dự án hiệu quả, ý nghĩa như đề án Thành phố Thông minh Bình Dương, Vùng Đổi mới Sáng tạo Bình Dương, Khu Công nghiệp Thông minh, Khu Công nghiệp Khoa học và Công nghệ.

Việc xây dựng các mối ngoại giao kết nghĩa giúp Bình Dương học hỏi được nhiều bài học từ các thành phố lớn trên thế giới, từ đó đúc kết ra những mô hình phát triển phù hợp với Bình Dương, không chỉ trong lĩnh vực thu hút đầu tư, mà còn tổng thể nhiều mặt của xã hội như quy hoạch đô thị giao thông, phát triển hạ tầng Logistics, phát triển đổi mới sáng tạo và khoa học công nghệ,… đóng góp vào một hình ảnh của Bình Dương hiện tại và tương lai, với việc thay đổi động lực phát triển sang một thế hệ mới, phát triển dựa trên mở rộng kết nối, đổi mới sáng tạo, và khoa học công nghệ.

Đưa đối tác đồng hành cùng Bình Dương: Từ sự dẫn dắt của chính quyền tỉnh, các doanh nghiệp nhà nước đầu tầu của tỉnh đã thúc đẩy và hình thành nhiều liên doanh với đối tác các nước như Liên doanh Khu Công nghiệp Việt Nam Singapore VSIP đã mở rộng hoạt động sản xuất kinh doanh ra 11 tỉnh thành trên cả nước, liên doanh với Tập đoàn Tokyu của Nhật Bản về phát triển đô thị chất lượng cao, đô thị đáng sống; liên doanh với tập đoàn NTT của Nhật Bản về phát triển viễn thông, công nghệ thông tin; liên doanh với quỹ đầu tư Wapus Pincus, Mỹ để xây dựng hạ tầng logistics và logistics cho thương mại điện tử;…

Những công ty liên doanh này từng bước trở thành những quả đấm thép trên nhiều lĩnh vực, giúp Bình Dương hội tụ nguồn lực, thúc đẩy sự phát triển kinh tế xã hội, đồng thời lan rộng và chia sẻ ra cả nước mô hình phát triển phù hợp với Việt Nam.

Mạng lưới tiếp thị của các doanh nghiệp trở thành mạng lưới tiếp thị của tỉnh: Nhiều năm qua, chính quyền Bình Dương luôn đồng hành với cộng đồng doanh nghiệp một cách khăng khít, đặc biệt việc khéo léo sử dụng các doanh nghiệp nhà nước đầu tầu của tỉnh trở thành công cụ để thu hút nguồn lực trong và ngoài nước về phát triển hạ tầng cứng, hạ tầng mêm cho tỉnh.

Trong đó hệ thống các văn phòng đại diện của các doanh nghiệp chủ lực của tỉnh trên toàn cầu trở thành như là hệ thống văn phòng đại diện của chính Bình Dương ở các nước, các nhân viên người bản địa được sử dụng đảm bảo sự thấu hiểu văn hóa địa phương, ngôn ngữ địa phương là một sự lựa chọn thông minh của Bình Dương, điều này làm tăng hiệu quả lớn cho công tác quảng bá hình ảnh và ngoại giao Bình Dương, thể hiện tư duy hiện đại, tích cực và sáng tạo của Bình Dương trong công tác quảng bá và ngoại giao.

“Chiến lược ngoại giao liên thành phố” của Bình Dương nhiều năm qua đã và vẫn mang đến nhiều thành quả lớn cho tỉnh, giúp Bình Dương luôn có một cái nhìn sâu rộng trên mặt bằng tổng thể trong nước và quốc tế, qua đó thấu hiểu mình đã làm được gì để tự tin vững bước, và biết sẽ cần phải làm gì để có sự chuẩn bị chu đáo.

Sự tỉnh táo giúp Bình Dương có được sự minh triết trong việc lựa chọn mô hình phát triển hiện đại nhưng vẫn phù hợp với yêu cầu về thể chế và các quy định tầm vĩ mô quốc gia.

Sự chân thành giúp Bình Dương có được sự tin tưởng của các đối tác quốc tế, “tiếng lành đồn xa” để từ đó bạn bè giới thiệu, Bình Dương lại rộng mở hơn trên bước đường ngoại giao của mình, như Diễn đàn Kinh tế Châu Á Horasis, hay việc Trung tâm Thương mại Thế giới TP Mới Bình Dương được gia nhập Hiệp hội các trung tâm thương mại WTC thế giới cũng đến từ những người bạn lâu năm như thế.

Sự khiêm cung giúp Bình Dương luôn tôn trọng những định hướng và chính sách vĩ mô của quốc gia, đồng thời học hỏi được những mô hình ưu việt của các nước phát triển, tùy chỉnh lại, ứng dụng vào thực tế phát triển của tỉnh.

Những chiến lược thông minh của Bình Dương, trong đó có “Chiến lược ngoại giao liên thành phố” đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao và ghi nhận, cụ thể 4 năm liền Bình Dương được Diễn đàn Cộng đồng thông minh thế giới ICF vinh danh trong TOP 21 các thành phố có chiến lược phát triển thông minh tiêu biểu, đặc biệt năm 2021, Bình Dương được vinh danh trong TOP 7 trên hơn 200 thành phố trên thế giới.

Trong tương lai, Bình Dương sẽ tiếp tục phải duy trì được những triết lý ngoại giao xuyên suốt như trên, đồng thời củng cố nguồn nhân lực, củng cố năng lực quản trị địa phương một cách khoa học, đưa Bình Dương vượt qua được thách thức về bẫy thu nhập trung bình đang hiển hiện, trở thành vùng đất phát triển, thịnh vượng, vì sự ấm no và hạnh phúc của người dân./.

PV