Dự Đại hội có các đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị: Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng; Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Hội đồng Thi đua – Khen thưởng Trung ương; Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.

Các đồng chí nguyên Ủy viên Bộ Chính trị: nguyên Tổng Bí thư Nông Đức Mạnh; nguyên Chủ tịch nước Trần Đức Lương; nguyên Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, nguyên Chủ tịch Hội đồng Thi đua – Khen thưởng Trung ương; nguyên Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cùng nhiều đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, lãnh đạo các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và các địa phương về dự Đại hội.

Về dự Đại hội còn có 2.020 đại biểu là đại diện Mẹ Việt Nam Anh hùng, các đồng chí lão thành cách mạng, Anh hùng Lực lượng vũ trang, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới, Chiến sỹ thi đua toàn quốc, các điển hình tiên tiến đại diện các lĩnh vực, ngành, nghề, dân tộc, tôn giáo…

Các đại biểu tham dự Đại hội.

Phong trào thi đua yêu nước với nhiều nội dung phong phú, hình thức sinh động

Phát biểu khai mạc Đại hội, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, cách đây 72 năm, nhân kỷ niệm 1.000 ngày Nam bộ kháng chiến, Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu đã ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc. Người viết, “mỗi người dân Việt Nam, bất kỳ già, trẻ, trai, gái, bất kỳ giàu, nghèo, lớn, nhỏ  đều cần phải trở nên một chiến sĩ đấu tranh trên mặt trận quân sự, kinh tế, chính trị, văn hóa". Người kêu gọi, "làm cho mau, làm cho tốt, làm cho nhiều". Thực hiện Lời kêu gọi thiêng liêng đó của Người, trải qua 26.460 ngày, kể từ ngày 1/6 năm đó, không ngày nào nhân dân ta không thi đua yêu nước. Từ những ngày đầu với phong trào thi đua diệt giặc dốt, diệt giặc đói, cho đến diệt giặc ngoại xâm, từ thi đua khôi phục kinh tế - xã hội ở miền Bắc, cho đến thi đua chi viện cho chiến trường miền Nam, từ thi đua đánh thắng giặc Mỹ, thống nhất đất nước, đến thi đua kiến thiết lại nước nhà, thực hiện công cuộc đổi mới kinh tế đưa đất nước tiến lên trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Thi đua làm cho dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thủ tướng nêu rõ, ngày nay, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín của đất nước ta có được là kết tinh của nhiều phong trào thi đua sôi nổi, bao gồm cả những cống hiến và hy sinh thầm lặng ở mọi cấp, mọi ngành, mọi hình thức xã hội.

Theo Thủ tướng, so với các kỳ Đại hội trước, số lượng đại biểu về dự Đại hội lần này là đông nhất, điều này thể hiện phong trào thi đua yêu nước ngày càng lan tỏa mạnh mẽ, những tấm gương thi đua điển hình của nước ta ngày càng nhiều.

Thủ tướng nhắc lại phát biểu của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ IX (tháng 12/2015) đã đưa ra 5 chỉ đạo quan trọng, trong đó nhấn mạnh đến tinh thần phải quán triệt các chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng, nhất là quán triệt sâu sắc tư tưởng thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Chỉ thị số 34 Bộ Chính trị về tiếp tục đổi mới công tác thi đua, khen thưởng với chủ đề xuyên suốt "đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc". Thi đua cần có mục tiêu thiết thực, cụ thể, cần chú ý kiểm tra, đánh giá, thưởng, kịp thời, phát hiện, bồi dưỡng và nhân rộng điển hình tiên tiến; phải huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị.

Trong 5 năm qua, phong trào thi đua yêu nước đã phát triển ngày càng mạnh mẽ, sâu rộng, với nhiều nội dung phong phú, hình thức sinh động, lấy cái đẹp dẹp cái xấu. “Chúng ta thấy nhiều hình ảnh cảm động, nhân văn, những tấm gương đa dạng trong nhiều lĩnh vực, từ người chiến sỹ lực lượng vũ trang đến người già, trẻ nhỏ đều có tấm lòng đối với đất nước trong lúc khó khăn, bệnh tật diễn ra. Chúng ta đã làm những việc mà thế giới cảm động, tâm phục”, Thủ tướng dẫn chứng.

Thủ tướng cho rằng, các phong trào thi đua góp phần quan trọng vào việc động viên sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong toàn Đảng, toàn dân và toàn quân; khơi dậy được tinh thần tự hào, tự tôn dân tộc, hun đúc ý chí mạnh mẽ khát vọng hùng cường của dân tộc ta. Thi đua giờ đây trở thành điều rất quan thuộc trong đời sống hàng ngày. Tinh thần thi đua vượt lên chính mình chính là cội nguồn sức mạnh của sự phát triển.

 Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh, năm 2020 đánh dấu một bước ngoặt lớn trong lịch sử 100 năm gần đây của nhân loại, khi đại dịch COVID-19 gây ra những tác động lớn đến kinh tế và xáo trộn trong đời sống xã hội của hầu hết các nền kinh tế thế giới. Tuy nhiên, nhờ sự đoàn kết, đồng lòng của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân, hòa quyện giữa ý Đảng và lòng dân, chúng ta đã thi đua và giành thắng lợi trong việc thực hiện mục tiêu kép: Vừa phòng chống dịch COVID-19, vừa phát triển kinh tế. Hiện nay, khi nhiều nước trong khu vực và trên thế giới bị rơi vào suy thoái sâu, Việt Nam là nền kinh tế vẫn duy trì được tăng trưởng dương. Dịch COVID-19 được kiểm soát, giảm thiểu số người chết và những thiệt hại về kinh tế, an sinh xã hội được bảo đảm, văn hóa, xã hội, môi trường, quốc phòng, an ninh, đối ngoại đạt nhiều kết quả ấn tượng.

Thủ tướng cũng cho rằng, niềm tin của nhân dân đối với Đảng, với tương lai đất nước không ngừng được củng cố và nâng cao. Những lúc khó khăn nhất, gai góc nhất là dịp để mỗi chúng ta thể hiện bản sắc của tinh thần dân tộc, sự đoàn kết, “đồng thanh tương ứng, đồng khí tương cầu”; tô điểm cho bản lĩnh, ý chí, khí chất của con người Việt Nam, đó là: không thử thách nào mà dân tộc ta không thể vượt qua.

Phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng đã có nhiều đổi mới, sáng tạo và hiệu quả

Tổng kết phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng trong 5 năm (2016 - 2020), phương hướng, nhiệm vụ giai đoạn 2021 – 2025, Phó Chủ tịch nước Đặng Thị Ngọc Thịnh, Phó Chủ tịch thứ Nhất Hội đồng Thi đua – Khen thưởng Trung ương, Trưởng ban Tổ chức Đại hội cho biết, giai đoạn 2016 - 2020, phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng đã có nhiều đổi mới, sáng tạo và hiệu quả, góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Các phong trào thi đua được triển khai sâu rộng trong cả nước với nội dung và hình thức ngày càng đổi mới, sáng tạo, mang lại hiệu quả thiết thực, góp phần tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. Nhất là từ đầu năm 2020, đại dịch COVID-19 xảy ra trên toàn cầu đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến kinh tế, xã hội của các quốc gia, trong đó có Việt Nam; thực hiện lời dạy của Bác “Càng khó khăn thì càng phải thi đua”, hưởng ứng lời kêu gọi của Tổng Bí thư, Chủ tịch nước, các ngành, các cấp và nhân dân cả nước đã ra sức thi đua phấn đấu, chung sức, đồng lòng thực hiện thắng lợi mục tiêu kép mà Chính phủ đề ra, kiểm soát được đại dịch và phát triển kinh tế - xã hội.

Đặc biệt các phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động đã trở thành nòng cốt trong phong trào thi đua của cả nước, được các cấp, các ngành, các địa phương và đông đảo quần chúng nhân dân hưởng ứng tham gia. Với sự quan tâm, tạo điều kiện của Nhà nước và toàn xã hội, người dân đã thực sự trở thành chủ thể của phong trào thi đua với những việc làm thiết thực, hiệu quả.

Từ các phong trào thi đua yêu nước đã xuất hiện ngày càng nhiều tập thể, cá nhân tiêu biểu xuất sắc, điển hình tiên tiến. Trong 5 năm qua, đã khen tặng 343.727 Huân, Huy chương; 25.920 danh hiệu vinh dự Nhà nước (trong đó bao gồm cả Nhà giáo, Thầy thuốc, Nghệ sĩ, Nghệ nhân ưu tú, nhân dân); 28 Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, 73 Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới; 308 Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh và 380 Chiến sĩ thi đua toàn quốc.

Theo Phó Chủ tịch nước, thời gian qua, công tác khen thưởng bảo đảm chính xác, kịp thời, công khai, minh bạch, hướng về cơ sở; quan tâm khen thưởng đối với tập thể nhỏ, tập thể, cá nhân ở vùng sâu, vùng xa, người trực tiếp lao động sản xuất, công tác, chiến đấu... Trong 5 năm qua, đã cơ bản hoàn thành khen thưởng kháng chiến; tổ chức phong tặng, truy tặng danh hiệu “Bà mẹ Việt Nam anh hùng” đối với 20.334 bà mẹ; Huân chương độc lập cho 8.500 gia đình có nhiều hy sinh, cống hiến cho đất nước và phong tặng, truy tặng 267 Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân cho các tập thể, cá nhân có thành tích trong thời kỳ kháng chiến.

Góp phần tạo ra động lực thúc đẩy các hoạt động cách mạng

Phát biểu chỉ đạo tại Đại hội, thay mặt lãnh đạo Đảng và Nhà nước, Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng đã nhiệt liệt chúc mừng và biểu dương những kết quả, thành tích trong phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng 5 năm 2015 - 2020; chúc mừng các đại biểu điển hình tiên tiến về dự Đại hội hôm nay, những bông hoa tươi thắm trong phong trào thi đua của cả nước.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước cũng chỉ rõ, một số hạn chế cần khắc phục trong công tác thi đua, khen thưởng: Nhiều mô hình, gương điển hình tiên tiến ở một số địa phương, cơ quan, đơn vị chưa được phát hiện, bồi dưỡng kịp thời và nhân rộng có hiệu quả. Việc tuyên truyền, tổ chức học tập, áp dụng mô hình mới còn ít được quan tâm. Công tác khen thưởng có lúc, có việc chưa kịp thời; khen thưởng cho công nhân, nông dân, người lao động trực tiếp còn chưa nhiều, nhất là các hình thức khen bậc cao; tính tiêu biểu, nêu gương và lan tỏa trong công tác khen thưởng có lúc còn hạn chế...

 Tổng Bí thư, Chủ tịch nước mong muốn trong thời gian tới, thực hiện lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh "Thi đua phải có phương hướng đúng và vững"; "Thi đua ái quốc là lợi ích cho mình, lợi ích cho gia đình mình và ích lợi cho làng, cho nước, cho dân tộc", phong trào thi đua yêu nước cần cổ vũ các bộ, ban, ngành, địa phương và nhân dân cả nước vượt qua mọi khó khăn, thách thức, tận dụng tốt các cơ hội, thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư và xu hướng dịch chuyển đầu tư, thương mại, chuyển đổi số, sự phát triển của các mô hình kinh doanh mới, sự thay đổi phương thức sản xuất, tiêu dùng và giao tiếp trên toàn cầu…, đưa đất nước tiếp tục vươn lên mạnh mẽ, ngày càng phát triển, phấn đấu thực hiện thành công toàn diện các mục tiêu, nhiệm vụ của Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm (2021 - 2025).

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh, tiếp tục quán triệt, thực hiện thật tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng, nhất là quán triệt sâu sắc tư tưởng thi đua ái quốc của Chủ tịch Hồ Chí Minh để công tác thi đua, khen thưởng thực sự là động lực, biện pháp góp phần tăng cường xây dựng Đảng và hệ thống chính trị thật sự trong sạch, vững mạnh; xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thật sự của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân; tiếp tục tạo sự chuyển biến mạnh mẽ hơn nữa trong nhận thức, tư tưởng của các cấp ủy đảng, chính quyền, trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong triển khai công tác thi đua, khen thưởng; đề cao trách nhiệm trong lãnh đạo, chỉ đạo, tổ chức thực hiện công tác thi đua, khen thưởng của các thành viên Hội đồng Thi đua - Khen thưởng các cấp.

Đồng chí chỉ đạo, các phong trào thi đua cần có mục tiêu thiết thực, cụ thể, gắn với việc thực hiện nhiệm vụ chính trị, phát triển kinh tế - xã hội của từng bộ, ban, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị và phải được tiến hành thường xuyên, liên tục; tiếp tục đổi mới toàn diện, phát huy tinh thần sáng tạo trong tổ chức phong trào thi đua sao cho thật bổ ích, thiết thực, tránh hình thức lối mòn, nhàm chán, tẻ nhạt; đối tượng thi đua cần phải rộng rãi; bảo đảm hài hòa các lợi ích của người lao động, của bộ, ban, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị và của xã hội.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước yêu cầu, nâng cao chất lượng công tác khen thưởng, tạo chuyển biến mạnh mẽ và thực chất, bảo đảm khen thưởng chính xác, kịp thời, công khai, minh bạch, có tác dụng giáo dục, nêu gương; quan tâm và cụ thể hóa bằng các quy định về việc khen thưởng qua phát hiện các điển hình, nhân tố mới, khen thưởng người trực tiếp lao động, sản xuất; khen thưởng đột xuất, khen thưởng theo chuyên đề; tăng cường phát hiện các điển hình tiên tiến để động viên, khen thưởng kịp thời. Khen thưởng phải phù hợp với thành tích và kết quả đạt được. Thi đua là để đào tạo, rèn luyện và xây dựng con người mới, tránh hình thức.

Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền các phong trào thi đua, phối hợp với cơ quan thông tin đại chúng phát hiện, tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến, nêu gương người tốt, việc tốt, nhằm thúc đẩy, cổ vũ phong trào thi đua yêu nước, góp phần tạo động lực thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước đề nghị, sau Đại hội, hơn 2.000 đại biểu là điển hình tiên tiến, Anh hùng, Chiến sĩ thi đua tiếp tục phát huy năng lực, trí tuệ, tích cực tham gia và làm nòng cốt các phong trào thi đua yêu nước tại cơ quan, địa phương, đơn vị để những cách làm hay, những kinh nghiệm tốt nhanh chóng được lan tỏa sâu rộng đến cộng đồng xã hội.

Thi đua phải bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng, gắn liền với tổng kết, rút kinh nghiệm và khen thưởng; Đội ngũ những người làm công tác thi đua, khen thưởng cần có phẩm chất, đạo đức, bản lĩnh chính trị vững vàng, nắm vững chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng, có bề dày kiến thức và kinh nghiệm, gắn bó với quần chúng và phong trào thi đua; tiếp tục củng cố tổ chức, bộ máy theo hướng tinh, gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thống nhất từ Trung ương đến địa phương, cơ sở...

* Trong khuôn khổ chương trình Đại hội đã diễn ra giao lưu, tôn vinh điển hình tiên tiến, đại diện Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân - những gương mặt tiêu biểu trong số hơn 2.000 điển hình tiên tiến trong các phong trào thi đua giai đoạn 2016-2020, những con người Việt Nam có thành tích nổi bật và đóng góp to lớn cho xã hội. Đó là kỹ sư nông nghiệp Hồ Quang Cua, “anh hùng của đồng ruộng”, “cha đẻ” của giống gạo ngon nhất, nhì thế giới ST25. Là “kỹ sư chân đất” Nguyễn Văn Rô, người chưa học hết lớp 5, nhưng đã chế tạo ra 5 loại máy cày, trục đất phù hợp với điều kiện ở địa phương; cô giáo Hà Ánh Phượng - top 10 giáo viên xuất sắc toàn cầu, đã từ bỏ công việc đầy hấp dẫn ở thành phố với mức lương hậu hĩnh để trở về quê hương, một huyện miền núi, dạy học...

* Cũng tại Đại hội, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, Chủ tịch Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương phát động Phong trào thi đua trong cả nước giai đoạn 2021-2025 với chủ đề: “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”.

Thu Hằng