Thông tư số 11/2011/TT-NHNN về chấm dứt huy động và cho vay vốn bằng vàng của tổ chức tín dụng (TCTD) quy định rõ: TCTD không được huy động vốn bằng vàng, trừ trường hợp phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng để chi trả vàng theo yêu cầu của khách hàng khi số vàng thu nợ và tồn quỹ không đủ để chi trả. Việc phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng của TCTD chấm dứt vào ngày 1-5-2012. Như vậy, kể từ thời điểm này, các tổ chức tín dụng sẽ phải chấm dứt việc huy động và cho vay vốn bằng vàng.

Ði trước lệnh cấm, ngay từ những ngày đầu năm, nhiều tổ chức tín dụng đã tung ra dịch vụ có tên "Giữ hộ vàng" có lợi tức. Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) với gói dịch vụ giữ hộ vàng mang tên "Kỳ hạn vàng, ưu đãi vàng", theo đó người dân được miễn phí giữ hộ và được hưởng lợi tức cho số vàng gửi giữ hộ lãi suất 3%/năm. Một số ngân hàng khác áp dụng dịch vụ giữ hộ vàng với mức lợi tức dao động từ 2 đến 2,1%/năm, tùy từng kỳ hạn gửi,... Ðặc biệt, càng gần đến ngày phải ngừng huy động vàng, lợi tức mà các tổ chức tín dụng chi trả cho người gửi càng được đẩy lên cao, có nơi lên tới 4,6%/năm.

Trước những động thái này, nhiều chuyên gia kinh tế phân tích việc các ngân hàng nói là "giữ hộ" nhưng trả lãi suất thì về bản chất không có gì khác là huy động vàng và trả lãi suất như trước đây. Các chuyên gia cũng khuyến cáo, việc các ngân hàng sử dụng tên gọi "giữ hộ" thay cho "huy động" sẽ khiến cho khách hàng có thể phải hứng chịu nhiều rủi ro. Bởi theo các chuyên gia kinh tế khái niệm "giữ hộ" thì người dân phải trả phí cho ngân hàng, còn "huy động" thì ngân hàng phải trả lãi suất. Hiện nay, hai khái niệm này đang bị hiểu lẫn lộn.

Mới đây nhất, NHNN đã khẳng định, đây là những hoạt động không phù hợp với quy định và tiềm ẩn nguy cơ rủi ro cho các tổ chức tín dụng. NHNN đã ra văn bản nhằm chấn chỉnh việc thực hiện quy định về huy động, giữ hộ vàng và sử dụng vàng. Theo đó yêu cầu các ngân hàng cung cấp dịch vụ "giữ hộ vàng" phải tuân thủ đúng nguyên tắc về hoạt động quản lý, bảo quản, giữ hộ tài sản, khách hàng nhờ giữ vàng phải trả phí theo bảng phí dịch vụ trông giữ mà ngân hàng niêm yết và các ngân hàng không được trả lãi, lợi tức và các hình thức khác cho khách hàng.

Như vậy có thể thấy, việc tích lũy, sở hữu vàng là một thói quen có từ lâu đời của người dân cho nên mỗi khi có một chính sách thay đổi liên quan đến vàng đều khiến người dân quan tâm và ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý, lợi ích của người dân. Nếu cơ quan quản lý nhà nước không sớm có hướng dẫn, giải thích rõ ràng thì dễ khiến người dân phải chịu những rủi ro, thiệt thòi. Mặc dù mới đây NHNN đã gia hạn đến ngày 25-11-2012 việc phát hành chứng chỉ ngắn hạn bằng vàng sẽ chính thức chấm dứt, nhưng không ai có thể dám chắc liệu đến thời điểm đó những "biến tướng" của việc huy động vàng kiểu dịch vụ "giữ hộ vàng" như những ngày vừa qua, sẽ không còn xảy ra. Mặt khác Nghị định số 24/2012/NÐ-CP của Thủ tướng Chính phủ về quản lý hoạt động kinh doanh vàng đang gần đến ngày có hiệu lực, khi đó người dân sẽ không được phép sử dụng vàng miếng làm phương tiện thanh toán. Do đó, để bảo vệ quyền sở hữu vàng hợp pháp của người dân, cũng như hạn chế những rủi ro, thiệt thòi ảnh hưởng đến người dân, NHNN cần quyết liệt hơn nữa trong thanh tra, kiểm tra việc chấp hành của các tổ chức tín dụng; có chế tài xử phạt nghiêm minh với những tổ chức tín dụng có dấu hiệu vi phạm. Ðồng thời, cần nhanh nhạy với những diễn biến của thị trường để có những quyết sách kịp thời, không gây xáo trộn tâm lý và ảnh hưởng đến lợi ích của người dân./.

Nguồn: Nhân Dân