NHIỀU "CHIÊU TRÒ" XÂM PHẠM QUYỀN TÁC GIẢ ÂM NHẠC
Theo phản ánh, một số nhạc sỹ - chủ sở hữu tác phẩm chỉ cho phép một
số cá nhân là ca sỹ, hoặc đơn vị truyền thông chuyên kinh doanh âm nhạc
trên các nền tảng trực tuyến... được phép thu thanh, thu hình và truyền
tải lên mạng internet các tác phẩm với mục đích phổ biến rộng rãi đến
người công chúng.
Tuy nhiên, các cá nhân/tổ chức này lại lạm dụng những giấy tờ đã ký
với tác giả về phổ biến tác phẩm thành phục vụ triệt để việc kinh doanh
(khai thác, thu tiền trên nền tảng Youtube), lấy trọn phần doanh thu
này, vô hiệu hóa quyền tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả, khiến tác giả
vô cùng thiệt thòi.
Nhiều nhạc sỹ thành viên của Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc
Việt Nam thẳng thắn bày tỏ quan điểm, một bài hát ra đời cần có đời
sống, khi các cá nhân/ tổ chức sử dụng tác phẩm vào mục đích lan tỏa,
phi lợi nhuận, họ sẵn lòng ủng hộ.
Nhưng nếu các cá nhân, tổ chức khai thác sản phẩm đó vì mục đích
thương mại, kinh doanh kiếm lợi nhuận, quyền tác giả được kích hoạt và
việc phải trả phí tác quyền là điều đương nhiên.
Đại diện bộ phận pháp chế Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt
Nam cho biết pháp luật Việt Nam hiện hành về cơ bản đã đáp ứng được yêu
cầu bảo hộ quyền tác giả trong các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên cũng như yêu cầu thực tiễn của Việt Nam.
Tuy nhiên, tình trạng xâm phạm quyền tác giả trong môi trường
internet đang ở mức báo động. Các hành vi xâm phạm quyền tài sản, quyền
sao chép, quyền truyền đạt, phân phối tác phẩm đến quyền nhân thân
(quyền công bố tác phẩm, quyền bảo vệ sự vẹn toàn của tác phẩm)… đang
diễn ra phổ biến.
Đặc biệt, nạn xâm phạm quyền tác giả âm nhạc diễn ra trên nhiều lĩnh
vực với những “chiêu trò” khó lường. Bên cạnh việc vi phạm trên nền tảng
công nghệ số, còn có nhiều trường hợp xâm phạm quyền tác giả, quyền
liên quan trong lĩnh vực biểu diễn, tổ chức biểu diễn.
Hầu hết, các đơn vị đều tìm cách né tránh, không thực hiện quy định
xin phép, trả tiền sử dụng quyền tác giả, dẫn đến việc quyền, lợi ích
hợp pháp của tác giả bị xâm phạm, thiệt hại và không được tôn trọng, gây
nên nhiều bức xúc trong dư luận.
Hiện có gần 4.500 chủ sở sữu tác phẩm trong nước và khoảng 3 triệu
tác giả nước ngoài đã ủy quyền cho Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm
nhạc Việt Nam thu phí tác quyền. Trong số đó, phần lớn họ ủy quyền toàn
bộ; cũng có những tác giả đã bán độc quyền, trao tặng.
Đại diện Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam chia sẻ hiện
nay, tình trạng bán độc quyền hoặc chuyển nhượng tác phẩm cho các nhà
sản xuất, ca sỹ... vẫn thường xảy ra.
Tuy nhiên, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam khuyến
cáo, trước khi muốn bán độc quyền, tác giả cần tìm hiểu thật kỹ nếu
không rất dễ bị thiệt thòi. Trong trường hợp tác giả sau khi tìm hiểu mà
vẫn có nhu cầu bán độc quyền, Trung tâm sẽ tư vấn, giúp tác giả đàm
phán nhằm bảo đảm phạm vi, thời hạn độc quyền cũng như giá trị độc quyền
được tốt nhất.
“Trước khi có ý muốn chuyển nhượng hoặc bán độc quyền, tác giả có thể
liên hệ với Phòng Pháp chế của Trung tâm để các luật sư hỗ trợ tư vấn
đàm phán, cung cấp các mẫu hợp đồng độc quyền, chuyển nhượng mà không
tốn bất kỳ chi phí nào,” đại diện Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc
Việt Nam chia sẻ.
ĐƯA CÔNG NGHỆ 4.0 VÀO BẢO HỘ THỰC THI QUYỀN TÁC GIẢ
Với trách nhiệm của tổ chức bảo vệ tập thể quyền tác giả âm nhạc,
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã nỗ lực nhằm đáp ứng
nhu cầu phát triển và hội nhập quốc tế, thực thi sở hữu trí tuệ trong
lĩnh vực âm nhạc.
Cho tới nay, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã và
đang triển khai đồng bộ các hệ thống phần mềm mà các Tổ chức Tập thể
quyền trên thế giới cùng sử dụng, đó là hệ thống phần mềm: Mis@Asia,
Cisnet, Apple, Apra, Must, PRS, Komca, IMRO, Gema, Youtube… để đảm bảo
tính tương tác cao.
Nhạc sỹ Hoài An là một trong những tác giả có hợp đồng ủy quyền với
Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam sớm nhất. Anh chia sẻ,
việc Trung tâm chạy các phần mềm phân phối theo chuẩn của thế giới, cập
nhật công nghệ hiện đại đủ mạnh để theo dõi việc sử dụng bản quyền trên
các kênh sóng và trên các nền tảng mạng xã hội đã giúp bảo vệ tốt quyền
lợi cho các nhạc sỹ.
Nhạc sỹ Nguyễn Văn Chung khẳng định, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đang làm
tốt vai trò trong việc bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của tác giả - chủ
sở hữu tác phẩm.
Hàng năm, số tiền tác quyền mà anh nhận được luôn cao hơn năm trước,
đó là nguồn thu nhập không dễ gì có được. Đặc biệt, dù ảnh hưởng của đại
dịch COVID -19 lan rộng và kéo dài gây ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống
người dân trong nước và quốc tế, nhưng quý 1 và 2 năm 2020, số tiền tác
quyền mà anh nhận được từ Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt
Nam khá cao.
Trước đó, năm 2011, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam
đã hỗ trợ Nhạc sỹ Nguyễn Văn Chung “đòi” lại công bằng khi tác phẩm
“Vầng trăng khóc” của anh xuất hiện nhiều phiên bản Trung Quốc, Hàn
Quốc, Lào, Thái Lan, Campuchia… Còn tác giả sáng tác ra ca khúc lại bị
nghi ngờ là “đạo nhạc.”
Khi đó, Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã hỗ trợ
các giấy tờ, thủ tục pháp lý để chứng minh nguồn gốc tác phẩm, bay sang
Singapore để chứng thực trên hệ thống Mis@Asia để khẳng định phiên bản
đầu tiên xuất hiện. Từ đó, truy ra nguồn gốc tác phẩm và chứng minh được
Nguyễn Văn Chung là người đầu tiên sáng tác bài hát này.
Đến nay, Trung tâm đã ký thỏa thuận và hợp tác song phương với 76 tổ
chức quản lý tập thể quyền (CMOs) và nhà xuất bản, với phạm vi áp dụng
tại 116 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới; tuân thủ các nguyên
tắc, tiêu chí của Liên minh quốc tế các Hiệp hội tác giả và nhà soạn
nhạc (CISAC), thực hiện theo pháp luật Việt Nam và Công ước Berne mà
Việt Nam là thành viên.
Có thể nói, với việc phát huy nội lực, chuẩn bị hạ tầng số hóa tốt… Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam đã có những bước phát triển vượt bậc trong việc thực thi tác
quyền tác giả âm nhạc, mang lại niềm tin, tạo động lực thúc đẩy sáng tạo
cho các tác giả-chủ sở hữu tác phẩm./.
Phương Lan (TTXVN)