CHƯA ĐỒNG ĐỀU
Với diện tích hơn 7.000 m2, có ba khối nhà xây kiên cố, năm học 2018 -
2019, Trường tiểu học Thanh Tân, huyện Thanh Liêm (Hà Nam) bảo đảm dạy
học hai buổi/ngày cho 16 lớp với 462 học sinh. Tuy nhiên, nếu áp dụng
theo tiêu chuẩn mới thì trường vẫn thiếu phòng học khoa học và một số
phòng học bộ môn chưa bảo đảm.
Hiệu trưởng Trường tiểu học Thanh Tân Lại Văn Phương cho biết, mặc dù
cơ sở vật chất đủ về số lượng nhưng vẫn còn 12 phòng học xây dựng từ
năm 1996, thiết kế không gian lớp học chật hẹp, chỉ có một cửa ra vào.
Khi triển khai CTGDPT mới, học sinh có thể không ngồi học như truyền
thống mà hoạt động nhiều, cho nên sẽ khó khăn khi bố trí lớp học, đổi
mới phương pháp dạy học. Trong khi đó, các phòng học bộ môn phần lớn chỉ
có "phần vỏ" còn "phần lõi" là thiết bị dạy học thiếu hoặc đã cũ. "Thí
dụ, bộ thiết bị phòng học tiếng Anh của trường được cấp theo đề án của
tỉnh từ năm 2011, đến nay đã khá lạc hậu và xuống cấp thì thật khó đổi
mới, nâng cao chất lượng như mong muốn được", thầy Lại Văn Phương cho biết.
Trong khi đó, tại Trường tiểu học - THCS Nhân Mỹ, huyện Lý Nhân (Hà
Nam), từ năm học 2018 - 2019 mới sáp nhập giữa hai cấp tiểu học và THCS
nhưng vẫn bảo đảm đủ cơ sở vật chất về số lượng phòng học của 22 lớp với
719 học sinh. Toàn bộ các lớp tiểu học đều được học hai buổi/ngày. Tuy
nhiên, theo Hiệu trưởng Trương Thị Ngọc Lan, bàn ghế thì có lớp bảo đảm
đúng chuẩn, có lớp không. Trước khi sáp nhập, cả trường tiểu học và
trường THCS đều đạt chuẩn quốc gia với đầy đủ phòng học bộ môn, nhưng
thời gian tới, khi triển khai CTGDPT mới sẽ khó đạt yêu cầu vì thiết bị
chủ yếu được cấp từ những năm 2000.
Không chỉ các trường nêu trên, ở nhiều trường học hiện nay, việc bảo
đảm cơ sở vật chất, thiết bị dạy học mới đạt mức tối thiểu. Theo Phó
Giám đốc Sở Giáo dục và Ðào tạo (GD và ÐT) tỉnh Hà Nam Nguyễn Quang
Long, khó khăn lớn nhất về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học khi chuẩn bị
cho CTGDPT mới là các phòng học bộ môn chưa bảo đảm. Chương trình mới
được thiết kế nhiều hoạt động trong dạy học và yêu cầu tăng phòng tin
học, tăng phòng học mỹ thuật, phòng học khoa học, bãi tập cho giáo dục
thể chất…, nhưng thực tế hiện nay chưa đáp ứng được. Chưa kể, nếu chương
trình mới có thay đổi quy mô, diện tích phòng học theo chuẩn mới thì
phòng học cũ sẽ bất cập.
Theo Giám đốc Sở GD và ÐT tỉnh Bắc Giang Trần
Tuấn Nam, với tỷ lệ 88,5% số trường, lớp học kiên cố, cái khó của tỉnh
là tập trung bảo đảm cơ sở vật chất cho học sinh tiểu học học hai
buổi/ngày. Bởi vì, khi bước vào năm học 2018 - 2019, bậc tiểu học của
tỉnh Bắc Giang vẫn còn 71 phòng học tạm, 517 phòng học bán kiên cố, cấp
4; bậc THCS vẫn còn 38 phòng học tạm, 121 phòng học bán kiên cố, cấp 4;
THPT có ba phòng học tạm, 51 phòng học bán kiên cố…
Theo Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất, Bộ Giáo dục và Ðào tạo (GD-ÐT) Phạm Hùng Anh, nếu
tính trung bình cả nước thì cơ sở vật chất, thiết bị dạy học hiện nay cơ
bản đáp ứng nhu cầu nhưng chưa đồng đều, cho nên mỗi cấp học, mỗi vùng
lại có những bất cập riêng.
Ðối với bậc THCS, hệ thống phòng học bộ môn
đạt 4,5 phòng/trường, nhưng số phòng đáp ứng quy định mới chiếm 69,9%;
trong khi đó, THPT đạt 5,3 phòng học bộ môn/trường, nhưng tỷ lệ phòng
đáp ứng quy định mới chỉ đạt 76,6%.
Ðối với giáo dục tiểu học, về số
lượng đạt 0,99 phòng/lớp có thể bảo đảm dạy học hai buổi/ngày theo yêu
cầu CTGDPT mới nhưng tỷ lệ kiên cố hóa mới chỉ đạt hơn 72,2%; vẫn còn
tình trạng phòng học bán kiên cố, tranh tre, nứa lá ở một số nơi.
Ðối
với cả ba cấp học phổ thông, tình trạng thiếu phòng học cục bộ nhất là ở
các tỉnh, thành phố lớn, khu vực đông dân cư, khu công nghiệp như Ðồng
Nai, Bình Dương, Hà Nội, TP Hồ Chí Minh…; vùng sâu, vùng xa hoặc các
tỉnh Tây Nguyên, đồng bằng sông Cửu Long, vẫn là vấn đề đáng quan tâm.
NỖ LỰC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU MỚI
Cơ sở vật chất, thiết bị dạy học là một trong những yếu tố quan trọng
để thực hiện thành công CTGDPT mới. Mặc dù không phải là thay mới toàn
bộ, nhưng các trường học cần được bổ sung những thiếu hụt về cơ sở vật
chất, thiết bị dạy học kịp thời.
Theo Cục trưởng Cục Cơ sở vật chất Phạm
Hùng Anh, để giải quyết bất cập, Bộ GD-ÐT đã chỉ đạo các địa phương
xác định nhu cầu xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo phòng học, ưu tiên bảo
đảm cho giáo dục tiểu học đủ mỗi lớp một phòng học. Ðối với các thành
phố lớn và các địa phương tập trung đông dân cư, thiếu quỹ đất để xây
thêm phòng học thì tùy từng trường hợp có thể lập phương án nâng tầng
các công trình hiện có. Tuy nhiên, sau khi nâng tầng, cần bố trí các
phòng học và phòng trực tiếp phục vụ học sinh ở tầng thấp; các phòng
hiệu bộ, hành chính, phòng làm việc của cán bộ, giáo viên sẽ bố trí ở
tầng cao hơn.
Bộ GD-ÐT đã xây dựng và được Thủ tướng Chính phủ phê
duyệt Ðề án bảo đảm cơ sở vật chất cho chương trình giáo dục mầm non và
giáo dục phổ thông giai đoạn 2017 - 2025. Trong đó, giai đoạn 2017 -
2020 với giáo dục tiểu học đầu tư xây dựng 11.900 phòng học kiên cố hóa
và thay thế các phòng học tạm, 7.770 phòng bộ môn, mua sắm bổ sung
39.070 bộ thiết bị dạy học tối thiểu khối lớp 1 và lớp 2 và 258.620 bộ
bàn ghế hai chỗ ngồi, 13.910 bộ máy tính, 1.980 bộ thiết bị phòng học
ngoại ngữ; đối với giáo dục trung học xây dựng bổ sung 7.230 phòng học
bộ môn, 1.320 phòng thư viện, 182.110 bộ bàn ghế hai chỗ ngồi, 8.220 bộ
máy tính, 5.900 bộ thiết bị phòng học ngoại ngữ…
Giai đoạn 2021 - 2025,
tiếp tục thực hiện chương trình kiên cố hóa trường lớp học, đầu tư xây
dựng số phòng học còn lại thay thế các phòng học tạm thời; phấn đấu xây
dựng bổ sung đủ số phòng học đạt chuẩn mỗi lớp một phòng học đối với mầm
non và tiểu học; đủ số phòng học, phòng bộ môn, mua sắm bổ sung đủ
thiết bị dạy học tối thiểu theo lộ trình đổi mới chương trình, sách giáo
khoa…
Ngoài ra, Bộ GD và ÐT cũng sửa đổi, bổ sung danh mục thiết bị dạy
học theo lộ trình thực hiện CTGDPT mới trên nguyên tắc kế thừa những
thiết bị đã có; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy học và
các phần mềm thay thế thiết bị phù hợp xu hướng phát triển của khoa học -
công nghệ hiện nay. "Với sự vào cuộc của Bộ GD và ÐT cùng các địa
phương, ngoài việc phát huy cơ sở vật chất vốn có, thì việc thực hiện
quyết liệt trong triển khai đề án bảo đảm cơ sở vật chất cho giáo dục
mầm non và phổ thông giai đoạn 2017 - 2025 theo lộ trình sẽ bảo đảm các
điều kiện cơ sở vật chất cho thực hiện CTGDPT mới", Cục trưởng Phạm Hùng
Anh cho biết.
Cùng sự vào cuộc của Bộ GD-ÐT, nhiều trường học, địa phương cũng
đã có những bước chuẩn bị để triển khai CTGDPT mới hiệu quả. Thầy giáo
Nguyễn Văn Quân, Hiệu trưởng Trường tiểu học - THCS Tân An, huyện Yên
Dũng (Bắc Giang) cho biết, dù mới sáp nhập giữa hai cấp học nhưng trường
vẫn bảo đảm cấp tiểu học mỗi lớp có một phòng học để dạy học hai
buổi/ngày theo yêu cầu chương trình mới: Các phòng học bộ môn âm nhạc,
mỹ thuật, tin học, tiếng Anh, thư viện, thiết bị đồ dùng được bố trí đầy
đủ. Cấp THCS cũng đủ mỗi lớp một phòng học, đầy đủ các phòng học bộ môn
gồm một phòng tin học, hai phòng tiếng Anh, hai phòng thực hành, một
thư viện... Như vậy, khi triển khai CTGDPT mới, cơ sở vật chất của
trường hoàn toàn có thể đáp ứng được việc dạy và học.
Theo Giám đốc Sở
GD-ÐT tỉnh Bắc Giang Trần Tuấn Nam, để chuẩn bị cho CTGDPT mới, toàn
tỉnh tiếp tục đầu tư cơ sở vật chất, thiết bị dạy học. Sở GD và ÐT Bắc
Giang đã triển khai kế hoạch đến hết năm 2019 sẽ giảm 23 phòng học tạm,
51 phòng học bán kiên cố, tăng 583 phòng học kiên cố cho giáo dục tiểu
học và THCS, so với năm 2018; giáo dục THPT đến tháng 5-2020 tăng 138
phòng học kiên cố so với cuối năm 2018…
Tỉnh Hà Nam cũng chỉ đạo các địa phương trong tỉnh thực hiện rà soát,
đầu tư cơ sở vật chất cho các nhà trường nhằm bảo đảm các điều kiện
thực hiện đổi mới CTGDPT từ năm học 2020 - 2021. Thực hiện bảo đảm cơ sở
vật chất giai đoạn 2017 - 2025, UBND tỉnh đã giao Sở GD-ÐT chủ trì
với các sở, ngành liên quan, UBND các địa phương rà soát, nâng cao tỷ lệ
dạy học hai buổi/ngày, tỷ lệ trường đạt chuẩn quốc gia...
Giám đốc Sở
GD-ÐT Lào Cai Nguyễn Anh Ninh cho biết, thời gian qua toàn tỉnh chủ
động chuẩn bị các điều kiện, tập trung đầu tư xây dựng cơ sở vật chất,
hoàn thành xây dựng nhà công vụ và bán trú... cho trường học các cấp. Từ
nay đến 2020, Lào Cai xây dựng kế hoạch "xóa" toàn bộ phòng học tạm,
đầu tư khoảng 800 tỷ đồng để tăng cường cơ sở vật chất nhằm thực hiện
CTGDPT mới đạt hiệu quả tốt nhất./.
Xuân Kỳ-Đào Phương (nhandan.com,vn)