Thậm chí có rất nhiều ý kiến, nhận xét cho rằng: Liệu có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ tiết kiệm, sẽ mang lại nguồn thu lớn hơn so với sự tham gia bảo hiểm xã hội (BHXH) hiện nay? Đây cũng là một lý do để người lao động phân tâm bởi thị trường bảo hiểm hiện nay đang có nhiều hình thức và sự lựa chọn đa dạng.

BHXH là chính sách an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước Việt Nam. Tuy nhiên, hiện nay, ở nước ta mới có hơn 13,4 triệu người (chiếm 24% lao động) tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bắt buộc.

Trả lời vấn đề này, ông Đỗ Ngọc Thọ, Phó Trưởng ban thực hiện chính sách BHXH (BHXH Việt Nam) cho hay, có lẽ để thu hút khách hàng nên gần đây trên nhiều trang mạng xã hội đưa ra thông tin so sánh giữa việc tham gia bảo hiểm nhân thọ với việc gửi tiết kiệm và quyền lợi khi tham gia BHXH để được hưởng lương hưu.

Ông Đỗ Ngọc Thọ cũng phân tích thêm, Luật quy định Quỹ BHXH được Nhà nước bảo hộ, trong khi đó, những cái khác vẫn có thể bị phá sản. Cơ chế vận hành có sự khác nhau, gửi tiết kiệm hay bảo hiểm nhân thọ hàng tháng được khoản lãi nhưng vài chục năm sau tiền gốc giá trị giảm rất nhiều, trong khi tiền đóng vào BHXH được bảo toàn giá trị và tăng trưởng. Thời gian đầu chỉ đóng 1 đồng, nhưng khi đến tuổi nghỉ hưu, giải quyết chế độ thì tiền đóng thời gian đầu không phải là 1 đồng nữa mà sẽ thành nhiều đồng. Hơn nữa, trong thời gian được hưởng lương hưu thì vẫn được hưởng bảo hiểm y tế…

“Chúng tôi cũng đã có so sánh chi tiết giữa gửi tiết kiệm và tham gia BHXH để hưởng lương hưu với việc đưa ra đầy đủ tham số đúng trong thực tế từ điều chỉnh giá tiêu dùng của nhà nước hàng năm, lãi suất tiết kiệm của ngân hàng, tốc độ điều chỉnh tăng lương hưu… bất luận trong trường hợp nào thì quyền lợi người tham gia BHXH lớn hơn gửi tiết kiệm rất nhiều. Số tiền người lao động tham gia BHXH càng lớn thì chênh lệch so với gửi tiết kiệm càng nhiều”, ông Thọ nhấn mạnh.

Ông Vũ Quang Thọ - Viện trưởng Viện Công nhân công đoàn, Tổng Liên đoàn lao động Việt Nam thẳng thắn cho rằng, thời gian qua, số lượng người tham gia tăng lên nhưng không tăng nhiều và chưa bền vững, chưa đáp ứng với kỳ vọng của chính sách, cách xa với mục tiêu của Nghị quyết 21 của Bộ Chính trị về BHXH.

Nguyên nhân của tình trạng trên là do điều kiện kinh tế - xã hội thời gian qua còn khó khăn khiến việc chuyển dịch cơ cấu lao động từ khu vực phi chính thức sang khu vực chính thức còn chậm và số lao động tham gia quan hệ lao động không tăng nhiều. Nhiều doanh nghiệp phải giải thể hoặc thu hẹp quy mô dẫn tới cắt giảm lao động. Ý thức tuân thủ pháp luật của một bộ phận chủ sử dụng lao động còn kém…

Trên thực tế, những người đã hưởng bảo hiểm, do trục trặc công việc, đều muốn nhận 1 lần. Nguyên nhân khiến họ ngần ngại đóng BHXH chính là tỷ lệ đóng 22% với họ là cao. Hơn nữa, họ đều chỉ nhìn lợi ích trước mắt, nên khi bị ngừng việc muốn thanh toán ngay, không muốn tiếp tục đóng BHXH. Bên cạnh đó, nhiều lao động cũng cho rằng, vẫn còn rườm rà về thủ tục hành chính trong đăng ký, thu, trả BHXH. Có doanh nghiệp khi đến cơ quan BHXH vướng mắc về giấy tờ thì không được hướng dẫn, phải đi lại nhiều lần, thậm chí phải cầu cạnh…

Trước những khúc mắc đặt ra, ông Đỗ Ngọc Thọ cho rằng, trong thời gian qua, cơ quan BHXH nỗ lực thực hiện cải cách hành chính, thủ tục trong đăng ký tham gia thu, đóng bảo hiểm giảm nhiều, biểu mẫu đơn giản hóa tối đa, hướng dẫn cụ thể, thực hiện giao dịch điện tử…

Để giải quyết vấn đề này, ông Đỗ Ngọc Thọ cho biết, BHXH sẽ phối hợp với Bộ Lao động – Thương binh và xã hội cùng xây dựng và trình Chính phủ phê duyệt đề án về việc giao chỉ tiêu tham gia BHXH tới các địa phương, phối hợp. Ngoài ra, một chính sách mới sẽ bắt đầu thực hiện từ năm 2018 đó là Nhà nước sẽ hỗ trợ đóng BHXH cho hộ nghèo chính trên chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn. Hộ nghèo được hỗ trợ 30% và hộ cận nghèo được hỗ trợ 25% mức đóng trên chuẩn hộ nghèo, cận nghèo ở nông thôn./.

Trọng Bình