Ruộng đất manh mún đang là một trong những rào cản lớn khiến DN e ngại
khi đầu tư sản xuất nông nghiệp phát triển theo hướng hàng hóa. Thời
gian tới, hai mũi nhọn mà Bộ NN&PTNT phối hợp cùng các bộ, ngành tập
trung tháo gỡ nhằm tăng cường thu hút DN đầu tư vào lĩnh vực nông
nghiệp là tích tụ ruộng đất và phát triển kinh tế tập thể với chủ thể là
HTX.
Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết hiện nay, chỉ có
khoảng 3.643 DN trên tổng số gần nửa triệu DN đầu tư vào nông nghiệp.
Như vậy số lượng DN tham gia đầu tư chưa tới 1%, trong đó 90% là DN nhỏ,
thậm chí siêu nhỏ. Từ năm 1993, đất nông nghiệp đã được giao cho nông
dân ổn định lâu dài nên khi xuất hiện nhu cầu cần tập trung đất đai thì
nảy sinh khó khăn.
Thời gian qua, để giải quyết “bài toán” này, nhiều địa phương đã có
những cách làm sáng tạo. Ví dụ tại tỉnh Hà Nam, những nơi nông dân thấy
việc chủ động canh tác không hiệu quả bằng dồn vào cho DN làm thì người
dân tự nguyện, tỉnh đứng ra đại diện giao lại đất cho DN. Quyền sử dụng
đất thực chất vẫn của nông dân và chỉ được chuyển cho DN trong giới hạn
thời gian nhất định. Nông dân vẫn có cơ hội được làm việc trên chính
mảnh đất của mình khi quay trở lại làm công cho DN.
Còn tại tỉnh Nam Định, một số DN mạnh dạn tiếp nhận quyền sử dụng đất
qua việc chuyển nhượng của người dân. Tuy nhiên, vấn đề này bị giới hạn
bởi hạn điền. Hiện nay, quy định hạn điền chỉ giới hạn cho phép DN tiếp
nhận chuyển nhượng diện tích không lớn, khoảng 20-50 ha. Tuy nhiên, các
doanh nghiệp biết cách tổ chức tốt vẫn tích tụ được diện tích nhất định
để phục vụ nhu cầu.
Hình thức tiếp theo có thể kể đến là hình thành các HTX. Nhiều nông
dân cùng nguyện vọng, thống nhất mục tiêu sản xuất, liên kết chặt với
DN.
Trên thực tế, sau khi giao đất nông nghiệp ổn định lâu dài cho nông
dân, Nhà nước đã có những thể chế, cơ chế để nông dân chủ động thực hiện
quyền của mình. Tuy nhiên, các chế tài liên quan vẫn phải được làm rõ
hơn nữa nhằm tạo điều kiện cho DN thuận lợi hơn trong tích tụ ruộng đất
sản xuất.
“Thời gian tới, hai vấn đề nổi cộm được tập trung tháo gỡ là tích tụ
và tập trung nhóm giải pháp phát triển kinh tế tập thể, chủ thể là hợp
tác xã. Ban Kinh tế Trung ương sẽ tiếp tục chỉ đạo tiếp Bộ NN&PTNT
và Bộ Tài nguyên Môi trường cùng các bộ, ngành liên quan tiếp tục bàn
thảo sâu về hai vấn đề này”, Bộ trưởng Cường nhấn mạnh.
Trước quan điểm cho rằng, khi ruộng đất được tích tụ vào tay các DN,
nông dân có thể mất tư liệu sản xuất, ông Cường lý giải: “Khi Nhà nước
thực hiện chính sách giao quyền sử dụng đất cho nông dân cũng đã tính
tới vẫn đề tích tụ ruộng đất nên luật pháp có quy định quyền chuyển
nhượng của nông dân cho đối tượng sản xuất lớn hơn. Sử dụng đất đã có
chế tài quy định. Sản xuất tập trung trên quy mô lớn có điều kiện cơ
giới hóa, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật… để tạo ra ra nhiều việc
làm hơn, qua đó nâng cao thu nhập của cả người nông dân lẫn doanh
nghiệp”./.
Theo Chinhphu.vn