Các chuyên gia kinh tế khuyến cáo, việc các nước phát triển có xu hướng
thắt chặt chính sách tài chính sẽ làm tăng nguy cơ rủi ro cho những nền
kinh tế mới nổi có một quá trình phát triển tín dụng “nóng” nói chung và
Việt Nam cũng cần thận trọng.
Theo tiến sĩ Võ Trí Thành, Viện phó Viện Nghiên cứu và Quản lý Kinh tế
Trung ương, kinh tế thế giới từ nay đến năm 2016 có sự phục hồi, tuy
nhiên quá trình này diễn ra tương đối từ từ.
Ông Thành cho rằng, mức độ tăng trưởng toàn cầu sẽ thấp hơn nhiều so với
mức độ phục hồi kinh tế thế giới trước khủng hoảng vào năm 2010. Bên
cạnh đó, tin tốt lành sẽ dành cho các nước và khu vực phát triển như Hoa
Kỳ, Nhật Bản, châu Âu… nhưng với các nước đang phát triển thì vẫn chậm
và gắn với những rủi ro.
Dự báo từ Ngân hàng Thế giới (WB), tại các nước thu nhập cao tăng trưởng
sẽ có mức tăng từ 1,3% năm 2013 lên 2,2% năm nay và ổn định ở mức 2,4%
năm 2015 và 2016. Trong đó, nền kinh tế Hoa Kỳ dự tính sẽ tăng trưởng
2,8% năm nay (năm 2013 là 1,8%), và ổn định ở mức 2,9% năm 2015 và 3%
năm 2016. Tăng trưởng trong khu vực đồng Euro, sau hai năm sụt giảm, dự
định sẽ đạt 1,1% năm nay và 1,4% và 1,5% trong các năm 2015 và 2016.
Nhưng bên cạnh đó, các chuyên gia WB cũng chỉ ra, các nước đang phát
triển có thể chịu tác động từ những lực đối trọng tại các nước thu nhập
cao. Khi kinh tế tại các nước thu nhập cao tăng trưởng, một mặt sẽ làm
tăng nhu cầu hàng xuất khẩu từ các nước đang phát triển, nhưng mặt khác
lại làm tăng lãi suất và làm giảm luồng vốn đầu tư.
Chuyên gia kinh tế Andrew Burns thuộc Ngân hàng Thế giới cảnh báo,
“chính sách cắt giảm lưu hoạt tiền tệ có định lượng trên toàn cầu với
kịch bản khả dĩ nhất là diễn ra suôn sẻ thì vẫn tiềm ẩn bất trắc và dao
động.
Dự báo, tình hình tài chính sẽ thắt chặt trong vòng 5 năm tới, dẫn đến
nguồn vốn đầu tư giảm, chi phí vốn cao và khả năng sẽ tăng áp lực nên
ngành ngân hàng tại các nền kinh đã cho vay quá nóng trong vòng 5 năm
trở lại đây, hay những nước có dư địa ngân sách ít, nợ nước ngoài nhiều,
tỷ lệ nợ ngắn hạn cao, thâm hụt ngân sách cao.”
Ngoài ra, ông Burns cũng chỉ rõ, nguồn gốc bất ổn xuất phát từ việc giá
cả hàng hóa giảm, điều này có thể là vấn đề lớn đối với các nước xuất
khẩu hàng hóa và bị thâm hụt cán cân thanh toán lớn, hoặc tăng trưởng
đầu tư dựa vào hàng hóa.
Thêm vào đó, giới chuyên gia tỏ ra quan ngại về các biện pháp hành chính
trong điều hành kinh tế sẽ gây ra những khiếm khuyết trong dài hạn.
Trong góc độ toàn cầu, chính sách kiểm soát giá trong thời gian dài làm bóp méo, quay trở lại hạn chế tăng trưởng.
Do đó các chuyên gia cho rằng, Chính phủ cần thận trọng và không nên áp
dụng thường xuyên các giải pháp hành chính, vì hậu quả là rất khó dự
đoán và nếu xảy ra rồi thì khó giải quyết đồng thời ảnh hưởng đến tiềm
năng tăng trưởng của nền kinh tế.
Hơn thế nữa, tiến sĩ Võ Trí Thành nhấn mạnh, việc áp đặt biện pháp hành
chính thì dễ và mặc dù có tác dụng trong ngăn chặn các vấn đề trước mắt
nhưng nó làm méo mó về phân bổ nguồn lực và cả về đạo đức xã hội.
“Tuy nhiên cái khó ở đây là rút lui khỏi biện pháp hành chính thế nào là
cực khó. Ví dụ khi áp đặt trần lãi suất tương đối dễ dàng, nhưng không
biết rúi lui thế nào. Cách làm hiện nay của Ngân hàng nhà nước vẫn chưa
tính đến thời điểm thắng lợi cũng như dừng chặn trần lãi suất, đây quả
là quá trình gian nan. Bởi khi áp dụng biện pháp hành chính, chúng ta
chưa nghĩ đến kế hoạch rúi lui khỏi biện pháp này,” ông Thành nói./.
Linh Chi (Vietnam+)