Cụ thể, công trường nằm trong khu vực núi An Tôn, thôn Phù Lưu, xã Vĩnh Yên, huyện Vĩnh Lộc, cách Thành Nhà Hồ khoảng 2km. Đây là một núi đá vôi, có đỉnh cao nhất 126,5m, diện tích khoảng 25,292ha. Đá được chia thành những vỉa, theo kiểu đoạn tầng từng lớp, từng lớp rất thuận lợi cho việc bóc tách.

Các viên đá phát hiện được phân bố trên một phạm vi rất rộng, với diện tích khoảng 6ha. Khu vực phát hiện được nhiều nhất các phiến đá lớn cổ là tại thung lũng có tên gọi dân gian là Thung Chẹt, Đản Hóp hay Thung Án Ngựa.

Cho đến thời điểm này, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ đã phát hiện được 21 phiến đá lớn.

Căn cứ vào các dấu vết bóc tách và chế tác thủ công hiện còn rất rõ trên các mặt của phiến đá, đồng thời qua việc phân tích đối sánh với các phiến đá tại tường Thành Nhà Hồ, qua hố khai quật thám sát cửa Nam năm 2008 có thể nhận định, đây chính là các phiến đá được nhà Hồ cho khai thác với mục đích xây dựng kinh đô.

Tuy nhiên, do những phần lỗi kỹ thuật (vỡ cạnh, vỡ góc) nên các phiến đá này bị bỏ lại và không được sử dụng.

Khẳng định đây là một phát hiện đặc biệt quan trọng, Giáo sư Lưu Trần Tiêu, Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia Việt Nam cho rằng đây sẽ là căn cứ khoa học đáng tin cậy bổ sung vào hồ sơ khoa học di sản Thành Nhà Hồ, báo cáo mở rộng vùng đề cử như cam kết của Việt Nam đối với UNESCO.

Từ lâu, các nhà nghiên cứu trong và ngoài nước đã kỳ công tìm hiểu đá xây thành được lấy từ đâu, song vẫn chưa có được câu trả lời thỏa đáng.

Với những ý nghĩa đặc biệt quan trọng của phát hiện mới này, tới đây, tỉnh Thanh Hóa, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ sẽ phối hợp với nhân dân và chính quyền địa phương bảo vệ nguyên trạng các khối đá cổ nói riêng và toàn bộ khu vực núi Yên Tôn nói chung.

chinhphu.vn