Quân khu 9 nằm ở vùng đồng bằng sông nước, đông dân, giàu tiềm năng, có vị trí chiến lược quan trọng cả về kinh tế - quốc phòng trong chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Những năm qua, Đảng bộ, quân và dân 12 tỉnh, thành phố trên địa bàn Quân khu đã nỗ lực tập trung khắc phục khó khăn, vượt qua thử thách, thực hiện nhiệm vụ chính trị và đã thu đạt những thành tựu quan trọng về phát triển kinh tế-xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, đời sống của nhân dân và lực lượng vũ trang từng bước được nâng cao. Tuy nhiên, tình hình chính trị, xã hội có nhiều diễn biến phức tạp do sự chống phá của các thế lực thù địch, nhất là trên lĩnh vực chính trị, tư tưởng. Một mặt, chúng lợi dụng các vấn đề về dân tộc, tôn giáo, dân chủ, nhân quyền để lôi kéo, kích động, tuyên truyền xuyên tạc nhằm gây mất ổn định về an ninh, chính trị, xã hội. Mặt khác, chúng tìm mọi cách thực hiện “phi chính trị hoá” Quân đội, tách Quân đội ra khỏi sự lãnh đạo của Đảng, vô hiệu hoá Quân đội, làm mờ nhạt dẫn đến biến chất chính trị và mất sức chiến đấu, không hoàn thành nhiệm vụ chính trị.

Nhận thức đúng những vấn đề trên, thời gian qua, cấp ủy, chỉ huy các cấp trong LLVT Quân khu đã đề ra nhiều chủ trương, biện pháp để lãnh đạo, chỉ huy và tổ chức thực hiện tốt công tác giáo dục chính trị, tư tưởng (GDCT, TT) theo hướng bám sát những diễn biến tư tưởng của bộ đội, bám sát định hướng chính trị và phù hợp với từng đối tượng. Nội dung GDCT, TT tập trung giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh; các nghị quyết của Đảng (khoá X) và Đảng ủy Quân sự Trung ương và gắn kết chặt chẽ với Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”; xây dựng bản lĩnh chính trị cho cán bộ, chiến sĩ kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với CNXH; cảnh giác và chủ động đối phó thắng lợi với mọi âm mưu, thủ đoạn chống phá của các thế lực thù địch, sẵn sàng nhận và hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Tuy nhiên, công tác này trong LLVT Quân khu thời gian qua vẫn còn những hạn chế, khuyết điểm. Đó là: Một số đơn vị chưa gắn kết tốt giáo dục cơ bản, giáo dục thường xuyên với hướng dẫn hành động cho bộ đội, nên chất lượng đạt chưa cao; tổ chức học tập ở một số đơn vị còn nặng về hình thức, kết quả kiểm tra đối với một số đối tượng còn thấp; thông tin định hướng tư tưởng và dư luận còn chậm. Trình độ đội ngũ giáo viên chưa đồng đều, phương pháp giáo dục chưa đổi mới; chất lượng giáo án thấp, nội dung dẫn chứng chung chung, chưa phù hợp với tình hình, đặc điểm của đơn vị và sự phát triển mới của tình hình; cơ sở vật chất bảo đảm cho dạy và học còn khó khăn, quân số tham gia giáo dục chưa cao; ý thức trách nhiệm học tập của cán bộ, chiến sĩ chưa tích cực, tự giác; kiểm tra, báo cáo chạy theo số liệu, đánh giá chưa đúng thực chất kết quả. “Công tác giáo dục chính trị, giáo dục pháp luật có đổi mới nhưng vẫn còn chậm. Công tác nắm tình hình dư luận xã hội, tình hình tư tưởng bộ đội chưa kịp thời, nên thiếu tính định hướng đúng, để một số quân nhân sai phạm kỷ luật Quân đội”(1).

Để nâng cao chất lượng công tác GDCT, TT trong LLVT Quân khu, thời gian tới, theo chúng tôi, cần thực hiện một số giải pháp cơ bản như sau:

Thứ nhất, việc giáo dục lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh phải bám sát thực tiễn, bám sát đời sống công tác của bộ đội nhằm trang bị cho cán bộ, chiến sĩ vũ khí sắc bén, một phương thức đấu tranh hiệu quả trên mặt trận chính trị, tư tưởng để chống lại mọi luận điệu tuyên truyền, xuyên tạc của kẻ thù; xây dựng một phương pháp luận khoa học trong xem xét, phân tích, đánh giá sự vật, hiện tượng theo quan điểm biện chứng duy vật. Chú ý, trong giáo dục phải kết hợp sâu sắc giữa tính lý luận và tính chiến đấu. Phải tập trung bồi dưỡng nâng cao tinh thần cảnh giác cách mạng, chủ động nhạy bén tiến công địch trên mặt trận chính trị, tư tưởng, kiên quyết đấu tranh chống những quan điểm thù địch, sai trái, vô hiệu hóa mọi âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình” của các thế lực thù địch. Chống tự diễn biến, chống mọi biểu hiện giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng, mục tiêu chiến đấu, chủ nghĩa cá nhân, cơ hội, mơ hồ, mất cảnh giác, tha hóa về đạo đức và lối sống... để xây dựng ý chí và quyết tâm chiến đấu, phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho cán bộ, chiến sĩ, sẵn sàng đáp ứng với yêu cầu, nhiệm vụ mới của Quân đội.

Thứ hai. Nội dung, chương trình giáo dục phải tập trung vào việc nâng cao vai trò tiền phong gương mẫu của cán bộ, đảng viên, sát với trình độ nhận thức của từng đối tượng cán bộ, chiến sĩ. Phải quan tâm đến hình thức nêu gương “Người tốt, việc tốt”, “Người thật, việc thật”, kiên trì giáo dục thuyết phục, nhưng không gò ép, áp đặt, đòi hỏi mỗi đảng viên, cán bộ là tấm gương sáng để chiến sĩ noi theo; phải chú ý đến tâm tư, tình cảm của mỗi người mà sử dụng nghệ thuật truyền đạt để nội dung giáo dục hấp dẫn, lôi cuốn, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về bản lĩnh, ý chí, niềm tin, trách nhiệm chính trị, ý thức chấp hành pháp luật Nhà nước, kỷ luật Quân đội và tinh thần đoàn kết cho cán bộ, chiến sĩ. Mặt khác, các tổ chức Đảng, người chỉ huy, cán bộ chính trị, chính ủy, chính trị viên và cơ quan chính trị phải chủ động xây dựng kế hoạch, tổ chức lực lượng đấu tranh có hiệu quả đập tan âm mưu, hành động “diễn biến hòa bình”, bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch, nhất là trên mặt trận chính trị, tư tưởng. Đẩy mạnh cuộc vận động xây dựng môi trường văn hóa tốt đẹp, lành mạnh và phong phú trong các cơ quan, đơn vị, kết hợp với phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Cùng với bảo đảm đời sống vật chất phải kiện toàn, củng cố và nâng cao các thiết chế văn hóa, nâng cao đời sống văn hóa tinh thần cho bộ đội; chú trọng các đơn vị cơ sở, các địa bàn bộ đội đóng quân, làm cho văn hóa thấm sâu vào các hoạt động quân sự và đời sống quân nhân.

Thứ ba, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ làm công tác GDCT, TT và phối hợp với nhiều tổ chức, nhiều lực lượng tham gia GDCT, TT cho bộ đội trong tình hình mới. Chất lượng, hiệu quả GDCT, TT phụ thuộc vào trình độ, năng lực và phương pháp của đội ngũ cán bộ trực tiếp làm công tác GDCT, TT. Hiện nay, đội ngũ cán bộ làm công tác này trong LLVT Quân khu hầu hết là cán bộ kiêm nhiệm, nên việc đào tạo, bồi dưỡng cho đội ngũ cán bộ này phải được xem xét toàn diện, có kế hoạch sử dụng hợp lý và đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng thật hiệu quả. Yêu cầu đặt ra là đội ngũ làm công tác GDCT, TT phải có phẩm chất và năng lực sư phạm, gương mẫu về đạo đức, tác phong, lối sống; nhạy cảm về chính trị và khả năng dự báo, phân tích, đánh giá tình hình thực tiễn cũng như tình hình tư tưởng của bộ đội. Để nâng cao chất lượng công tác cho đội ngũ này, cần phải tập trung nâng cao trình độ chính trị, trình độ học vấn, có kế hoạch đào tạo cơ bản và đào tạo lại. Song song với bồi dưỡng tại chức về chương trình, nội dung và phương pháp giảng dạy truyền thống, cần tăng cường mở các lớp tập huấn hoặc đưa đi đào tạo bằng hình thức vừa học vừa làm, nhằm trang bị thêm kiến thức, năng lực và kinh nghiệm trong hoạt động giảng dạy. Mặt khác yêu cầu mỗi cán bộ giáo viên tự học tập, tự rèn luyện để nâng cao trình độ.

Thứ tư, kết hợp chặt chẽ GDCT, TT với giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ. Hiện nay, các thế lực thù địch tìm mọi cách chống phá cách mạng nước ta, mà mục tiêu tiến công nhằm vào quân đội. Chúng tìm cách mua chuộc, lôi kéo cán bộ đảng viên bằng cuộc sống hưởng lạc. Hướng cho cán bộ, chiến sĩ của ta sa ngã vào lối sống sa đọa, chủ nghĩa cá nhân, thực dụng, chạy theo cám dỗ vật chất và tôn thờ đạo đức, lối sống văn hóa tư sản hòng làm phai mờ mục tiêu, lý tưởng chiến đấu, quên đi truyền thống dân tộc và quân đội. Chính vì vậy, việc giáo dục truyền thống của quân đội, giáo dục đạo đức cách mạng là nội dung quan trọng, tiêu chuẩn đầu tiên của người quân nhân cách mạng. Giáo dục đạo đức cách mạng cho cán bộ, chiến sĩ là con đường, cách thức tác động nhằm chuyển tải những nội dung, chuẩn mực giá trị đạo đức XHCN để mỗi quân nhân thấm nhuần đạo đức cách mạng, có lối sống trong sạch, giản dị phù hợp với yêu cầu đạo đức cách mạng, kế thừa tốt đẹp giá trị đạo đức truyền thống của dân tộc, của Đảng và quân đội ta; kiên quyết chống các tàn dư, tập tục, tiêu cực, lạc hậu. Do đó, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải thường xuyên giáo dục đạo đức cách mạng, giáo dục tinh thần yêu nước, lòng tự hào dân tộc; giáo dục và phát huy truyền thống của dân tộc, của Đảng, của quân đội tạo cơ sở để nâng cao chất lượng giáo dục chính trị, tư tưởng trong LLVT Quân khu./.

Thiếu tá,Ths. Trần Huỳnh Hoàng Vũ

Văn phòng Bộ Tư lệnh Quân khu

————————

(1) Báo cáo kiểm điểm giữa nhiệm kỳ thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Quân khu lần thứ VII (nhiệm kỳ 2005 - 2010).