Theo Bộ Kế hoạch-Đầu tư, trong quý I, số doanh nghiệp đã làm thủ tục giải thể là 2.400 doanh nghiệp và có 11.600 doanh nghiệp đăng ký ngừng hoạt động có thời hạn hoặc dừng thực hiện nghĩa vụ thuế. Như vậy, số doanh nghiệp gặp khó khăn phải giải thể, tạm ngừng hoạt động tăng khoảng 9% so với cùng kỳ năm trước. Riêng số doanh nghiệp đã hoàn tất thủ tục giải thể tăng 62,18%. Đã có 171.639 người đăng ký thất nghiệp trong 4 tháng năm 2012, tăng 61,4% so với cùng kỳ năm 2011.

Đã xảy ra tình trạng nợ đọng thuế do chiếm dụng thuế vì lãi suất cho vay cao hơn lãi suất phạt chậm nộp thuế. Chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 4/2012 tăng 4,3% là mức tăng thấp nhất trong vòng 3 năm qua (cùng kỳ 2010 là 7,9% và 2011 là 10%)  báo động năng lực sản xuất đang suy giảm. Trong số 32 mặt hàng chủ yếu của ngành công nghiệp thì có đến 18 ngành có tốc độ tăng trưởng giảm. Chỉ số tồn kho của ngành công nghiệp chế biến, chế tạo tăng cao đột biến, đến cuối tháng 3/2012 tăng 34,9% so với cùng thời điểm năm 2011. Trong khi đó, chỉ số tiêu thụ chỉ tăng 0,5% so với cùng kỳ. Chi phí đầu vào như xăng dầu, điện, khí đốt, chi phí nhân công tăng cao, tình trạng tồn kho và lãi suất cho vay cao đã ảnh hưởng và tác động mạnh đến hoạt động của các doanh nghiệp. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ đạt 569,7 nghìn tỷ đồng, tăng 21,8% so với cùng kỳ năm trước. Nếu loại trừ yếu tố giá thì chỉ tăng 5% là mức tăng rất thấp so với trung bình hàng năm (loại trừ yếu tố giá, năm 2010 tăng 14,4% so với cùng kỳ; năm 2011 tăng 6,7% so với cùng kỳ) thể hiện tiêu dùng ngày càng giảm đi. Kim ngạch nhập khẩu quý I chỉ tăng 6,1% so với cùng kỳ năm 2011, giảm mạnh so với mức tăng cùng kỳ năm trước (23,8%).

Cũng trong 4 tháng đầu năm, cả nước có 17.800 doanh nghiệp thành lập mới với tổng số vốn đăng ký khoảng 100,3 nghìn tỷ đồng, giảm 6% về số lượng doanh nghiệp và giảm 10% về số vốn đăng ký so với cùng kỳ năm 2011.

Đánh giá của Ủy ban Kinh tế của Quốc hội khẳng định, kinh tế 4 tháng đầu năm đạt được một số kết quả nhất định, nổi bật là chỉ số giá tiêu dùng tăng chậm lại và mức thấp hơn nhiều so với cùng kỳ các năm trước; tỷ giá ngoại tệ bình quân trên thị trường liên ngân hàng duy trì ổn định; tổng kim ngạch xuất khẩu tiếp tục đạt tốc độ tăng trưởng cao; cán cân thanh toán tiếp tục được cải thiện, dự trữ ngoại hối tăng lên; sản xuất nông nghiệp phát triển ổn định. An sinh xã hội được bảo đảm, ổn định trật tự, an toàn xã hội được giữ vững. Đến tháng 5, lãi suất ngân hàng đã giảm dần, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết về một số giải pháp tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.

Tuy nhiên, về các giải pháp mà chính phủ đưa ra nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, theo Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Nguyễn Văn Giàu, cần có đánh giá toàn diện hơn chính sách hỗ trợ của Nhà nước về thuế, về mức độ, liều lượng, thời điểm áp dụng đã được thực hiện trong năm 2011; đồng thời đánh giá, phân tích nguyên nhân dư nợ tín dụng tăng khá thấp so với mức kế hoạch về định hướng chính sách, việc áp dụng chính sách lãi suất cho vay và nguyên nhân các doanh nghiệp khó khăn trong tiếp cận vốn tín dụng ngân hàng; hàng tồn kho tăng cao, suy giảm năng lực tài chính của doanh nghiệp và gia tăng chiếm dụng vốn lẫn nhau. Đánh giá, phân tích sâu, kỹ vì sao khu vực công nghiệp và xây dựng có mức tăng trưởng thấp, cả năm chỉ đạt 5,53%. Đặc biệt GDP khu vực công nghiệp quý IV so với cùng kỳ năm trước chỉ tăng 3,08%, là mức rất thấp so với những năm trước đó. Với tình hình có đến 53.792 doanh nghiệp phá sản, giải thể hoặc ngừng hoạt động, tăng 24,7% so với năm 2010 cho thấy những khó khăn đối với việc thực hiện chỉ tiêu tạo việc làm mới và gây áp lực gia tăng tỷ lệ thất nghiệp.

Một số ý kiến đề nghị đánh giá thực chất số doanh nghiệp phá sản, giải thể ngừng hoạt động, nhất là những tác động tiêu cực đến đóng góp vào tăng trưởng GDP, thu ngân sách, thu hút số lượng lao động trong năm 2011 và mức độ ảnh hưởng những năm tiếp theo.../.

VOVNews