Vừa qua Thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông và Công an thành phố Hà Nội phát hiện Công ty Trách nhiệm hữu hạn Công nghệ Việt Hồng tạo ra và kinh doanh phần mềm Ptracker để truy cập bất hợp pháp vào điện thoại thông minh của người dùng, chiếm quyền điều khiển, lấy cắp thông tin…
Thực tế cho thấy, việc cung cấp phần mềm theo dõi điện thoại không mới
mẻ, chỉ cần đánh vài từ khóa tìm kiếm trên mạng Internet sẽ thấy hàng
loạt tổ chức, cá nhân rao bán một cách công khai. Vậy, pháp luật quy
định xử lý vấn đề này như thế nào?
Ở vụ việc Công ty Việt Hồng, kết luận của Thanh tra Sở Thông tin và
Truyền thông Hà Nội nêu rõ, việc Công ty Việt Hồng tạo ra, cài đặt và
phát tán phần mềm Ptracker để thực hiện thu thập thông tin riêng của
người sử dụng điện thoại và lưu giữ tại máy chủ đã vi phạm Khoản 2 Điều
71 Luật Công nghệ thông tin.
Bên cạnh đó, việc ngăn chặn khả năng của người dùng điện thoại xóa bỏ
hoặc hạn chế sử dụng Ptracker của Việt Hồng cũng vi phạm Khoản 4 Điều
71, Luật Công nghệ thông tin; hành vi chiếm đoạt quyền điều khiển thiết
bị số vi phạm Khoản 5 Điều 71 Luật Công nghệ thông tin; hành vi làm mất
an toàn, bí mật thông tin của người sử dụng điện thoại vi phạm Điểm đ,
Khoản 2 Điều 72 Luật Công nghệ thông tin.
Ngoài ra, việc Công ty Việt Hồng quảng cáo trên trang web dịch vụ “theo
dõi đối tượng,” là dịch vụ cấm kinh doanh (sử dụng bất hợp pháp thông
tin riêng, quy định cấm tại Khoản 4 Điều 5 Nghị định 72/2003/NĐ-CP ngày
15/7/2013 về quản lý, cung cấp, sử dụng dịch vụ Internet trên mạng), vi
phạm Khoản 1, Điều 8 Luật Quảng cáo.
Với các hành vi này, Chánh thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội
đã kết luận chuyển toàn bộ hồ sơ vụ án đến Cơ quan cảnh sát điều tra –
Công an Hà Nội tiếp tục điều tra làm rõ.
Luật sư Trương Anh Tú (Văn phòng Luật sư Trương Anh Tú) thì cho rằng,
việc làm trên của doanh nghiệp đã vi phạm hàng loạt quy định của pháp
luật trong hệ thống pháp luật Việt Nam.
Bên cạnh các vi phạm đã nêu trên, ông Tú còn cho hay dưới góc độ dân sự,
hành vi của doanh nghiệp đã vi phạm Bộ luật Dân sự. Bộ luật này quy
định việc kiểm soát thư tín, điện thoại, điện tín, các hình thức thông
tin điện tử khác của cá nhân chỉ được thực hiện trong trường hợp pháp
luật có quy định và phải có quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm
quyền.
Việc doanh nghiệp tự ý sử dụng phần mềm theo dõi điện thoại để thống kê,
ghi âm cuộc gọi, sao lưu tin nhắn, hình ảnh, video… để theo dõi là xâm
phạm trực tiếp đến đời sống riêng tư của người khác, vi phạm nghiêm
trọng quyền bí mật đời tư (quyền bí mật về thư tín, điện thoại, điện
tín) của cá nhân được quy định tại Điều 38 Bộ Luật dân sự.
Dưới góc nhìn hình sự, tùy từng mức độ có thể xem xét để xử lý về tội
“Xâm phạm bí mật hoặc an toàn thư tín, điện thoại, điện tín của người
khác” quy định tại Điều 125 Bộ luật Hình sự.
Với người đề nghị doanh nghiệp theo dõi “đối tượng,” Luật sư Trương Anh
Tú cho rằng hành vi này vi phạm Điều 38 Bộ Luật Dân sự và Điều 125 Bộ
luật Hình sự.
Ông Tú cũng nhận định, cho dù luật pháp đã có những quy định về chống
phần mềm gây hại, bảo đam an toàn, bí mật thông tin nhưng thực tế thì
một số doanh nghiệp vẫn công khai cung cấp phần mềm theo dõi điện thoại
vì những quy định trên chưa cụ thể, không có văn bản hướng dẫn chi tiết
và quy định cơ chế quản lý giám sát hoạt động này.
Bên cạnh đó, hoạt động công nghệ thông tin phát triển mạnh mẽ, tinh vi
và phức tạp trong khi các quy định của pháp luật chưa bắt kịp để điều
chỉnh thích hợp. Bởi vậy, theo ông Tú, kẽ hở lớn nhất của pháp luật về
vấn đề này là cơ chế, quản lý giám sát đối với hoạt động của các doanh
nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin không được quy định cụ thể.
Các văn bản pháp luật điều chỉnh vấn đề này đang còn hạn chế dẫn đến
việc doanh nghiệp lợi dụng để thu lợi bất chính, các chế tài xử lý vi
phạm chưa nghiêm khắc và quyết liệt.
Nhiều chuyên gia kỳ vọng, khi Luật An toàn thông tin ra đời sẽ có những
biện pháp mạnh mẽ hơn, đủ sức răn đe những doanh nghiệp lợi dụng kẽ hở
của luật pháp để thu lợi bất chính./.
Sử dụng phần mềm an ninh để phát hiện phần mềm gián điệp
Ông Ngô Tuấn Anh, Phó Chủ
tịch phụ trách an ninh mạng (Công ty Bkav) khuyến cáo bên cạnh việc cẩn
trọng khi sử dụng thiết bị di động (hạn chế cho người khác sử dụng điện
thoại, tránh click vào link lạ…), một số phần mềm an ninh bảo mật hiện
nay có thể phát hiện ra các ứng dụng chạy ngầm, phần mềm gián điệp. Bởi
vậy, ông khuyến cáo người dùng nên áp dụng biện pháp này để bảo vệ mình.
Về việc chỉ một số điện thoại của Samsung không xóa được Ptracker cài
đặt nâng cao, vị chuyên gia này cho biết Android là hệ điều hành mở. Các
nhà sản xuất thiết bị thường tùy chỉnh theo thiết kế của mình. Do đó,
rất có thể đơn vị Ptracker chỉ tập trung vào một số điện thoại của
Samsung mà chưa mở rộng sang các điện thoại Android khác.
|
(Vietnam+)