Hội thảo "Xây dựng Tiêu chuẩn khoa Lão trong bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh và khám bệnh, chữa bệnh cho người cao tuổi ở các tuyến" do Bộ Y tế tổ chức ngày 11/12 tại Hà Nội. 

Thực hiện Thông tư 35/2011/TT-BYT về chăm sóc sức khỏe người cao tuổi, năm 2013, ngành y tế đã khám, chữa bệnh cho trên 19 triệu lượt người cao tuổi, chiếm 14,2% tổng số lượt người khám chữa bệnh. Tại tuyến trung ương có 4 bệnh viện nòng cốt chăm sóc sức khỏe người cao tuổi là Bệnh viện Lão khoa Trung ương, Hữu nghị, C Đà Nẵng, Thống nhất với 1.680 giường bệnh. Còn tại các bệnh viện tuyến tỉnh, theo điều tra của Bệnh viện Lão khoa Trung ương chỉ có 2/17 tỉnh, thành thành lập khoa Lão khoa; 28 bệnh viện thuộc tuyến quận, huyện đã thành lập bộ phận điều trị Lão khoa.

Theo điều tra của Liên hợp quốc,Việt Nam là một trong 10 nước có tốc độ già hóa dân số nhanh nhất. Việt Nam còn 20 năm nữa sẽ bước vào thời kỳ dân số già. Nếu hệ thống y tế không chuẩn bị cho việc chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ngay từ bây giờ sẽ gây ra những khó khăn và thiệt hại về kinh tế và xã hội. Già hóa dân số gây ra mô hình bệnh tật thay đổi thách thức đối với công tác chăm sóc sức khỏe: Đó là gia tăng bệnh mạn tính; bệnh tim mạch, tăng huyết áp. Trung bình một người già có 5-6 bệnh và sử dụng đến 50% tổng lượng thuốc. Chi phí y tế cho người già cao gấp 7-10 lần người trẻ. 

Tuy nhiên, theo GS.TS Phạm Thắng, Giám đốc Bệnh viện Lão khoa: hệ thống các cơ sở khám, chữa bệnh hiện nay trong cả nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu chăm sóc sức khỏe người cao tuổi. Đa số bệnh nhân người cao tuổi được điều trị ở các khoa mà không có khoa Lão khoa dành riêng cho người cao tuổi. Trong khi đó, bệnh lý của người cao tuổi có đặc thù riêng như: bệnh mãn tính; đa bệnh lý; lão hóa các cơ quan; các hội trứng đặc trưng của người cao tuổi như dễ tổn thương, suy giảm nhận thức (alzeimer), rối loạn đi và ngã, trầm cảm… và luôn đòi hỏi chăm sóc một cách toàn diện, chăm sóc giảm nhẹ và liên tục. Những cán bộ y tế, bác sỹ chuyên ngành Lão khoa phải có kiến thức rộng, vừa chữa bệnh, chăm sóc giảm nhẹ và phục hồi chức năng; biết chăm sóc nhiều bệnh mãn tính. Do đó, khoa Lão tối thiểu phải được đào tạo chuyên khoa định hướng. Trên thực tế nhiều bệnh nhân người cao tuổi có đa bệnh, nhưng không được điều trị theo đúng chuyên khoa. Bác sỹ thấy bệnh nhân có triệu chứng của bệnh gì thì cho chữa thuốc đó khiến bệnh nhân cùng lúc uống quá nhiều thuốc gây suy gan, suy thận, mệt mỏi kéo dài. Trong khi đó, nguyên tắc trong điều trị ở người cao tuổi là càng bớt thuốc càng tốt... 

Đa số các bệnh viện tuyến tỉnh thiếu cán bộ y tế nên việc thành lập khoa Lão dành cho người cao tuổi gặp không ít khó khăn. Bên cạnh đó, theo PGS.TS Nguyễn Văn Trí, Chủ nhiệm Bộ môn Lão khoa, Trường đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh, việc chưa có mở mã ngành đào tạo Lão khoa, khiến các bệnh viện khó khăn trong việc cử cán bộ đi học cũng như trong thành lập khoa Lão khoa. Trong khi đó, cần chăm sóc đúng cách người cao tuổi với nhiều bệnh mãn tính và đang bước vào giai đoạn cuối đời. Đây là mục tiêu rất nhân văn mà ngành y tế cần theo đuổi. Đối tượng phục vụ của khoa Lão khoa là những bệnh nhân đa bệnh lý, mắc nhiều bệnh mãn tính kéo dài gây suy yếu cần được kiểm soát bệnh; bệnh nhân cao tuổi sau phẫu thuật cần được chăm sóc giảm nhẹ; người cao tuổi có nhu cầu cần kiểm soát nhiều bệnh… 

ThS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh (Bộ Y tế) cho rằng, việc thành lập khoa Lão trong các bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh là cần thiết và nhằm nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho người cao tuổi ở các tuyến. Năm 2013, Bộ Y tế đã đưa tiêu chí giường bệnh dành cho người cao tuổi trong đánh giá chất lượng bệnh viện. Trong thời gian tới, Bộ Y tế sẽ sớm ban hành Thông tư hướng dẫn xây dựng tiêu chuẩn khoa Lão ở các cơ sở khám chữa bệnh để đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe người cao tuổi ngày càng tăng, đồng thời thực hiện đúng những quy định trong Luật Người cao tuổi.

Tại Hội thảo, các đại biểu cũng đề nghị cần phải nâng cao nhận thức về chuyên ngành Lão khoa và bệnh của người cao tuổi; tăng cường đào tạo về chuyên khoa Lão, trước mắt là đào tạo chuyên khoa định hướng. Bộ Y tế và Bộ Giáo dục Đào tạo cần thống nhất để mở mã ngành Lão khoa đáp ứng nhu cầu đào tạo của các cơ sở khám, chữa bệnh... 

Diệu Bình