Theo ông Vũ Mạnh Chữ, Phó Trưởng ban Thu (Bảo hiểm xã hội Việt Nam), quy trình mới về thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn nghề nghiệp, bệnh nghề nghiệp được xây dựng trên cơ sở dữ liệu tập trung, kết nối liên thông với dữ liệu đóng hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế và lấy dữ liệu hộ gia đình làm trung tâm. Quy trình này quy định phải xác định được mã số bảo hiểm xã hội của người tham gia trước khi đưa vào phần mềm quản lý thu, sổ thẻ và quy định số sổ bảo hiểm xã hội, số thẻ bảo hiểm y tế thống nhất theo mã số bảo hiểm xã hội. Việc xử lý, phân tích, kết nối dữ liệu thuế làm căn cứ xác định số người, số tiền đóng thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp. Quy trình phải rút ngắn được thời gian, thủ tục thực hiện nhiệm vụ về thu, cấp sổ, thẻ. Hệ thống mẫu biểu được đơn giản các chỉ tiêu phục vụ giao dịch điện tử, thuận tiện trong kê khai. 

Điểm mới nổi bật của quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp là giảm 4 thủ tục hành chính, ghép 4 thủ tục về thu thành một thủ tục: Đăng ký, điều chỉnh, đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; cấp sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế; đồng thời, ghép hai thủ tục về cấp sổ thẻ thành 1 thủ tục: Cấp lại, đổi, điều chỉnh nội dung trên sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế. 

Việc cấp lại thẻ bảo hiểm y tế không thay đổi thông tin được thực hiện ngay trong ngày. Nếu thay đổi thông tin sẽ không quá 3 ngày. Rút ngắn thời gian cấp sổ bảo hiểm xã hội từ 20 ngày, thẻ bảo hiểm y tế từ 7 ngày xuống còn chung là 5 ngày. Riêng đối tượng hưởng trợ cấp thất nghiệp, thời hạn giải quyết không quá 2 ngày, ông Chữ cho hay. 

Rút ngắn thời gian cấp sổ bảo hiểm xã hội và thẻ bảo hiểm y tế là vấn đề gây nhiều băn khoăn trong các đại biểu, nhất là tại các địa phương có đông doanh nghiệp, số lượng người lao động lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh. Đại diện hai thành phố này cho rằng Bảo hiểm xã hội đã nỗ lực lớn trong cải cách thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian thực hiện thủ tục bảo hiểm xã hội từ 200 giờ trước đây xuống còn 49 giờ vào năm 2017. Việc rút ngắn thời gian cấp sổ, thẻ không phân biệt đối tượng tăng mới và gia hạn là áp lực với Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, khi mà công việc phát sinh tăng nhiều, dù có nỗ lực cũng khó đảm đương được. Bảo hiểm xã hội Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị chỉ yêu cầu thực hiện theo quy định của Luật bảo hiểm xã hội, trường hợp cấp sổ chung là 10 ngày, cũng có thể tách ra với đối tượng tăng mới, thời hạn giải quyết là 10 ngày, với đối tượng gia hạn là 5 ngày. 

Đại diện Bảo hiểm xã hội tỉnh Quảng Ninh cho rằng thời gian cấp mới thẻ bảo hiểm y tế là 5 ngày, cấp đổi là 3 ngày là rất ngắn, rất khó khăn. Còn Bảo hiểm xã hội tỉnh Nam Định khuyến nghị không “đốt cháy” thời hạn giải quyết thủ tục bằng mọi giá. Cải cách là tốt, nhưng cần tránh trường hợp sơ suất. Thời gian qua, toàn ngành đã có nhiều cải cách mang lại quyền lợi thiết thực cho các đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, nhưng việc hậu kiểm chưa thực hiện được nhiều, chủ yếu dựa vào lòng tin đối với người tham gia, chủ sử dụng lao động. 

Tuy nhiên, Phó Tổng Giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Trần Đình Liệu cương quyết cho rằng không thể mang những đặc thù của địa phương để áp dụng chung cho cả nước. Quan điểm là Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh - hai thành phố lớn, có số lượng lao động lớn, thời gian giải quyết thủ tục hành chính liên quan đến sổ, thẻ có thể chậm hơn, nhưng thời gian quy định trong quy trình mới là không thay đổi bởi điều này còn liên quan đến đánh giá của Ngân hàng Thế giới (WB) về những cải cách thủ tục hành chính của Bảo hiểm xã hội Việt Nam. 

Tại Hội nghị, các đại biểu cũng đề nghị trang bị đồng bộ hóa hệ thống đường truyền, khi đưa vào thực hiện, các phần mềm phải đáp ứng đầy đủ quy trình. Sớm cấp mã định danh của người dân phục vụ công tác tra cứu, đồng bộ cơ sở dữ liệu và cấp mã định danh. 

Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Bưu điện Việt Nam Chu Quang Hào cho biết, hiện còn 4.000/12.000 điểm Bưu điện văn hóa xã chưa có máy tính và đường truyền. Giữa tháng 5/2017, đơn vị này sẽ hoàn thiện toàn bộ cơ sở vật chất ở tất cả các điểm Bưu điện văn hóa xã để đáp ứng yêu cầu kết nối, tra cứu dữ liệu thông tin bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế. 

Phó Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam Phạm Lương Sơn cho rằng đảm bảo tốt về hạ tầng công nghệ thông tin là yếu tố quan trọng để quy trình thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế mới hoạt động hiệu quả. Ông Sơn đề nghị hoàn thiện hệ thống cơ sở dữ liệu gốc, trục trung tâm, Tổng công ty Bưu điện Việt Nam quyết liệt hơn nữa để hoàn thành việc kết nối internet ở tất cả các điểm Bưu điện văn hóa xã./. 

Chu Thanh Vân/TTXVN