Tại Lễ kỷ niệm, Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ nêu rõ, cách đây 30 năm vào ngày 16/11/1994, Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển, văn kiện điều chỉnh các hoạt động trên biển và đại dương, chiếm hơn 70% bề mặt Trái đất, chính thức có hiệu lực.

Trải qua ba thập kỷ, Công ước - được mệnh danh là bản "Hiến pháp về biển và đại dương", đã hình thành nên một khuôn khổ pháp lý quốc tế toàn diện và đầy đủ, điều chỉnh quyền và nghĩa vụ của tất cả các quốc gia dù có biển, không có biển hay gặp bất lợi về mặt địa lý, trong việc sử dụng biển, quản lý các nguồn tài nguyên biển và bảo tồn các nguồn tài nguyên này cho thế hệ mai sau.

"Trước muôn vàn đổi thay và thách thức mới nảy sinh, Công ước vẫn giữ nguyên giá trị là khuôn khổ pháp lý toàn diện, quan trọng, đồng thời thể hiện khả năng linh hoạt và thích ứng nhằm đối phó các vấn đề cấp thiết này. Liên hợp quốc, các thể chế được thành lập theo Công ước như Hội nghị các quốc gia thành viên của Công ước Luật biển, Tòa án Luật biển Quốc tế, Cơ quan quyền lực quốc tế về đáy đại dương,…cũng đã đóng góp tích cực trong việc giải quyết các thách thức mới nổi đối với quản trị biển và đại dương", Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ phát biểu.

Các đại biểu tham dự khai mạc Lễ kỷ niệm 30 năm Công ước Liên hợp quốc về Luật biển có hiệu lực. (Ảnh: baoquocte.vn)

Theo Trợ lý Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, hiện nay với 170 thành viên, UNCLOS đã trở thành văn kiện pháp lý quan trọng hàng đầu và là một trong những thành tựu lớn nhất về luật pháp quốc tế của cộng đồng quốc tế trong thế kỷ XX.

Là một quốc gia ven biển, với đường bờ biển dài trên 3260km và hàng nghìn hòn đảo lớn nhỏ, việc tôn trọng và thực thi đầy đủ, có trách nhiệm các quy định của UNCLOS hoàn toàn phù hợp và nhất quán với chủ trương, chính sách của Việt Nam từ trước đến nay. Với tinh thần thượng tôn pháp luật, Việt Nam chủ trương kiên trì giải quyết các bất đồng trên biển bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, trong đó có UNCLOS.

Thực hiện chủ trương này, Việt Nam đã đạt nhiều thành tựu trong việc giải quyết các vấn đề phân định biển với các nước láng giềng, nổi bật là cùng với Thái Lan giải quyết vấn đề phân định biển trong vịnh Thái Lan 1997 - Hiệp định phân định biển đầu tiên của ASEAN sau khi Công ước có hiệu lực; là nước đầu tiên và duy nhất cho đến nay có Hiệp định phân định biển với Trung Quốc - phân định vịnh Bắc Bộ năm 2000; cùng với Indonesia giải quyết vấn đề phân định thềm lục địa và sau đó là vùng đặc quyền kinh tế lần lượt vào năm 2003 và năm 2022, làm phong phú thêm thực tiễn giải quyết vấn đề phân định biển theo quy định của Công ước.

Bên cạnh đó, Việt Nam còn tích cực tham gia các hoạt động trong khuôn khổ các cơ chế quốc tế được thành lập theo Công ước, đóng góp nhiều sáng kiến nổi bật, được cộng đồng quốc tế ghi nhận, thể hiện vai trò của Việt Nam tại các diễn đàn quốc tế và khu vực có liên quan đến biển và đại dương, như tại các tiến trình đại dương và luật biển của Liên hợp quốc.

Việt Nam từng đảm nhiệm vị trí thành viên của Hội đồng Cơ quan quyền lực quốc tế về đáy đại dương, có những đóng góp thực chất trong tiến trình Tòa án Luật biển Quốc tế, tham gia tích cực quá trình đàm phán và sớm ký Hiệp định về bảo tồn và sử dụng bền vững đa dạng sinh học biển tại vùng biển nằm ngoài phạm vi vùng tài phán quốc gia - văn kiện quốc tế gần đây nhất liên quan đến việc thực thi Công ước.

Việt Nam cũng tiến cử các chuyên gia dày dạn kinh nghiệm và trình độ chuyên môn cao tham gia vào các cơ quan được thành lập trong khuôn khổ UNCLOS. Tại Liên hợp quốc, Việt Nam cùng Phái đoàn đại diện của 11 nước đồng sáng lập nhóm các nước bạn bè UNCLOS với hơn 100 nước thành viên từ tất cả các khu vực địa lý nhằm thúc đẩy việc thực thi Công ước.

Tại Lễ kỷ niệm, các đại biểu đến từ Liên hợp quốc, Bộ Ngoại giao, các bộ, ngành chức năng của Trung ương và địa phương, các Đại sứ, cán bộ lão thành gắn bó với quá trình xây dựng và thực hiện, vận dụng Công ước đã có những trao đổi, chia sẻ làm nổi bật những giá trị của UNCLOS trong 30 năm qua; việc vận dụng UNCLOS trong giải quyết tranh chấp biển, bảo vệ môi trường biển và thích ứng với biến đổi khí hậu.../.