Ở nước ta, mục tiêu phát triển HTX góp phần thực hiện mục tiêu mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã xác định trong quá trình đi lên chủ nghĩa xã hội, đó là xây dựng một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thứ nhất, về mục tiêu dân giàu, HTX giúp cải thiện thu nhập của thành viên. Thông qua HTX, những người sản xuất nhỏ tập hợp được nguồn lực nhỏ lẻ (đất đai, vốn đầu tư, công cụ sản xuất, sức lao động,...) của từng thành viên làm tiền đề để phát triển sản xuất với quy mô hiệu quả hơn. Sản xuất nhỏ, phân tán được tổ chức lại, có sự điều phối chung thống nhất và hợp tác tương trợ lẫn nhau giữa các thành viên. Thành viên HTX được cung cấp dịch vụ hỗ trợ sản xuất, kinh doanh từ HTX do chính mình đồng sở hữu và tham gia vào các quá trình ra quyết định tổ chức quản lý. Nhờ vậy, khi tham gia HTX, giá trị sản phẩm, lợi nhuận và hiệu quả sản xuất của những người sản xuất nhỏ được tăng lên; qua đó từng bước cải thiện thu nhập và đời sống của họ, thực hiện mục tiêu dân giàu trên con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Thứ hai, về mục tiêu nước mạnh, HTX giúp kinh tế của từng thành viên không ngừng phát triển, từ đó tạo ra những điều kiện quan trọng cho việc tăng tích lũy vốn để mở rộng sản xuất, từng bước chuyển dịch cơ cấu kinh tế phù hợp với xu hướng vận động của nền kinh tế, thúc đẩy sự phát triển của lực lượng sản xuất. Lực lượng sản xuất phát triển cùng với quan hệ sản xuất tiến bộ, phù hợp tất yếu sẽ dẫn đến sự biến đổi, phát triển về mọi mặt của đời sống kinh tế, xã hội, làm cho đất nước ngày càng mạnh hơn, có đủ sức cạnh tranh và có vị trí trong nền kinh tế thế giới.

Thứ ba, về mục tiêu dân chủ, HTX tổ chức và hoạt động theo hình thức đối nhân, được quản lý một cách dân chủ bởi tất cả thành viên. Thông qua HTX, mỗi thành viên sẽ thực hiện quyền làm chủ của mình bằng cách đưa ra những quyết định về hoạt động của HTX theo hình thức mỗi người có một phiếu biểu quyết như nhau. Để HTX hoạt động hiệu quả mang lại lợi ích cho chính mình, các quyết định đưa ra phải chính xác. Đây là động lực thúc đẩy mỗi thành viên phải không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ của bản thân, từ đó góp phần nâng cao dân trí, ý thức tự chủ, tự chịu trách nhiệm của mỗi thành viên.

Thứ tư, về mục tiêu công bằng, trong HTX, mọi thành viên đối xử với nhau một cách bình đẳng, không có sự phân biệt giai cấp, giới tính, địa vị, tôn giáo, giàu nghèo... Ở đó, tiếng nói của mọi người đều được lắng nghe, tôn trọng, miễn là tiếng nói đó mang lại lợi ích cho số đông thành viên trong HTX. Một cá nhân, dù quyền lực đến đâu, nhưng nếu chỉ tập trung vào lợi ích của nhóm nhỏ thì cũng sẽ không được số đông thành viên ủng hộ, không chi phối được hoạt động của HTX. Sự công bằng về lợi ích được bảo đảm bởi quyết định của đa số thành viên. Lợi ích của cá nhân hòa vào lợi ích của tổ chức, lợi ích của tổ chức hòa vào lợi ích quốc gia, khi đó HTX lại góp phần thực hiện mục tiêu nước mạnh.

Thứ năm, về mục tiêu văn minh, phát triển HTX không chỉ có vai trò quan trọng về chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, mà hơn thế nữa còn định hướng con người trong xã hội phát triển theo tư tưởng nhân văn, nhân đạo. Nguyên tắc tương trợ trong HTX sẽ tạo nên ý thức sẵn sàng đoàn kết, tương thân, tương ái, hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên. Nguyên tắc này được phát huy và áp dụng hiệu quả không chỉ trong nội bộ HTX, mà sẽ dần dần lan tỏa trong cộng đồng. Khi các HTX ở các địa bàn, các vùng, khu vực và thế giới cùng thực hiện sẽ có tác động tích cực đến đời sống văn hóa, xã hội của toàn nhân loại.

Tuy không phải là khu vực tạo ra nhiều lợi nhuận và tăng trưởng kinh tế nhất, nhưng kinh tế tập thể lại có vai trò, vị trí quan trọng trong giải quyết việc làm, bảo đảm đời sống cho người lao động, tạo sự ổn định xã hội, góp phần cho tăng trưởng và phát triển của mỗi quốc gia. Với vai trò đó, khu vực kinh tế tập thể mà HTX là nòng cốt, là một nền tảng văn hóa - xã hội quan trọng để tiến tới một xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Kinh tế tập thể lại có vai trò, vị trí quan trọng trong giải quyết việc làm, bảo đảm đời sống cho người lao động (Trong ảnh: Chế biến hồng treo gió bằng công nghệ Nhật Bản tại cơ sở hồng treo gió Lễ Vân, thành phố Đà Lạt, tỉnh Lâm Đồng).

 2. Trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, kinh tế tập thể đã được nhìn nhận một cách khách quan, sâu sắc, toàn diện hơn và ngày càng phù hợp với xu thế phát triển trên thế giới. Tuy nhiên, thực tiễn phát triển của kinh tế tập thể ở Việt Nam hiện nay chưa tương xứng với tiềm năng, chưa đạt được kỳ vọng đặt ra. Có nhiều nguyên nhân, trong đó có một số nguyên nhân cơ bản sau:

Một là, về tư tưởng, nhận thức. Nhìn chung tâm lý của đại bộ phận nhân dân vẫn còn rất e ngại đối với tổ chức kinh tế tập thể. Điều này một phần xuất phát từ sự kém hiệu quả của mô hình HTX kiểu cũ với việc tham gia một cách khiên cưỡng, tập thể hóa triệt để tư liệu sản xuất và ruộng đất, trong khi vai trò của kinh tế hộ, kinh tế cá thể ít được quan tâm. Một phần khác là do công tác nghiên cứu, lý luận về HTX chưa có hệ thống, không có các tổ chức nghiên cứu, giảng dạy chuyên sâu về HTX. Kiến thức về HTX với những lợi ích, giá trị và nguyên tắc tốt đẹp của nó chưa được phổ biến rộng rãi tới mọi tầng lớp nhân dân. Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên cũng nhận thức chưa đầy đủ, chưa thống nhất về bản chất của HTX, vai trò và tính tất yếu khách quan của kinh tế tập thể, còn nhầm lẫn giữa mô hình HTX kiểu mới với mô hình HTX kiểu cũ, với mô hình doanh nghiệp và với các tổ chức xã hội khác. Điều này dẫn đến việc ở một số nơi vẫn còn sự can thiệp của cấp ủy và chính quyền vào hoạt động và quan hệ nội bộ của HTX, vẫn xem HTX là công cụ của chính quyền địa phương trong các hoạt động hành chính và xã hội, chưa nhìn nhận HTX là tổ chức kinh tế tự chủ của người dân. Những can thiệp hành chính trái luật làm HTX mất tính chủ động, linh hoạt trong sản xuất, kinh doanh và kết quả là HTX không còn là tổ chức kinh tế tự chủ như Luật Hợp tác xã năm 2012 đã quy định.

Hai là, công tác tổ chức, chỉ đạo thực hiện chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về kinh tế tập thể chưa kịp thời, kiên quyết và đồng bộ. Mặc dù Nghị quyết số 13-NQ/TW, ngày 18/3/2002, Hội nghị Trung ương 5 khóa IX về "Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể” đã yêu cầu có bộ máy quản lý chuyên trách thích hợp để theo dõi, hướng dẫn thực hiện chính sách, nghiệp vụ đối với khu vực kinh tế tập thể, tuy nhiên cho đến nay, sau 20 năm thực hiện Nghị quyết, bộ máy này vẫn còn thiếu và yếu ở cả cấp Trung ương và địa phương. Bộ máy quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể từ Trung ương đến tỉnh, huyện và xã về cơ bản chưa được kiện toàn về mọi mặt, chưa nắm chắc tình hình phát triển kinh tế tập thể, chưa đủ năng lực tham mưu giúp Đảng, Nhà nước thực hiện hiệu quả quản lý nhà nước đối với kinh tế tập thể. Sự yếu kém này là nguyên nhân quan trọng làm cho chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước không được triển khai hiệu quả trong thực tiễn.

Ba là, khung khổ pháp luật, chính sách về HTX còn nhiều bất cập, rào cản đối với sự phát triển HTX. Khung pháp luật hiện hành chưa bao quát được sự phát triển năng động của các loại hình kinh tế hợp tác ở nước ta, chưa làm rõ được sự phát triển từ thấp đến cao của các tổ chức kinh tế hợp tác (tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX, liên đoàn HTX), chưa khuyến khích mở rộng thu hút thành viên tùy theo nhu cầu vô cùng đa dạng của đối tượng tham gia (thành viên chính thức, thành viên liên kết), chưa xác định được cơ chế quản lý một cách minh bạch, bảo đảm sự bình đẳng, công bằng trong HTX... Chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với HTX hiệu quả thấp, chưa đồng bộ, chưa nhất quán và toàn diện, chậm triển khai thực hiện, tính khả thi không cao và chưa tạo động lực thúc đẩy kinh tế tập thể phát triển. Mặt khác, các chính sách này thiếu sự gắn kết với các chính sách phát triển kinh tế - xã hội khác và chưa lồng ghép vào một cách nhuần nhuyễn trong chiến lược, quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương và của cả nước.

Bốn là, đánh giá về hiệu quả và đóng góp của kinh tế tập thể trong nền kinh tế còn chưa đầy đủ. Đóng góp của kinh tế tập thể được thể hiện trên hai khía cạnh: Một là, từ hoạt động của mình, các tổ chức kinh tế hợp tác tự tạo ra tăng trưởng của mình; hai là, chiếm phần lớn và quan trọng hơn, các tổ chức kinh tế hợp tác tạo ra tăng trưởng kinh tế của thành viên. Tuy nhiên, hiện nay chúng ta mới chỉ tính được phần đóng góp của HTX nói riêng trong GDP, chưa tính đến đóng góp của tổ hợp tác và đóng góp của các thành viên HTX. Đó là chưa kể đến những ý nghĩa về chính trị - văn hóa - xã hội phù hợp với mục tiêu đi lên chủ nghĩa xã hội mà kinh tế tập thể mang lại. Việc thiếu sót trong tính toán về đóng góp của các tổ chức kinh tế hợp tác dẫn đến việc đánh giá thấp vai trò, vị trí của thành phần kinh tế tập thể trong nền kinh tế, hậu quả là sự thờ ơ, thiếu quan tâm, chưa bố trí nguồn lực tương xứng để phát triển khu vực kinh tế này.

Năm là, sự yếu kém trong năng lực nội tại của HTX. Nhìn chung, HTX ở nước ta có quy mô còn nhỏ, sức cạnh tranh thấp, thiếu tính nhạy bén với thị trường, chưa thực hiện tốt việc cung cấp dịch vụ cho thành viên, phần lớn cán bộ kỹ thuật, chuyên môn nghiệp vụ của HTX chưa qua đào tạo bài bản, còn yếu về trình độ và không ổn định về nguồn kế cận. Các thành viên chưa chủ động tham gia xây dựng HTX, chưa thực sự là người chủ và đa phần vẫn còn tâm lý ỷ lại, dựa dẫm lẫn nhau, hoặc trông chờ vào hỗ trợ của Nhà nước. Hệ thống HTX còn rời rạc, thiếu sự liên kết chặt chẽ về kinh tế trên phạm vi địa phương và trên toàn quốc. Hệ thống Liên minh hợp tác xã, một mặt, chưa tích cực, sáng tạo trong hoạt động; mặt khác, chưa đủ điều kiện, năng lực cần thiết để hướng mạnh hoạt động vào hỗ trợ phong trào HTX.

3. Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng tiếp tục khẳng định kinh tế tập thể, kinh tế hợp tác không ngừng được củng cố, phát triển và cần tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng hiệu quả hoạt động của các tổ chức kinh tế tập thể, hợp tác xã gắn với phát huy vai trò làm chủ, tăng cường lợi ích của các thành viên. Nghị quyết số 20-NQ/TW, ngày 16/6/2022, Hội nghị Trung ương 5 khóa XIII về "Tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong giai đoạn mới” đề ra mục tiêu: Phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững, cùng với kinh tế nhà nước trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân... Đến năm 2045, phấn đấu thu hút tối thiểu 20% dân số tham gia các tổ chức kinh tế tập thể... Bảo đảm trên 90% tổ chức kinh tế tập thể hoạt động hiệu quả, trong đó có ít nhất 75% tham gia các chuỗi liên kết... Các tổ chức kinh tế tập thể đều áp dụng công nghệ, nhất là chuyển đổi số vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Để thực hiện các mục tiêu trên, trong thời gian tới, phát triển kinh tế tập thể cần tuân theo các định hướng sau:

Thứ nhất, phát triển kinh tế tập thể không phải chỉ để giúp những người sản xuất nhỏ tập hợp lại với nhau để tạo thành sức mạnh, nâng cao sức cạnh tranh, mà về lâu dài, cần coi kinh tế tập thể là bộ phận quan trọng cùng với kinh tế nhà nước ngày càng trở thành nền tảng vững chắc của nền kinh tế quốc dân, đó cũng là nền tảng chính trị - văn hóa - xã hội của đất nước để đạt mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

Thứ hai, phát triển kinh tế tập thể không chỉ vì mục tiêu kinh tế, mà còn hướng tới mục tiêu văn hóa, xã hội. Hợp tác để giúp nhau, tạo được sức mạnh trong sản xuất, kinh doanh, góp phần tạo thêm việc làm và thu nhập, khắc phục những khuyết tật của kinh tế thị trường, làm giàu chính đáng đi đôi với xóa đói, giảm nghèo, thúc đẩy tiến bộ và công bằng xã hội. Các tổ chức kinh tế hợp tác không chỉ thực hiện các chức năng về kinh tế, mà còn thực hiện các chức năng xã hội. Kinh tế tập thể là cơ sở để đưa thói quen hợp tác trở thành văn hóa, bản sắc trong nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa ở Việt Nam, khơi dậy ý chí tự cường dân tộc, sức mạnh đại đoàn kết và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc. Nhà nước thực hiện các chính sách phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội cho cộng đồng dân cư một phần thông qua các tổ chức kinh tế hợp tác. Phát triển kinh tế tập thể bền vững, lâu dài để các tổ chức này thực sự là một ngôi nhà chung, một xã hội thu nhỏ cho tất cả thành viên, được tự do đóng góp, cống hiến và làm việc trọn đời.

Thứ ba, phát triển kinh tế tập thể với nhiều hình thức tổ chức kinh tế hợp tác đa dạng từ thấp đến cao, nhiều cấp độ phù hợp với sự phát triển của lực lượng sản xuất, nhu cầu và nguyện vọng của thành viên. Có hợp tác một khâu, có hợp tác nhiều khâu; có hợp tác giản đơn (không hình thành pháp nhân), có hợp tác chặt chẽ (hình thành pháp nhân); có hợp tác vừa góp vốn, vừa góp sức, có hợp tác chỉ góp vốn, không góp sức; có hợp tác sản xuất tập trung hoặc hợp tác chỉ cung cấp dịch vụ cho thành viên; có hợp tác trên phạm vi địa bàn hẹp hoặc không giới hạn địa bàn hoạt động với quy mô khác nhau, phù hợp với yêu cầu, điều kiện của từng ngành, từng vùng,...

Theo những định hướng nêu trên, cần phải có những giải pháp cụ thể, lâu dài để phát triển kinh tế tập thể, đó là:

Một là, tiếp tục đổi mới, nâng cao nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân về kinh tế tập thể. Cần nhận thức rõ phát triển kinh tế tập thể là yêu cầu và xu thế tất yếu khách quan trong quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Hợp tác xã với những mục tiêu, nguyên tắc và ý nghĩa cao đẹp của nó đã tồn tại và khẳng định trong hơn 250 năm qua, phù hợp với mục tiêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta khi xây dựng chủ nghĩa xã hội. Trong thời gian tới, cần quan tâm đúng mức đến công tác nghiên cứu lý luận về kinh tế tập thể, làm cơ sở vững chắc cho việc hoạch định luật pháp, chính sách về lĩnh vực này. Đồng thời, phổ biến sâu rộng kiến thức về kinh tế tập thể tới các tầng lớp nhân dân. Đổi mới toàn diện về hình thức, phương pháp, nội dung, công cụ tuyên truyền về kinh tế tập thể; tránh tuyên truyền sơ lược, mang tính hình thức.

Hai là, hoàn thiện công tác tổ chức bộ máy, cán bộ, coi đây là khâu then chốt để các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về kinh tế tập thể đi vào thực tiễn. Kinh tế nhà nước cùng với kinh tế tập thể là nền tảng của nền kinh tế quốc dân, do đó tương tự như đối với kinh tế nhà nước, cần có bộ máy quản lý nhà nước chuyên trách và bố trí nguồn lực tương xứng để phát triển kinh tế tập thể. Đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ cao, được đào tạo bài bản, có tư tưởng chính trị vững vàng, có năng lực xây dựng và tổ chức thực hiện hiệu quả pháp luật, cơ chế, chính sách, chiến lược, quy hoạch, kế hoạch để kinh tế tập thể phát triển lành mạnh, đúng định hướng. Nhà nước tạo điều kiện, khuyến khích phát triển kinh tế tập thể, các hình thức tổ chức kinh tế hợp tác trong tất cả các ngành, các lĩnh vực kinh tế, xã hội trên cơ sở nhu cầu và nguyện vọng của thành viên tham gia. Nhà nước quản lý các tổ chức kinh tế hợp tác thông qua luật pháp và cơ chế, chính sách, không can thiệp trực tiếp vào quá trình hoạt động của các tổ chức kinh tế này; tôn trọng và bảo hộ sự tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các tổ chức kinh tế hợp tác. Hệ thống Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cần được tổ chức lại theo hướng thực sự là tổ chức đại diện của HTX, do các HTX bầu ra, bảo vệ và phục vụ quyền lợi của các HTX.

Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo tham quan gian trưng bày các sản phẩm đặc sản của các thành viên hợp tác xã tại Đại hội Liên minh Hợp tác xã tỉnh Lai Châu lần thứ IV, nhiệm kỳ 2020-2025. (Nguồn: laichau.gov.vn)

Ba là, đổi mới hệ thống pháp luật, chính sách về kinh tế tập thể, xóa bỏ mọi rào cản cản trở các tổ chức kinh tế hợp tác phát triển. Cần hoàn thiện hệ thống pháp luật về kinh tế hợp tác theo hướng: mở rộng phạm vi, đối tượng điều chỉnh bảo đảm bao quát đầy đủ các hình thức tổ chức kinh tế hợp tác (tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX...) đang hoạt động ở nước ta; giảm thiểu tối đa các thủ tục hành chính không cần thiết trong thành lập, đăng ký; hoàn thiện các quy định về bản chất và nguyên tắc tổ chức, hoạt động; bổ sung các quy định về phát triển thành viên, mở rộng thị trường, nâng cao khả năng thu hút vốn; các quy định về tăng tích lũy tài sản và quỹ không chia; các quy định về quản lý, điều hành của tổ chức kinh tế hợp tác; đồng thời, có các quy định về nâng cao tính minh bạch trong quản trị, điều hành tạo niềm tin cho thành viên khi tham gia vào các tổ chức kinh tế hợp tác.

Các chính sách ưu đãi, hỗ trợ phát triển kinh tế tập thể cần xây dựng theo hướng coi các tổ chức kinh tế hợp tác là chủ thể phù hợp, kết hợp giữa đóng góp của người dân (thông qua thành viên của tổ chức kinh tế hợp tác) và sự hỗ trợ của Nhà nước, là phương thức để Nhà nước thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội tại địa bàn một cách minh bạch, hiệu quả. Các tổ chức kinh tế hợp tác, đặc biệt là những tổ chức thu hút đông đảo cộng đồng dân cư sinh sống và hoạt động trên địa bàn làm thành viên, thay mặt cộng đồng dân cư tiếp nhận sự hỗ trợ của Nhà nước, có trách nhiệm quản lý, sử dụng có hiệu quả hỗ trợ của Nhà nước cho cộng đồng dân cư theo đúng mục tiêu do Nhà nước đặt ra, được cộng đồng dân cư giám sát và quản lý một cách dân chủ. Cần tách bạch rõ nhiệm vụ chính trị - xã hội do Nhà nước đặt hàng với hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức kinh tế hợp tác. Việc thực hiện nhiệm vụ chính trị - xã hội theo cơ chế Nhà nước đặt hàng - tổ chức kinh tế hợp tác thực hiện, cần xác định rõ giá thành, chi phí thực hiện, trách nhiệm và quyền lợi của các bên. Chính quyền các cấp tuyệt đối không can thiệp vào hoạt động sản xuất, kinh doanh của tổ chức kinh tế hợp tác. Ngược lại, người dân vào các tổ chức kinh tế tự nguyện tham gia vào HTX, các tổ chức kinh tế hợp tác vì thấy đây là sân chơi phù hợp, họ có thể tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự tham gia quản lý theo hướng mà họ mong muốn, đem lại lợi ích cho họ, giúp họ cải thiện kinh tế, cải thiện cuộc sống của mình chứ không phải vì những hỗ trợ mang tính bao cấp của Nhà nước cho các tổ chức này.

Bốn là, đánh giá hiệu quả và đóng góp của kinh tế tập thể phải toàn diện về tất cả các mặt kinh tế - chính trị - xã hội. Hiệu quả hoạt động của tổ chức kinh tế hợp tác được đánh giá dựa trên số lượng thành viên tham gia và lợi ích tổ chức mang lại cho thành viên, mang lại cho cộng đồng xã hội. Đóng góp về mặt kinh tế của kinh tế tập thể trong nền kinh tế quốc dân bao gồm đóng góp của các tổ chức kinh tế hợp tác (tổ hợp tác, HTX, liên hiệp HTX...) và đóng góp của các thành viên (cá nhân, pháp nhân) trong tổ chức kinh tế hợp tác. Đóng góp về mặt xã hội của kinh tế tập thể được thể hiện ở số lượng thành viên; số lượng việc làm, thu nhập bình quân của thành viên, lao động trong tổ chức,...

Năm là, tăng cường nội lực của các HTX. Hợp tác xã muốn phát triển nhất định phải dựa vào thành viên là chính. Nếu coi HTX là nhà thì tất cả thành viên chính là chủ. Chủ nhà có sung túc, thịnh vượng thì ngôi nhà mới khang trang, bề thế. Hệ thống pháp luật phải tạo điều kiện bảo đảm vai trò làm chủ của thành viên. Mỗi thành viên cần nâng cao tinh thần làm chủ HTX. Hoạt động của HTX phải được công khai, minh bạch tới từng thành viên. Mỗi thành viên phải được biết, được bàn bạc, được làm, được kiểm tra và gắn trách nhiệm của mình với mọi hoạt động của HTX. Đội ngũ cán bộ quản lý HTX là hạt nhân của HTX, là những cá nhân có đủ tài, đức do thành viên HTX bầu ra. Hợp tác xã càng đông thành viên thì càng phát triển, do vậy cần khuyến khích việc mở rộng thành viên, đa dạng hóa các loại hình thành viên trong HTX tùy theo nhu cầu, khả năng đóng góp và mức độ tham gia. Thành viên tham gia HTX vẫn là những đơn vị kinh tế tự chủ, được hưởng đầy đủ quyền lợi và chịu trách nhiệm đối với phần đóng góp của mình theo quy định của pháp luật và điều lệ của tổ chức. Khuyến khích việc tăng vốn góp và các nguồn vốn huy động từ thành viên để tăng nguồn vốn hoạt động của HTX, tăng vốn đầu tư phát triển, tăng tài sản và quỹ không chia của HTX; thực hiện hoạt động tín dụng nội bộ, thành lập doanh nghiệp tại những HTX có đủ điều kiện; khuyến khích liên kết kinh tế giữa các tổ chức kinh tế hợp tác hoạt động trong cùng ngành, lĩnh vực, từng bước hình thành các liên đoàn kinh tế của các HTX hoạt động chuyên môn hóa cao trên một lĩnh vực cụ thể. Tăng cường mối liên kết giữa tổ chức kinh tế hợp tác với các thành phần kinh tế khác, đặc biệt là liên kết với kinh tế nhà nước.

Con đường phát triển kinh tế của đất nước ta trong những năm tới phải dựa trên cơ sở khuyến khích mọi thành phần kinh tế cùng tham gia, cùng liên kết và hỗ trợ nhau để không ngừng tạo ra sự tăng trưởng của từng thành phần và tăng trưởng chung của toàn xã hội. Trong sự phát triển đó, kinh tế tập thể là một bộ phận quan trọng, hình thành và phát triển dựa trên nền tảng sở hữu tập thể, được bình đẳng trong tiếp cận các cơ hội phát triển và gắn kết chặt chẽ với các thành phần kinh tế khác. Trong sự gắn kết đó, kinh tế tập thể sẽ tạo cơ hội để người nông dân, người sản xuất nhỏ và mọi cá thể trong xã hội tiếp cận với thị trường, tham gia đóng góp vào sự phát triển, tăng trưởng chung của nền kinh tế. Kinh tế tập thể với các tổ chức kinh tế hợp tác là mô hình kinh tế của nhân dân, do nhân dân và phục vụ lợi ích nhân dân, là con đường để đưa nhân dân đến gần hơn với lý tưởng cao đẹp của chủ nghĩa xã hội. Phát triển mạnh mẽ kinh tế tập thể, các tổ chức kinh tế hợp tác chính là phát huy sức mạnh tổng hợp của khối đại đoàn kết toàn dân tộc trong phát triển kinh tế - xã hội, hướng đến mục tiêu xây dựng xã hội dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh mà Đảng, Nhà nước và nhân dân ta mong muốn./.

TS. PHÙNG QUỐC CHÍ
Cục trưởng Cục Phát triển hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư

QUÁCH THÁI SƠN
Cục Phát triển hợp tác xã, Bộ Kế hoạch và Đầu tư

(Nguồn: TC Cộng sản)