Ngày 13/2, Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP) cho
biết hiệp hội vừa gửi văn bản đề kiến nghị Bộ Công Thương rà soát lại
mức thuế nhập khẩu cá ngừ Việt Nam vào Nhật Bản, nhằm đưa mức thuế nhập
khẩu các sản phẩm cá ngừ từ Việt Nam được về 0% như Thái Lan và
Philippines.
Theo VASEP, Nhật Bản là một trong 8 thị trường xuất khẩu cá ngừ lớn của Việt Nam. Tuy nhiên, từ năm 2013 trở lại đây, xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam sang
Nhật Bản liên tục giảm. Nguyên nhân chính của sự sụt giảm này là do các
sản phẩm cá ngừ của Việt Nam nhập khẩu vào Nhật Bản đang bị áp thuế cao
hơn nhiều so với các nước xuất khẩu cá ngừ cạnh tranh trong khu vực như
Thái Lan và Philippines, nên không thể cạnh tranh được với các nước này.
Cụ thể, theo dữ liệu từ Hải quan Nhật Bản và các đối tác tại Nhật Bản,
hiện nay, đối với mặt hàng cá ngừ vằn đóng hộp (mã 1604.14.010) xuất
khẩu sang Nhật Bản kể từ tháng 4/2009, Thái Lan đã được hưởng mức thuế
suất ưu đãi là 3,2%, tiếp đó giảm xuống còn 1,1% kể từ tháng 4/2011 theo
Hiệp định đối tác kinh tế Nhật Bản-Thái Lan (JTEPA) và xuống 0% từ
tháng 4/2012.
Trong khi đó, Việt Nam đang bị áp mức thuế 6,4% dù Hiệp định đối tác
kinh tế Việt-Nhật (VJEPA) chính thức có hiệu lực từ tháng 10/2009. Với
mức thuế suất này, cá ngừ đóng hộp của Việt Nam không thể cạnh tranh
được với Thái Lan.
Tương tự, đối với mặt hàng cá ngừ vây vàng đóng hộp (mã 1604.14.092) và
thăn/philê cá ngừ hấp đông lạnh (mã 1604.14.099) xuất khẩu sang Nhật
Bản, kể từ tháng 4/2009, Thái Lan đã được hưởng mức thuế suất ưu đãi là
4,8%, tiếp đó giảm xuống còn 1,6% kể từ tháng 4/2011 và 0% từ tháng
4/2012 theo JTEPA. Philipines cũng đang được hưởng mức thuế 4,8%, tiếp
đó giảm xuống 2,4% từ tháng 4/2011, rồi 1,2% từ tháng 4/2012 và về 0% từ
tháng 4/2013 theo chế độ ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP).
Trong khi đó, doanh nghiệp xuất khẩu cá ngừ Việt Nam vẫn đang phải chịu
mức thuế cao hơn 40% so với các nước này tương đương 7,2% theo GSP, 9,6%
theo VJEPA khi xuất sang thị trường Nhật Bản. Thậm chí, trong Hiệp định đối tác kinh tế toàn diện ASEAN-Nhật Bản, Việt Nam không có lộ trình về 0% như hai nước trên.
Theo VASEP, ngành cá ngừ Việt Nam đóng vai trò quan trọng trong ngành
thủy sản nói riêng và nền kinh tế Việt Nam nói chung. Sản phẩm cá ngừ
không chỉ đóng góp kim ngạch xuất khẩu 450-550 triệu USD/năm trong mấy
năm trở lại đây mà còn đặc biệt quan trọng khi gắn liền với đông đảo ngư
dân và công cuộc khai thác xa bờ, giữ gìn biển đảo.
Mặt khác, trong bối cảnh niềm hy vọng vào TPP đã thay đổi, VASEP và các
doanh nghiệp cá ngừ hy vọng Bộ Công Thương xem xét ưu tiên đưa vấn đề
này ra để đàm phán lại với Nhật Bản nhằm giải quyết khó khăn kịp thời
cho ngành, tạo môi trường thuận lợi và nâng cao sức cạnh tranh cho doanh
nghiệp thủy sản Việt Nam trên thị trường quốc tế./.
(TTXVN)