Tối 3/10 tại Nhà hát Đài Tiếng nói Việt Nam, 58 Quán Sứ (Hà Nội), Bộ Thông tin và Truyền thông, Hội Xuất bản Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam đã tổ chức lễ trao giải thưởng Sách quốc gia lần thứ 5. Năm nay Giải thưởng Sách trao cho 26 cuốn, bộ sách, trong đó có 1 Giải A, 9 giải B và 16 giải C. Giải A trao cho bộ sách “Hoàng Việt nhất thống dư địa chí” (tác giả: Lê Quang Định; Dịch giả: Phan Đăng. Nhà xuất bản Thế giới liên kết Công ty Cổ phần Thái Hà).

Dự lễ trao giải có các đồng chí: Vũ Đức Đam, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó thủ tướng Chính phủ; Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Nguyễn Mạnh Hùng, Phó trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông; Đỗ Tiến Sỹ, Tổng giám đốc Đài Tiếng nói Việt Nam.

Phát biểu tại Lễ trao giải, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho biết: “Hôm nay, tôi thật sự xúc động vì đây không đơn thuần là lễ trao Giải thưởng Sách quốc gia, mà còn là dịp để bày tỏ lòng biết ơn tới những người đã trực tiếp, gián tiếp làm nên những tác phẩm góp phần bồi đắp tâm hồn người Việt. Chúng ta mong rằng toàn ngành xuất bản kế thừa truyền thống 70 năm sẽ tiếp tục cho ra đời những tác phẩm hay và đẹp hơn nữa. Đấy chính là chúng ta đang bồi đắp di sản văn hóa của dân tộc chúng ta suốt mấy nghìn năm chúng ta.

Cũng mong rằng sau 5 năm, chúng ta đã rút ra được những bài học kinh nghiệm dù là bước đầu rất nhưng rất quý báu để làm sao cho giải thưởng Sách Quốc gia ngày càng có uy tín và là cái đích đến cho không chỉ có nhà xuất bản trong nước mà còn hy vọng sẽ có những tác phẩm được viết, được xuất bản ở nước ngoài sẽ tham gia giải thưởng sách Việt Nam. Đó là một chặng đường đi còn rất dài và cần nhiều nỗ lực. Trên hết chúng ta mong rằng cùng với các biện pháp các giải pháp (như Quyết định Ngày Sách và Văn hóa đọc Quốc gia), chúng ta sẽ cùng nhau làm sao cho tất cả mọi người Việt Nam ham học, ham đọc hơn nữa. Chúng ta không thể phát triển đất nước nếu thiếu tri thức, nếu không có tâm hồn truyền thống anh hùng nhưng rất nhân văn của người Việt Nam. Và ngành xuất bản có một vị trí không thể thiếu và ngày càng quan trọng”.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá, Giải thưởng Sách quốc gia có một vị trí không thể thay thế và ngày càng quan trọng, đóng góp vào sự phát triển của văn hóa, lan tỏa tri thức.

“Sau khi được trao giải, một tác phẩm sách của Việt Nam đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và có mặt ở nhiều nước trên thế giới. Có lẽ từ trước tới nay hiếm khi tìm ra được một tác phẩm văn học hay một cuốn sách nào phổ biến nhất thế giới nhanh như vậy. Đó không chỉ là thành công của nội dung của cuốn sách, không chỉ là giá trị giải thưởng sách mà còn là nỗ lực của tất cả chúng ta trong việc ứng dụng công nghệ để phổ biến các giá trị văn hóa nói chung trong đó có sách” - Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh.

Các cuốn sách, bộ sách đoạt giải được đánh giá là những tác phẩm giàu tính sáng tạo, mang tinh thần nhân văn sâu sắc, những công trình nghiên cứu khoa học hết sức công phu, nghiêm túc, có nhiều giá trị khoa học, xã hội và thực tiễn cao.

Là giải thưởng uy tín của ngành xuất bản, tôn vinh giá trị và người làm sách trong cả nước, Giải thưởng Sách Quốc gia cũng là cơ hội để các nhà xuất bản nhìn lại những thành quả lao động trong suốt một năm; bạn đọc cả nước có thêm kênh thông tin để cùng tìm kiếm sự đồng cảm sâu sắc qua cách chấm giải thưởng có sự tương đồng với chính người đọc. Sau 5 lần tổ chức, Giải thưởng ngày càng được dư luận, xã hội quan tâm, chú ý, có tác động đến giới xuất bản cùng độc giả. Sau mỗi mùa giải, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đều họp lại để ghi nhận những góp ý với tinh thần xây dựng, tìm cách hoàn thiện quy chế, nâng tầm giải thưởng qua các năm.

Tại lễ trao giải, đồng chí Hoàng Vĩnh Bảo, Chủ tịch Hội Xuất bản Việt Nam, Chủ tịch Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đã trình bày khái quát một số nét nổi bật qua các mùa giải. Năm nay, số lượng nhà xuất bản tham gia, số lượng sách tranh cử, số lượng tác phẩm được vinh danh tăng. Trong 5 năm, các nhà xuất bản và đơn vị làm sách đã đề cử 1.548 tên sách, bộ sách với 1.982 cuốn. Có tổng cộng 139 tên sách, bộ sách đoạt giải với 14 giải A, 55 giải B, 70 giải C. Qua các năm, quy trình chấm giải và quy định tỷ lệ bỏ phiếu được quy định rõ và cụ thể hơn. Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia thường xuyên mời hơn 70 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý có đủ tiêu chuẩn và điều kiện tham gia chấm giải, trong đó có nhiều chuyên gia đầu ngành, nhà khoa học có uy tín, phù hợp với chuyên ngành sách, trong đó có nhiều thành viên trẻ. Giá trị giải thưởng đã được nâng lên.

Giải thưởng lần này có 48/57 nhà xuất bản tham gia với 298 tên sách và bộ sách, bao gồm 386 cuốn (tăng 14 tên sách và bộ sách, 21 cuốn sách so với mùa giải lần thứ IV). Qua hai vòng sơ khảo và chung khảo, Hội đồng Giải thưởng Sách quốc gia đã thống nhất trao giải cho 26 cuốn sách, bộ sách. Trong đó công trình “Hoàng Việt nhất thống dư địa chí” của tác giả: Lê Quang Định; dịch giả: Phan Đăng, Nhà xuất bản Thế giới, đơn vị liên kết: Công ty Cổ phần Sách Thái Hà, đoạt giải A. Cuốn sách được coi là bộ địa chí đầu tiên của triều Nguyễn, ra đời năm 1806.

Hội đồng Giải thưởng sách quốc gia đánh giá cao giá trị của cuốn sách ở chỗ nó khẳng định cương vực quốc gia, thể hiện ý thức độc lập, khát vọng thống nhất giang sơn, văn hiến của dân tộc Việt Nam.

Giải B gồm 9 tác phẩm: “FDI nhiệm vụ kép trong bối cảnh mới” của tác giả: TS Phan Hữu Thắng, Nhà xuất bản Khoa học và Kỹ thuật, đơn vị liên kết: Công ty CP Sách Alpha; “Lịch sử đồng tiền Việt Nam”, tập thể tác giả; chỉ đạo biên soạn: TS Đào Minh Tú, Nhà xuất bản Hồng Đức; “Tâm lý học xã hội trong cuộc sống hiện đại” của tác giả: GS, TS Knud S. Larsen PGS, TS Lê Văn Hảo, Nhà xuất bản Đại học Quốc gia Hà Nội; “Trống đồng Kính Hoa - Bảo vật quốc gia Việt Nam” của tác giả GS, TS Trịnh Sinh, KS Nguyễn Văn Kính, Nhà xuất bản Thế giới…

16 tác phẩm được trao giải C gồm: “Tôn giáo và chính sách tôn giáo ở Việt Nam” của tác giả, PGS, TS Nguyễn Thanh Xuân; Nhà xuất bản Tôn giáo “Hồ Chí Minh - Những bài viết và những cuộc tranh đấu” của tác giả: Alain Ruscio; người dịch: Nguyễn Đức Truyến; hiệu đính: Lê Trung Dũng; Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật; “Lược sử Trung Quốc họa từ khởi nguồn đến hiện tại” của tác giả Tạ Duy; Nhà xuất bản Mỹ thuật…

Tin, ảnh: Nhật Minh