Nếu năm 2016, Bộ Xây dựng đã tập trung chủ yếu vào xây dựng thể chế, ban
hành các văn bản, quy định chi tiết thì năm 2017, cùng với xây dựng thể
chế, Bộ sẽ đẩy mạnh sang hướng dẫn, kiểm tra việc thi hành, có tổng
kết, đánh giá để bảo đảm sự khả thi của luật pháp đã ban hành.
Bộ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà nhấn mạnh công tác hoàn thiện thể chế
trong lĩnh vực xây dựng, coi đây là công tác quan trọng hàng đầu, là
nhiệm vụ vừa thường xuyên vừa cấp bách của ngành trong năm 2017 khi trả
lời phỏng vấn phóng viên Báo Điện tử Chính phủ về những vấn đề mang tính
thời sự của ngành xây dựng.
Điều hài lòng nhất: Giá trị sản xuất tăng 10,4% so với 2015
Bộ trưởng đánh giá như thế nào về tình hình thực hiện nhiệm vụ kế
hoạch của ngành xây dựng trong năm 2016? Kết quả nào Bộ trưởng thấy hài
lòng nhất và điều gì khiến ông vẫn còn trăn trở?
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Quán triệt quan điểm chỉ đạo
và phương châm hành động của Chính phủ nhiệm kỳ 2016-2021 là “Xây dựng
Chính phủ kiến tạo phát triển, liêm chính, hành động quyết liệt, phục vụ
nhân dân”, ngay từ đầu năm, Bộ đã tổ chức quán triệt, triển khai, ban
hành đầy đủ, kịp thời và chỉ đạo thực hiện các chương trình, kế hoạch
hành động của ngành xây dựng thực hiện Nghị quyết Đại hội lần thứ XII
của Đảng, Nghị quyết của Quốc hội về Kế hoạch phát triển kinh tế - xã
hội 5 năm 2016-2020 và các Nghị quyết chuyên đề của Chính phủ. Trong đó,
xác định rõ các chỉ tiêu, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể trên từng lĩnh
vực của ngành cho toàn nhiệm kỳ, trong từng năm và trách nhiệm tổ chức
thực hiện của từng cơ quan, đơn vị trong ngành.
Bộ đã chú trọng đổi mới và tăng cường hiệu lực công tác quản lý, giữ
vững kỷ luật, kỷ cương hành chính; đổi mới phương thức làm việc của lãnh
đạo Bộ và các đơn vị khối cơ quan Bộ; nâng cao vai trò, trách nhiệm và
năng lực thực thi nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức, viên chức.
Tích cực phối hợp với các bộ, ngành, địa phương, các cơ quan của Quốc
hội, Trung ương Đảng, tổ chức chính trị - xã hội trong việc thực hiện
chức năng, nhiệm vụ quản lý nhà nước của ngành; chủ động nắm bắt tình
hình, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp.
Với sự chỉ đạo cụ thể và quyết liệt, cùng với nỗ lực của toàn thể cán
bộ, công nhân viên chức, người lao động và cộng đồng doanh nghiệp trong
toàn ngành, năm qua ngành xây dựng đã đạt được một số kết quả quan
trọng.
Cụ thể là: Giá trị sản xuất năm 2016 tiếp tục tăng khá cao, ước đạt
1.090 nghìn tỷ đồng, tăng 10,4% so với năm 2015 và đạt 104% kế hoạch
năm, đóng góp 0,6 điểm phần trăm vào mức tăng trưởng chung của nền kinh
tế (6,21%).
Các chỉ tiêu phát triển của ngành duy trì được sự tăng trưởng so với
năm 2015, hầu hết đều hoàn thành hoặc vượt mức chỉ tiêu kế hoạch năm
2016. Ví dụ, tỷ lệ đô thị hóa cả nước đạt khoảng 36,6%, tăng 0,9% so với
năm 2015; tỷ lệ phủ kín quy hoạch chung đô thị đạt 100%, quy hoạch nông
thôn đạt 99%; diện tích bình quân nhà ở toàn quốc đạt 22,8 m2
sàn/người, tăng 0,8 m2 sàn/người so với năm 2015. Công tác phát triển
nhà ở xã hội được quan tâm. Thị trường bất động sản tiếp tục duy trì sự
tăng trưởng ổn định.
Có thể nói, kết quả quan trọng nhất trong năm qua đó là Bộ Xây dựng
đã nỗ lực tập trung cao độ cho công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống
thể chế, công cụ quản lý Nhà nước. Trong đó, đã thực hiện phân cấp triệt
để cho các địa phương, các cơ quan chuyên môn về xây dựng; đẩy mạnh cải
cách hành chính, trọng tâm là cải cách thủ tục hành chính trong đầu tư
xây dựng; rà soát, sửa đổi bổ sung hệ thống quy chuẩn, tiêu chuẩn, định
mức kinh tế - kỹ thuật chuyên ngành xây dựng. Đến nay các văn bản hướng
dẫn thi hành các luật chuyên ngành xây dựng và các luật liên quan đã
được ban hành tương đối đầy đủ, đồng bộ; từng bước đi vào cuộc sống và
phát huy tác dụng, góp phần tích cực nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý
Nhà nước, các lĩnh vực thuộc ngành xây dựng...
Điều trăn trở nhất: Nhiều người có nhu cầu cấp thiết vẫn chưa được đáp ứng
Tuy nhiên trong lĩnh vực quản lý ngành vẫn còn một số tồn tại, hạn
chế cần được giải quyết, đây cũng là những băn khoăn, trăn trở lớn nhất
của những người làm công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực xây dựng. Đó
là, trên thực tế vẫn còn rất nhiều hộ gia đình có nhu cầu cấp thiết, khó
khăn về chỗ ở mà chưa được đáp ứng, đặc biệt là công nhân lao động.
Phần lớn công nhân hiện vẫn phải thuê nhà ở trong khu dân cư, đời sống
rất khó khăn, tạm bợ. Trong khi đó có rất ít các dự án, các doanh nghiệp
đầu tư xây dựng nhà ở cho công nhân thuê, thuê mua.
Công tác quản lý phát triển đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu chủ động
đối phó với Biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường cũng như khắc phục
những mặt tiêu cực của quá trình đô thị hóa dẫn tới tình trạng quá tải
về dân số, không đảm bảo các điều kiện hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật,
ùn tắc giao thông ở các đô thị lớn. Tình trạng lãng phí, thất thoát
trong đầu tư xây dựng, tình trạng vi phạm về trật tự xây dựng tại một số
địa phương vẫn còn nhiều… là những vấn đề được dư luận xã hội rất quan
tâm.
Trong giai đoạn tới, Bộ Xây dựng sẽ tăng cường phối hợp với các Bộ,
ngành và các địa phương, chủ động đề xuất và thực hiện những giải pháp
khắc phục.
Nỗ lực chống thất thoát, lãng phí; cải cách thủ tục hành chính
Những nỗ lực của ngành xây dựng trong công tác chống tiêu cực,
thất thoát, lãng phí, nâng cao hiệu quả đầu tư xây dựng đã được thực
hiện như thế nào và đạt kết quả cụ thể gì thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Chống tiêu cực, thất thoát,
lãng phí, nâng cao hiệu quả đầu tư chung cũng như của các dự án đầu tư
xây dựng luôn là mục tiêu quan trọng, là một trong những nhiệm vụ trọng
tâm của ngành. Trong những năm vừa qua, ngành xây dựng đã tạo ra nhiều
công trình, đặc biệt là hệ thống các công trình hạ tầng kỹ thuật, giao
thông, hạ tầng kỹ thuật đô thị, nhà ở... góp phần phát triển kinh tế đất
nước. Trong xây dựng, chúng ta đã áp dụng nhiều công nghệ xây dựng tiên
tiến, vật liệu xây dựng mới để nâng cao chất lượng công trình, giảm chi
phí xây lắp. Bên cạnh đó hệ thống các công cụ quản lý chi phí xây dựng
đã khá đầy đủ và đồng bộ, tạo thị trường xây dựng minh bạch, cạnh tranh,
góp phần hạn chế thất thoát, lãng phí, nâng cao hiệu quả đầu tư của dự
án đầu tư xây dựng.
Tuy nhiên, trên thực tế việc thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây
dựng vẫn còn do một số nguyên nhân chính là: Một số tiêu chuẩn, quy
chuẩn, định mức, đơn giá không còn phù hợp; yếu kém trong quản lý của
chủ đầu tư, nhà thầu, ban quản lý dự án; một số cá nhân liên quan cố
tình tham nhũng…
Trong chức năng, nhiệm vụ của mình, Bộ Xây dựng đã và đang triển khai
nhiều giải pháp: Rà soát, đề xuất, sửa đổi, bổ sung các văn bản quy
phạm pháp luật, quy chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật có
liên quan đến hoạt động đầu tư xây dựng, bảo đảm tính thống nhất, thông
suốt, đồng bộ, phù hợp với điều kiện thực tế của Việt Nam, từng bước
tiếp cận thông lệ quốc tế.
Bộ đã tham mưu cho Chính phủ đề xuất các nội dung sửa đổi Luật Xây
dựng theo hướng phân định rõ vai trò của chủ sở hữu đối với dự án sử
dụng các nguồn vốn khác nhau bao gồm: Vốn ngân sách Nhà nước, vốn ngoài
ngân sách, vốn khác, vốn hỗn hợp, trên cơ sở đó đưa ra yêu cầu, nguyên
tắc, nội dung cụ thể để quản lý cho phù hợp với từng nguồn vốn nhằm khắc
phục tình trạng thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng, đặc biệt là
dự án sử dụng vốn Nhà nước. Hoàn thiện cơ chế phân cấp, ủy quyền hợp lý
trong quản lý hoạt động xây dựng, theo hướng rõ trách nhiệm, phù hợp
với chức năng nhiệm vụ và năng lực thực hiện của các cơ quan quản lý Nhà
nước chuyên ngành, cơ quan chuyên môn về xây dựng, người quyết định đầu
tư.
Bộ cũng đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, thực hiện chuẩn hóa,
công khai minh bạch, đơn giản hóa các thủ tục hành chính trong đầu tư
xây dựng. Bê cạnh đó tăng cường sự kiểm soát của cơ quan quản lý nhà
nước đối với chất lượng công trình xây dựng, bảo đảm an toàn, hiệu quả
trong đầu tư xây dựng thông qua các quy định về quản lý chất lượng xây
dựng, thẩm tra, thẩm định, giám sát đánh giá.
Năm 2016, Bộ đang tiến hành xây dựng Đề án đổi mới hệ thống quy
chuẩn, tiêu chuẩn, định mức kinh tế - kỹ thuật, đơn giá xây dựng, đồng
thời đã tiến hành rà soát, chỉnh sửa bổ sung, xây dựng, phối hợp xây
dựng và công bố 51 tiêu chuẩn, 2 quy chuẩn; 1.900 định mức vật tư xây
dựng, 411 suất vốn đầu tư xây dựng công trình, 185 giá xây dựng tổng hợp
bộ phận kết cấu và suất chi phí xây dựng phù hợp với mặt bằng giá thị
trường.
Thông qua công tác thẩm định dự án, tính trong khoảng 1.400 dự án sử
dụng vốn ngân sách Nhà nước, tỷ lệ cắt giảm chi phí sau thẩm định vào
khoảng 0,97% tổng mức đầu tư; thông qua việc thẩm định thiết kế, dự toán
đã cắt giảm chi phí khoảng 5,87% so với dự toán.
Công tác thanh tra được tăng cường. Qua thanh tra đã phát hiện nhiều
sai sót, vi phạm của các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động xây dựng;
đã tổng hợp, kiến nghị và đề xuất điều chỉnh cơ chế, pháp luật cho phù
hợp và kiến nghị xử lý về kinh tế số tiền 3.191 tỷ đồng, chiếm 3,81%
tổng mức đầu tư các dự án được thanh tra; yêu cầu nộp bổ sung số tiền
thuế đất, thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân 23,7 tỷ đồng;
tiến hành xử phạt 34 tổ chức với tổng số tiền 6,2 tỷ đồng.
Bộ đã xóa bỏ 47 thủ tục hành chính (giảm từ 93 thủ tục xuống còn 46).
Thông qua nhiều giải pháp trên, theo tính toán, đã giúp cắt giảm, tiết
kiệm khoảng 10% chi phí đầu tư xây dựng; và góp phần chống thất thoát,
lãng phí trong đầu tư xây dựng.
Lưu ý thị trường "nóng", thị trường nhà ở xã hội
Hiện nay thị trường bất động sản đang trên đà phục hồi tích cực.
Tuy nhiên, từ thực tế của thị trường và khuyến cáo của các chuyên gia
trên lĩnh vực này thì thị trường đang tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối cung -
cầu giữa các phân khúc và lo ngại về bong bóng bất động sản. Xin Bộ
trưởng cho biết ý kiến về vấn đề này?
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Thị trường bất động sản nước
ta trong thời gian qua đã có bước phát triển quan trọng, nhiều dự án
nhà ở, khu đô thị mới, các công trình sản xuất, kinh doanh, thương mại,
dịch vụ với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ đã được
hình thành, làm thay đổi bộ mặt đô thị, nâng cao điều kiện sống của các
tầng lớp dân cư, góp phần chuyển dịch cơ cấu, thúc đẩy phát triển kinh
tế - xã hội của đất nước; từng bước đáp ứng nhu cầu đa dạng về nhà ở của
các tầng lớp nhân dân, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.
Nhờ việc thực hiện đồng bộ các giải pháp tái cấu trúc thị trường bất
động sản, gắn với thực hiện Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia, thị
trường bất động sản nước ta sau một thời gian trầm lắng kéo dài thì từ
cuối năm 2013 đã dần phục hồi tích cực, trong năm 2016 tiếp tục tăng
trưởng ổn định. Tuy nhiên, hiện nay đang tồn tại việc mất cân đối nguồn
cung nhà ở, cụ thể là nguồn cung nhà ở cao cấp và một số sản phẩm nghỉ
dưỡng đang dư thừa trong khi rất thiếu nguồn cung nhà ở xã hội và nhà ở
thương mại giá rẻ mà thị trường đang cần nhiều.
Vấn đề này đã được Bộ Xây dựng báo cáo và Thủ tướng Chính phủ đã có
kết luận chỉ đạo, định hướng đối với thị trường bất động sản, trong đó
có việc khắc phục tình trạng mất cân đối, lệch pha cung cầu, trung đẩy
mạnh việc phát triển nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá rẻ, nhà ở cho
thuê.
Về ý kiến lo ngại bong bóng bất động sản, có thể nói với thực trạng
của thị trường bất động sản hiện nay và qua phân tích một số yếu tố kinh
tế xã hội chủ yếu có thể tác động mạnh đến thị trường thì có thể dự báo
thị trường bất động sản năm 2017 sẽ tiếp tục xu hướng tăng trưởng ổn
định, chưa có khả năng biến động lớn. Tuy nhiên, về dài hạn, chúng ta
cần tiếp tục theo dõi, nắm bắt kịp thời, đánh giá đúng tình hình diễn
biến của thị trường; có chính sách tín dụng, tài khóa hợp lý, linh hoạt
theo hướng vừa bảo đảm nguồn vốn nhất là vốn trung và dài hạn cho phát
triển nhà ở xã hội và nhà ở thương mại giá bán thấp mà thị trường đang
có nhu cầu cao, vừa kiểm soát chặt chẽ nguồn vốn cho bất động sản trung,
cao cấp để bảo đảm hiệu quả đầu tư, tránh gia tăng nợ xấu; rà soát,
nâng cao chuẩn tín dụng và kiểm soát hạn mức tín dụng hợp lý đối với các
dự án bất động sản cao cấp có quy mô lớn, khu du lịch nghỉ dưỡng, biệt
thự, căn hộ cao cấp...
Chương trình phát triển nhà ở xã hội tuy đã đạt kết quả bước đầu
nhưng trong quá trình thực hiện vẫn còn bộc lộ những bất cập, hạn chế,
cụ thể như việc huy động nguồn lực xã hội, khuyến khích các doanh nghiệp
tham gia, nguồn vốn… Trong thời gian tới, Bộ sẽ có những giải pháp gì
để tháo gỡ khó khăn vướng mắc, thúc đẩy phát triển mạnh mẽ nhà ở xã hội?
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Năm 2016, công tác phát
triển nhà ở, trọng tâm là nhà xã hội theo Chiến lược phát triển nhà ở
quốc gia tiếp tục được đẩy mạnh, ngày càng đáp ứng tốt nhu cầu của người
dân, nhất là các đối tượng người có công, người nghèo khu vực bão lũ,
người thu nhập thấp, công nhân lao động. Trong năm, cả nước phát triển
thêm khoảng 0,5 triệu m2 nhà ở xã hội khu vực đô thị, đưa tổng diện tích
nhà ở xã hội khu vực đô thị đạt khoảng 3,3 triệu m2.
Mặc dù đã thu được kết quả bước đầu, nhưng việc phát triển nhà ở xã
hội, nhất là nhà ở xã hội cho các đối tượng có thu nhập thấp tại khu vực
đô thị và cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp vẫn còn gặp
nhiều khó khăn, chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế. Việc triển khai một
số chương trình hỗ trợ nhà ở xã hội còn chậm so với kế hoạch; chưa huy
động được nhiều thành phần kinh tế và nguồn lực xã hội để đầu tư phát
triển nhà ở xã hội.
Có thể nói cơ chế chính sách cho phát triển nhà ở xã hội đến nay đã
tương đối đầy đủ và đồng bộ, vấn đề là triển khai thực hiện như thế nào.
Tại hội nghị toàn quốc về phát triển nhà ở xã hội tháng 12/2016, Thủ
tướng Chính phủ đã có chỉ đạo về nhận thức và một số giải pháp cụ thể,
trong đó nhấn mạnh, Trung ương đề ra chủ trương định hướng, còn vai trò
địa phương rất quan trọng, quyết định thành công hay không.
Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu bổ sung, điều chỉnh chính sách về
nhà ở xã hội cho phù hợp với giai đoạn mớ; phối hợp với các bộ, ngành đề
xuất với Quốc hội, Chính phủ các giải pháp về vốn, chính sách tín dụng,
thuế, huy động nguồn lực tài chính cho phát triển nhà ở xã hội, trong
đó chú trọng đẩy mạnh phát triển nhà ở cho công nhân lao động, nhà ở
người thu nhập thấp khu vực đô thị, nhà ở phòng chống bão lũ khu vực
miền Trung
Thời gian tới, Bộ sẽ kiểm soát chặt chẽ việc quy hoạch và khai thác,
sử dụng hiệu quả quỹ đất đô thị dành cho phát triển nhà ở xã hội; tiếp
tục đánh giá các mô hình xây dựng nhà ở xã hội để rút kinh nghiệm, hướng
dẫn các địa phương thực hiện dự án phát triển nhà ở xã hội trong quy
hoạch chung của khu đô thị, nâng cao chất lượng dự án để đảm bảo người
dân. Đồng thời, Bộ sẽ kiểm soát chất lượng các dự án nhà ở xã hội, để
người dân được ở trong điều kiện đáp ứng tốt về hạ tầng kỹ thuật cũng
như hạ tầng xã hội cơ bản.
Trọng tâm: Hoàn thiện thể chế
Nhiệm vụ trọng tâm trong năm 2017 của ngành xây dựng là gì, thưa Bộ trưởng?
Bộ trưởng Phạm Hồng Hà: Năm 2017, Bộ Xây dựng tiếp
tục coi công tác hoàn thiện thể chế là công tác quan trọng hàng đầu, là
nhiệm vụ vừa thường xuyên vừa cấp bách. Nếu như năm 2016, Bộ Xây dựng
đã tập trung chủ yếu vào xây dựng thể chế, ban hành các văn bản, quy
định chi tiết thì năm 2017 sẽ có sự chuyển hướng đó là cùng với xây dựng
thể chế Bộ sẽ đẩy mạnh sang hướng dẫn, kiểm tra việc thi hành, có tổng
kết, đánh giá để bảo đảm sự khả thi của luật pháp đã ban hành.
Bên cạnh đó, Bộ sẽ phối hợp với các ngành, các cấp để tăng cường công
tác quản lý phát triển đô thị, tập trung kiểm tra, rà soát các quy
hoạch liên quan đến công tác quản lý đô thị, nhất là tại các thành phố
lớn như Hà Nội và TPHCM.
Bộ cũng sẽ tăng cường quản lý, kiểm soát chặt chẽ thị trường bất động
sản, bảo đảm thị trường phát triển ổn định, lành mạnh, đồng thời triển
khai hiệu quả các chương trình hỗ trợ nhà ở xã hội trọng điểm; trong đó
đẩy mạnh phát triển nhà ở phòng chống bão lũ khu vực miền trung; nhà ở
xã hội khu vực đô thị, nhà ở cho công nhân lao động. Tập trung thực hiện
mục tiêu tăng trưởng của ngành khoảng 10%.
Xin trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!./.
Theo chinhphu.vn