Ngay khi nước nhà mới giành được độc lập, trong “Thư gửi Ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng” tháng 10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ ra những nguy cơ mà đội ngũ cán bộ, đảng viên của Ðảng mắc phải như: làm việc trái phép, cậy thế, hủ hóa, tư túng, chia rẽ, kiêu ngạo. Người đã dự báo và cảnh báo những nguy cơ mà đội ngũ cán bộ, đảng cầm quyền nếu không kiên quyết khắc phục, sửa chữa sẽ dễ dàng mắc phải. Ðồng thời Người cũng nhiều lần đề cập đến việc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, coi đó là “giặc ở trong lòng”, “giặc nội xâm”.

Theo Người, tham ô, lãng phí và quan liêu có mối quan hệ chặt chẽ với nhau và đều có chung một nguồn gốc sinh ra là chủ nghĩa cá nhân. Vì vậy, để phòng, chống có hiệu quả, không chỉ sử dụng pháp luật nghiêm minh mà còn cần phải “nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân”.

Trong nhiều nghị quyết, Ðảng ta đều xác định sự nguy hại của tham nhũng, lãng phí, tiêu cực đối với tồn vong của chế độ và những cam kết chính trị trước nhân dân. Hội nghị đại biểu toàn quốc giữa nhiệm kỳ khóa VII của Ðảng (tháng 1/1994) đã xác định tham nhũng là một trong bốn nguy cơ đe dọa đến sự tồn vong của chế độ xã hội chủ nghĩa. Ðại hội VIII của Ðảng năm 1996 tiếp tục khẳng định bốn nguy cơ này vẫn còn tồn tại. Ðến Ðại hội IX năm 2001 của Ðảng, ngoài nhấn mạnh nạn tham nhũng diễn ra nghiêm trọng, kéo dài gây bất bình trong nhân dân và là một nguy cơ đe dọa sự sống còn của chế độ, Văn kiện Ðại hội khẳng định: “Nghiêm trị những kẻ tham nhũng, vô trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng; người lãnh đạo cơ quan để xảy ra tham nhũng cũng phải bị xử lý về trách nhiệm.

Bảo vệ những người kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng; khen thưởng người phát hiện đúng những vụ tham nhũng. Thực hiện các biện pháp ngăn chặn tham nhũng, quan liêu”. Ðại hội X của Ðảng năm 2006 chỉ ra: “Tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn nghiêm trọng”. Ðại hội X nhấn mạnh hơn nữa khi chỉ rõ tham nhũng là nguy cơ lớn đe dọa sự sống còn của chế độ ta nêu quyết tâm chống tham nhũng, lãng phí khi đề cập đến việc xử lý những người tham nhũng không chỉ những người đương chức mà cả người đã nghỉ hưu: “Xử lý kiên quyết, kịp thời, công khai những người tham nhũng, bất kể ở chức vụ nào, đương chức hay đã nghỉ hưu, tịch thu, sung công tài sản có nguồn gốc từ tham nhũng…”.

Ðại hội XI, Ðảng đã thẳng thắn thừa nhận những hạn chế, yếu kém trong công cuộc phòng, chống tham nhũng, đó là: “Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí chưa đạt được yêu cầu đề ra. Quan liêu, tham nhũng, lãng phí vẫn còn nghiêm trọng, với những biểu hiện tinh vi, phức tạp, chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, gây bức xúc xã hội”.

Cũng tại Ðại hội này, Ðảng đã thông qua Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội (bổ sung, phát triển năm 2011). Từ thực tiễn phong phú của cách mạng, Ðảng đã rút ra những bài học kinh nghiệm lớn, trong đó có nội dung “Quan liêu, tham nhũng, xa rời nhân dân sẽ dẫn đến những tổn thất khôn lường đối với vận mệnh của đất nước, của chế độ xã hội chủ nghĩa và của Ðảng”.

Như vậy, với bài học kinh nghiệm rút ra này, Ðảng đã dũng cảm thừa nhận và coi tham nhũng là nguyên nhân gây mất lòng tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Ðảng và quản lý của Nhà nước. Từ đó, Ðảng đã đưa ra cam kết chính trị trước Nhân dân về công cuộc phòng, chống tham nhũng: “Thực hiện kiên trì, kiên quyết, có hiệu quả cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ rất quan trọng, vừa cấp bách, vừa lâu dài của công tác xây dựng Ðảng, xây dựng Nhà nước”.

Việc đưa ra cảnh báo nghiêm khắc về nguy cơ mà tệ tham nhũng gây ra thể hiện bản lĩnh chính trị của Ðảng đó là thẳng thắn nhìn thẳng sự thật, nói đúng sự thật để có các biện pháp hữu hiệu phòng, chống hiệu quả. Những quan điểm chỉ đạo của Ðảng được thực tiễn kiểm nghiệm và chứng minh hoàn toàn đúng đắn với các bước đi phù hợp, hiệu quả trong một quyết tâm chính trị cao nhằm tạo chuyển biến tích cực trong hệ thống chính trị, góp phần cảnh tỉnh, cảnh báo, răn đe, từng bước ngăn chặn và đẩy lùi tiêu cực, suy thoái, quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong Ðảng.

Với quyết tâm cao và hành động quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành, ủng hộ trong toàn xã hội và nhân dân nhiều vụ tham nhũng được phát hiện và đem ra xét xử, nhiều cán bộ tha hóa, biến chất, kể cả cán bộ cấp cao đã chịu sự trừng phạt nghiêm minh của pháp luật “không có vùng cấm”, “không có ngoại lệ”; đã thu hồi, đề nghị thu hồi tài sản trị giá hàng nghìn tỷ đồng cho Nhà nước. Nhiều vụ việc, đại án tham nhũng nghiêm trọng, phức tạp, dư luận xã hội quan tâm được điều tra, khởi tố, truy tố và xử lý công khai đã khẳng định quyết tâm của Ðảng, Nhà nước trong cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng.

Thực tế cho thấy cùng là cán bộ, cùng được giao quyền lực như nhau nhưng chỉ có những người thiếu tu dưỡng rèn luyện, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, cộng với sự buông lỏng, thiếu cơ chế kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực mới dẫn họ tới con đường tha hóa và tham nhũng. Chính những kẻ đục khoét của công ấy sẽ tìm cách vô hiệu hóa tổ chức Ðảng, cơ quan, đơn vị để dễ bề thao túng nhằm thực hiện mưu đồ tham nhũng làm suy thoái tổ chức Ðảng.

Ðại hội lần thứ XIII của Ðảng (năm 2021) diễn ra trong bối cảnh công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực thu được những kết quả to lớn. Tuy nhiên ngày càng xuất hiện những thủ đoạn, hành vi tham nhũng tinh vi, nguy hiểm nhằm qua mặt cơ quan chức năng và pháp luật, đòi hỏi nhiệm vụ đấu tranh phòng, chống tham nhũng cần phải đẩy mạnh, quyết liệt hơn nữa.

Từ việc xác định tham nhũng là nguy cơ đe dọa sự tồn vong của chế độ, Ðại hội đã xác định: “Công tác phòng, chống tham nhũng, lãng phí là một nhiệm vụ đặc biệt quan trọng trong công tác xây dựng, chỉnh đốn Ðảng, xây dựng, củng cố hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh…”. Kể từ Ðại hội XIII đến nay, công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực vẫn diễn ra quyết liệt, không ngừng nghỉ với tinh thần mà Tổng Bí thư đã khơi dậy: “Tiền hô hậu ủng, nhất hô bá ứng, trên dưới đồng lòng, dọc ngang thông suốt”.

Kết quả thực tế từ quyết tâm đó đã chứng minh công tác phòng, chống tham nhũng thời gian qua được Ðảng ta tiến hành một cách trực tiếp, thường xuyên với sự tham gia, đồng lòng của cả hệ thống chính trị, toàn dân và toàn xã hội dưới sự lãnh đạo của Ðảng.

Là nhiệm vụ vừa cấp bách vừa lâu dài, khó khăn, phức tạp; nên được tiến hành kiên quyết, kiên trì, liên tục, không nóng vội, không chủ quan, với những bước đi vững chắc, tích cực và có trọng tâm, trọng điểm. Phòng, chống tham nhũng được thực hiện đồng bộ các biện pháp khác, vừa chủ động phòng ngừa, ngăn chặn, không để xảy ra tham nhũng, vừa xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi tham nhũng, các hành vi bao che, dung túng tiếp tay cho tham nhũng, bảo đảm không có “vùng cấm” trong chống tham nhũng…

Tuy nhiên, bất chấp thực tế đó, các thế lực chống phá, thù địch vẫn không ngừng xuyên tạc về công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng ở Việt Nam. Những đối tượng này thường xuyên bịa đặt, lắp ghép các thông tin, sự việc, tung tin sai sự thật để xuyên tạc, cho rằng đó là “đấu đá nội bộ”, “phe phái triệt hạ lẫn nhau”, cho rằng “nguyên nhân của tham nhũng là do chế độ độc đảng”… Tất cả những luận điệu ấy nhằm mục đích phủ nhận, đánh lạc hướng dư luận, gây xói mòn niềm tin của cán bộ, đảng viên và các tầng lớp nhân dân đối với công cuộc phòng, chống tham nhũng hiện nay. Cần thấy rằng, tham nhũng là một vấn nạn của xã hội, xuất hiện ở mọi quốc gia, với mọi chế độ chính trị-xã hội. Tại nhiều quốc gia phát triển, chính phủ các nước cũng đẩy mạnh việc tuyên truyền phòng, chống tham nhũng trên các phương tiện thông tin đại chúng, thành lập trung tâm thông tin về tham nhũng và lập quỹ chống tham nhũng…

Kể từ năm 2013 đến nay, công cuộc phòng, chống tham nhũng tại Việt Nam ngày càng đi vào thực chất, hiệu quả với những kết quả ấn tượng, không chỉ nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân trong nước và nước ngoài mà còn cả sự quan tâm, đánh giá cao từ nhiều tổ chức quốc gia trên thế giới.

Ngài Kamal Malhotra, đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam đánh giá: “Kiểm soát tham nhũng trong khu vực công của Việt Nam là một điểm sáng đáng chú ý”.

Tổ chức minh bạch quốc tế trong “Báo cáo Phong vũ biểu tham nhũng toàn cầu 2019” đã đánh giá: “Bên cạnh việc hoàn thiện khuôn khổ pháp luật về phòng, chống tham nhũng, Chính phủ (Việt Nam) đã và đang thực hiện nhiều biện pháp, hành động phòng, chống tham nhũng, đưa ra ánh sáng nhiều vụ án tham nhũng quy mô lớn chưa từng có”.

Tổng thống Hoa Kỳ Joe Biden đánh giá cao công cuộc lãnh đạo đấu tranh phòng, chống tham nhũng của Ðảng Cộng sản Việt Nam do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đứng đầu: “Tôi hoan nghênh nỗ lực chống tham nhũng và thúc đẩy quản trị tốt của ngài trên cương vị Tổng Bí thư Ðảng Cộng sản Việt Nam. Giải quyết nạn tham nhũng đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy hòa bình và an ninh trong khu vực Ðông Nam Á và trên thế giới”.

Ðể giữ vững vai trò lãnh đạo và cầm quyền, để nâng cao uy tín trước Nhân dân, để thật sự xứng đáng là lực lượng lãnh đạo Nhà nước và xã hội, chống tham nhũng là mệnh lệnh sống còn của Ðảng. Nhiệm vụ này dù khó khăn, nhiều thử thách, nhưng với quyết tâm cao, sự đồng lòng nhất trí của toàn Ðảng, toàn dân, chắc chắc sẽ thành công./.

HỒNG PHÚC (nhandan.vn)