PV: Xin Đại sứ cho biết mục đích, ý nghĩa chuyến thăm chính thức Liên bang Nga của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam?

Đại sứ Đặng Minh Khôi: Nhận lời mời của Chủ tịch Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga Vyacheslav Volodin, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn và đoàn đại biểu cấp cao Quốc hội Việt Nam sẽ có chuyến thăm chính thức đến Liên bang Nga từ ngày 8 đến 10/9/2024.

Đây là chuyến thăm nước ngoài đầu tiên của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn trên cương vị mới, cũng là chuyến thăm cấp cao nhất của lãnh đạo Việt Nam đến Liên bang Nga trong năm nay.

Chuyến thăm diễn ra ngay sau cuộc điện đàm giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin ngày 8/8/2024, cũng như chuyến thăm cấp Nhà nước của Tổng thống Nga đến Việt Nam ngày 20/6/2024 vừa qua, đúng vào thời điểm hai nước kỷ niệm 30 năm ngày ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị Việt Nam - Nga (16/6/1994 - 16/6/2024), tiến tới kỷ niệm 75 năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước (30/1/1950 - 30/1/2025).

Do vậy, chuyến thăm lần này của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn có nhiều ý nghĩa quan trọng, thể hiện ở những điểm sau:

Trước hết, chuyến thăm cho thấy quan hệ hữu nghị truyền thống giữa hai nước được tiếp tục kế thừa, không ngừng củng cố và phát triển trong tình hình mới, đáp ứng nguyện vọng và lòng mong mỏi của lãnh đạo và nhân dân hai nước, phù hợp với nhu cầu khách quan của hai nước trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước của mỗi nước trong giai đoạn hiện nay.

Quan hệ giữa hai nước đã vượt qua chặng đường dài đầy thử thách và khó khăn, trong đó có những năm tháng nhân dân ta đấu tranh vì độc lập tự do nhưng nhân dân hai nước đã luôn kề vai, sát cánh, ủng hộ và giúp đỡ lẫn nhau.

Kế thừa truyền thống tốt đẹp đó, trong hơn 20 năm gần đây, quan hệ hai nước đã có những bước phát triển mạnh mẽ, đã thiết lập quan hệ “Đối tác chiến lược” vào năm 2001 và nâng cấp lên thành “Đối tác chiến lược toàn diện” vào năm 2012, khuôn khổ cao nhất của quan hệ giữa nước ta với một nước khác.

Nga luôn coi Việt Nam là một hướng ưu tiên quan trọng trong chính sách hướng Đông của mình, là đối tác chiến lược và người bạn thủy chung. Việt Nam luôn coi Nga là một trong những đối tác quan trọng hàng đầu và là ưu tiên trong chính sách đối ngoại của mình, mong muốn cùng Nga củng cố quan hệ hữu nghị truyền thống lâu đời và làm sâu sắc hơn khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện đã được xác lập.

Thứ hai, chuyến thăm cho thấy việc duy trì các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao giữa lãnh đạo hai nước có ý nghĩa vô cùng quan trọng mang tính quyết định trong việc thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển toàn diện, nhất là trong bối cảnh thế giới và khu vực đang có nhiều diễn biến phức tạp như hiện nay.

Trong cuộc điện đàm gần đây giữa Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm và Tổng thống Vladimir Putin (8/8/2024), lãnh đạo cấp cao hai nước đã nhất trí tiếp tục tăng cường gặp gỡ, tiếp xúc giữa lãnh đạo cấp cao để trao đổi những phương hướng lớn thúc đẩy quan hệ hai nước cũng như giải quyết những khó khăn, vướng mắc cụ thể trong hợp tác giữa hai nước hiện nay.

Thứ ba, chuyến thăm lần này của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho thấy Quốc hội nước ta ngày càng phát huy vai trò quan trọng trong công cuộc bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước cũng như nâng tầm quan hệ đối ngoại của nước ta với các nước, nhất là trong giai đoạn cả nước ta đang bước vào kỷ nguyên mới vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Chuyến thăm sẽ góp phần tăng cường quan hệ hợp tác giữa Quốc hội nước ta với Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga và Hội đồng Liên bang Nga, tăng cường giao lưu, tiếp xúc giữa các ủy ban và nhóm nghị sỹ hữu nghị hai nước cũng như phối hợp hành động tại các diễn đàn liên nghị viện quốc tế và khu vực.

Trong thời gian chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ cùng Chủ tịch Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga Vyacheslav Volodin chủ trì phiên họp lần thứ 3 Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện Việt Nam - Liên bang Nga, mô hình hợp tác liên nghị viện cao nhất và đầu tiên giữa Quốc hội nước ta với một cơ quan lập pháp nước ngoài. Đây là cơ chế hợp tác quan trọng giữa hai nước cùng với cơ chế hợp tác liên chính phủ để thúc đẩy quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Liên bang Nga.

Thứ tư, chuyến thăm lần này của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ góp phần tăng cường hợp tác toàn diện giữa hai nước trong tất cả các lĩnh vực chính trị, kinh tế thương mại và giao lưu nhân dân.

Trong thành phần chuyến thăm của Chủ tịch Quốc hội, ngoài các đồng chí lãnh đạo của Quốc hội còn có lãnh đạo Chính phủ và nhiều ban, bộ, ngành và địa phương của ta tham gia. Ngay sau chuyến thăm, trong ngày 11/9/2024 sẽ diễn ra phiên họp lần thứ 25 của Ủy ban Liên chính phủ do Phó Thủ tướng hai nước chủ trì, sẽ trao đổi toàn diện hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực kinh tế, thương mại, khoa học giáo dục.

Trong khuôn khổ chuyến thăm, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ hội kiến với lãnh đạo cấp cao của Liên bang Nga, tiếp đại diện các chính đảng, địa phương, Hội hữu nghị và các doanh nghiệp Việt Nam và Liên bang Nga, có cuộc gặp và làm việc với cán bộ nhân viên cơ quan đại diện và đại diện người Việt Nam tại Liên bang Nga.

Chuyến thăm lần này của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn được cả hai bên Việt Nam và Liên bang Nga hết sức coi trọng, thu xếp và chuẩn bị kỹ lưỡng về cả chương trình và nội dung. Đại sứ quán Việt Nam tại Liên bang Nga xác định việc tham gia chuẩn bị cho chuyến thăm lần này của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn vừa là vinh dự, trách nhiệm to lớn và là một trong những nhiệm vụ quan trọng hàng đầu trong năm nay.

Thời gian vừa qua, Đại sứ quán đã duy trì liên hệ mật thiết với cơ quan và địa phương trong nước và của Liên bang Nga để trao đổi, phối hợp xây dựng chương trình, nội dung của chuyến thăm, nỗ lực cao nhất để chuyến thăm thành công tốt đẹp, góp phần tăng cường và củng cố quan hệ hai nước.

PV: Đại sứ có thể chia sẻ về những nét nổi bật của Phiên họp lần thứ ba Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện giữa Quốc hội Việt Nam và Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga?

Đại sứ Đặng Minh Khôi: Trong khuôn khổ chuyến thăm, bên cạnh những hoạt động chính thức như hội đàm, tiếp xúc cấp cao với lãnh đạo Liên bang Nga, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn sẽ cùng Chủ tịch Duma Quốc gia Quốc hội Liên bang Nga Vyacheslav Volodin chủ trì phiên họp lần thứ 3 Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện Việt Nam - Nga để trao đổi toàn diện về các lĩnh vực hợp tác giữa hai nước.

Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện Việt Nam-Nga là mô hình hợp tác liên nghị viện cao nhất và đầu tiên giữa Quốc hội nước ta với một cơ quan lập pháp nước ngoài, được chính thức thành lập vào năm 2018 và đã có hai kỳ họp vào năm 2019 và 2023. Thực tiễn vừa qua cho thấy, Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện là cơ chế hết sức quan trọng, đã và đang góp phần đưa quan hệ hợp tác giữa hai nước đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả.

Quốc hội hai nước đã xây dựng hành lang pháp lý, tạo môi trường kinh doanh, hợp tác kinh tế - thương mại, đầu tư thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân hai nước, giám sát, đôn đốc việc thực hiện các thỏa thuận giữa lãnh đạo cấp cao hai nước, thực sự đóng góp thúc đẩy hợp tác thực chất giữa hai nước, vì lợi ích thiết thực và sự phồn vinh của nhân dân hai nước.

Tại phiên họp lần này, hai bên sẽ thảo luận 7 chủ đề lớn, chia sẻ kinh nghiệm lập pháp, vai trò giám sát của quốc hội đối với hợp tác hai nước cũng như trao đổi những giải pháp cụ thể định hướng cho chính phủ hai nước giải quyết những khó khăn, vướng mắc cụ thể trong hợp tác giữa hai nước trong giai đoạn hiện nay.

PV: Thưa Đại sứ, trong bối cảnh tình hình khu vực và thế giới hiện nay, Việt Nam và Liên bang Nga cần làm gì để làm sâu sắc, thực chất hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện?

Đại sứ Đặng Minh Khôi: Năm nay hai nước chúng ta kỷ niệm 30 năm ngày ký Hiệp ước về những nguyên tắc cơ bản của quan hệ hữu nghị giữa hai nước và sang năm chúng ta kỷ niệm 75 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao.

Liên Xô trước đây là một trong những nước đầu tiên công nhận và chính thức thiết lập quan hệ ngoại giao với nước Việt Nam dân chủ cộng hòa, mở ra trang sử mới trong quan hệ hai nước. Nhưng quan hệ hai nước bắt đầu từ rất sớm, ngày 30/6/2023 đã khánh thành tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Saint Petersburg nhân kỷ niệm 100 năm Bác lần đầu tiên đặt chân đến nước Nga trên đường tìm đường cứu nước và ngày 12/8/2024 tại Moskva đã khánh thành tượng đài vinh danh 3 chiến sỹ Việt Nam đã hy sinh khi tham gia bảo vệ Moskva trong Chiến tranh vệ quốc vĩ đại (1941-1945).

Việt Nam không bao giờ quên và sẽ mãi ghi nhớ, trân trọng sự giúp đỡ chí tình, chí nghĩa mà nhân dân Liên Xô, trong đó có nhân dân Nga, đã dành cho Việt Nam trong công cuộc giành độc lập dân tộc, thống nhất tổ quốc và xây dựng đất nước.

Trong khi đó, Nga luôn trân trọng quan hệ với Việt Nam, coi Việt Nam là đối tác tin cậy, người bạn thủy chung, luôn tôn vinh và ghi nhớ Chủ tịch Hồ Chí Minh, người con vĩ đại của dân tộc Việt Nam và là người bạn lớn của nước Nga, người khởi nguồn cho mối quan hệ hợp tác hữu nghị truyền thống giữa hai nước.

Việc không ngừng tăng cường và củng cố quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước vừa là yêu cầu khách quan trong quá trình phát triển của mỗi nước, vừa là lựa chọn chiến lược của cả hai nước trong bối cảnh tình hình thế giới và khu vực đang có nhiều thay đổi nhanh chóng và phức tạp như hiện nay, đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân hai nước, góp phần quan trọng vào việc duy trì hòa bình, ổn định và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Để làm sâu sắc, thực chất hơn quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước, lãnh đạo cấp cao hai nước đã nhất trí trong thời gian tới cần tăng cường hơn nữa sự tin cậy chính trị, tiếp tục duy trì và tăng cường các chuyến thăm và tiếp xúc cấp cao, nỗ lực thực hiện có hiệu quả các thỏa thuận đã đạt được giữa các nhà lãnh đạo cấp cao hai nước; nâng cao hiệu quả của các cơ chế hợp tác hiện có, trong đó có cơ chế Ủy ban Hợp tác liên Nghị viện, thành lập các cơ chế hợp tác mới, kịp thời phối hợp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc trong hợp tác song phương.

Đẩy mạnh tiếp xúc theo kênh Đảng, Quốc hội và ngoại giao nhân dân, tăng cường sự hiểu biết và ủng hộ lẫn nhau giữa nhân dân hai nước. Tiếp tục coi trọng hợp tác ngoại giao, quốc phòng, an ninh, tăng cường phối hợp tại các diễn đàn quốc tế và khu vực. Chú trọng hơn nữa hợp tác năng lượng, kinh tế, thương mại, đầu tư giữa hai nước, tháo gỡ những khó khăn vướng mắc hiện nay, phát huy thế mạnh của mỗi bên và tìm ra những điểm tăng trưởng mới, lĩnh vực hợp tác mới giữa hai nước. Coi trọng và làm mới lĩnh vực hợp tác truyền thống giữa hai nước trong lĩnh vực giáo dục đào tạo, giao lưu nhân văn, du lịch.

Liên Xô trước đây và Liên bang Nga hiện nay đã giúp Việt Nam đào tạo hàng chục ngàn cán bộ, chuyên gia trong nhiều lĩnh vực khác nhau, cả về khoa học kỹ thuật cũng như văn hóa, nghệ thuật. Hiện nay nước Nga vẫn là nước có nền giáo dục tiên tiến, hiện đại và đang có hơn 5000 sinh viên Việt Nam theo học tại các trường đại học của Nga với nhiều ngành nghề khác nhau, đáp ứng được yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho phát triển của đất nước ta hiện nay.

Tôi muốn nhấn mạnh thêm vai trò quan trọng của cộng đồng người Việt Nam tại Liên bang Nga, một cộng đồng có truyền thống yêu nước, có lịch sử hình thành lâu đời, gắn liền với lịch sử quan hệ giữa Việt Nam với Liên Xô trước đây và Liên bang Nga hiện nay.

Có lẽ ít có nước nào như Việt Nam có nhiều thế hệ người Việt được đào tạo, học tập và lao động tại Nga, trong đó có nhiều người đã đảm đương những vị trí lãnh đạo của ta từ Trung ương đến địa phương, có nhiều nhà khoa học nổi tiếng được thế giới công nhận và nhiều doanh nhân thành đạt, đã và đang đóng góp quan trọng cho sự phát triển của kinh tế nước ta.

Cộng đồng người Việt Nam hiện nay tại Liên bang Nga vào khoảng 80.000 người, đã vượt qua thời kỳ khó khăn sau khi Liên Xô sụp đổ, ngày càng lớn mạnh, có cuộc sống ổn định, địa vị pháp lý và vị trí xã hội được củng cố, luôn hướng về quê hương, đất nước.

Bên cạnh đó, nhiều bà con đã coi Nga như tổ quốc thứ hai của mình và thực sự trở thành cầu nối hữu nghị giữa nhân dân hai nước. Do vậy, việc phát huy hơn nữa nguồn lực của đồng bào ta đang sinh sống, lao động và học tập tại Liên bang Nga sẽ góp phần quan trọng vào việc tăng cường và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện giữa hai nước trong giai đoạn hiện nay.

PV: Xin cám ơn Đại sứ!./.