Với những ứng dụng thiết thực, cụm công trình khoa học “Xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật đô thị, nông thôn, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu” của kỹ sư Hoàng Đức Thảo, Chủ tịch kiêm Tổng giám đốc Công ty TNHH thoát nước và phát triển đô thị tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (Busadco) là cụm công trình duy nhất của khối doanh nghiệp đạt Giải thưởng Hồ Chí Minh lần thứ 5.

Cụm công trình được nhiều chuyên gia đánh giá là xuất sắc trong việc hình thành, thiết lập hướng nghiên cứu mới, khẳng định tầm quan trọng của nghiên cứu khoa học và đổi mới công nghệ trong doanh nghiệp.

Doanh nhân say mê nghiên cứu

Đến thăm kênh Tham Lương ở thành phố Hồ Chí Minh vào những ngày hè oi nóng, sẽ thấy không còn thấy cảnh nhếch nhác, bẩn thỉu trên bờ hay mùi hôi thối của dòng nước đen ngòm; mà đổi lại là một không gian mới cho người dân nơi đây. Đây là kết quả sau khi một đoạn kè mới đã được xây dựng trong chương trình áp dụng thí điểm công nghệ của Busadco về cấu kiện lắp ghép bảo vệ bờ sông, hồ và đê biển.

Tác giả của công nghệ cấu kiện lắp ghép ấy chính là kỹ sư Hoàng Đức Thảo, Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới. Nhiều sản phẩm thành công trong cụm công trình khoa học “Xây dựng đồng bộ hạ tầng kỹ thuật đô thị, nông thôn, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu” đã khiến doanh nhân Hoàng Đức Thảo có nhiều biệt danh khá kỳ lạ: Tiến sĩ “chân đất”, Vua cống, Bác sĩ môi trường, Thảo “kè” hay Dũng sĩ diệt mùi hôi.

Xuất phát điểm là một công nhân, không phải là nhà khoa học chuyên nghiệp, Anh hùng Lao động Hoàng Đức Thảo đã phải vừa học vừa nghiên cứu; nhưng "tài sản" công trình của anh tính đến thời điểm này thì vô cùng khổng lồ: Anh là tác giả của 19 công trình khoa học, sáng tạo công nghệ mới với 19 sản phẩm công nghệ, đem lại doanh thu cao cho doanh nghiệp của mình.

Anh chia sẻ: “Từ khi về Busadco công tác, mỗi ngày tôi đều chứng kiến công nhân thoát nước phải chui vào ống cống, thông tắc theo lối thủ công. Công việc vô cùng nặng nhọc và độc hại. Từ thực tế đó cộng với việc đã quen với một số máy móc nạo vét, dịch chuyển bùn thải từ thấp lên cao, tôi đã bắt đầu ấp ủ ước mơ chế tạo máy kéo bùn”.

Từ ước mơ đó, sáng chế thành công đầu tiên của kỹ sư Hoàng Đức Thảo là cụm tời nạo vét cống ngầm nước thải đô thị với mong muốn chủ động kiểm soát được lòng cống ngầm dưới đô thị, cũng để thoát nước nhanh, chống ngập úng và bảo đảm sức khỏe cho người lao động không phải trực tiếp tiếp xúc với bùn đất ô nhiễm trong lòng cống”.

Sau những thành công ban đầu, công ty Busaco đã sản xuất hàng loạt sản phẩm cụm tời nạo vét cống ngầm để cung cấp cho thị trường. Sản phẩm cho công suất gấp 20 lần so với phương pháp thủ công, người lao động được giải phóng khỏi dòng nước thải ô nhiễm.

Những ứng dụng thành công

Cho đến nay, dưới sự lãnh đạo của Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo, Busadco đã nghiên cứu, ứng dụng rất nhiều công trình KHCN thuộc các lĩnh vực xây dựng hạ tầng kỹ thuật đô thị, bảo vệ môi trường, chống biến đổi khí hậu. Đặc biệt, Busaco chế tạo thành công bê tông đúc sẵn thành mỏng.

“Tôi đã phải rất dũng cảm mới dám thực hiện đề tài này vì công nghệ bê tông cốt thép đã có cả trăm năm trên thế giới, nếu không thành công, tôi sẽ phải trả giá đắt, vừa mất tiền của, vừa bị dư luận lên án. Vì thế, khi quyết định cải tiến để nghiên cứu bê tông cốt thép thành mỏng tôi đã phải huy động các cộng sự vào cuộc, cuối cùng đề tài đã thành công ngoài sức mong đợi”.

Sản phẩm độc đáo này đã được ứng dụng rộng rãi tại nhiều địa phương và được đánh giá cao về tính hiệu quả.

Ông Phạm Văn Ka, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thái Bình cho biết: “Khi chuyển sang áp dụng công nghệ bê tông đúc sẵn thành mỏng của Busadco, tôi nghĩ rất phù hợp vì chất lượng cao, hình thức đẹp, dễ dàng vận chuyển, phù hợp với điều kiện nền kinh tế nước ta. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã công nhận đây là tiến bộ kỹ thuật và cũng có chỉ đạo áp dụng rộng rãi tại các địa phương”.

Ngoài bê tông đúc sẵn thành mỏng, một nhóm sản phẩm khác của cụm công trình cũng được nhiều người biết đến là đê kè bảo vệ bờ sông, bờ biển. Công trình ra đời xuất phát từ thực trạng ảnh hưởng của biến đổi khí hậu khiến rất nhiều bờ sông, bờ biển bị sạt lở nghiêm trọng.

Hiện nay, công trình đã được triển khai thành công với gần 4 km bờ biển ở xã Tiền Hải (Thái Bình). Nhờ vậy, sau hai cơn bão lớn cuối tháng 7/2016, đoạn đê này vẫn đứng vững.

Theo anh Thảo, chỉ sau 4 tháng triển khai kè đê biển, công trình đã hoàn tất. Từng đi khảo sát thực tế của nhiều công trình, anh Thảo cùng các kỹ sư của Busadco đã ngày đêm mày mò nghiên cứu, tìm cách khắc phục những hạn chế của cách làm truyền thống, từ đó cho ra đời giải pháp công nghệ cấu kiện bảo vệ bờ sông, hồ và đê biển. 

Việc sử dụng bê tông cốt sợi và poplystylen thay cho cốt thép nhằm tăng khả năng chống xâm thực của nước biển kết hợp với quá trình thi công chủ yếu là lắp ghép nên đã giúp giảm đáng kể khối lượng công việc và thời gian thi công, tận dụng được vật liệu tại chỗ.

Nhờ những nghiên cứu khoa học của Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo, các công trình của Busadco luôn mang tính đột phá, có tính ứng dụng cao. Đặc biệt là đã đáp ứng với xu hướng bảo vệ môi trường, thích ứng với khí hậu của từng vùng miền, theo hướng phát triển bền vững. Gắn với bảo vệ môi trường cũng là mục tiêu và tâm huyết của doanh nhân này trong suốt thời gian qua.

“Tôi và doanh nghiệp rất tự hào vì đã được xét trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về KHCN, thời gian tới chúng tôi sẽ tiếp tục đẩy mạnh ứng dụng KHCN vào sản xuất và đưa những nghiên cứu vào ứng dụng trong thực tiến, phục vụ nhu cầu sản xuất và đời sống”, Anh hùng lao động Hoàng Đức Thảo chia sẻ.

(TTXVN)