Là tỉnh mới thành lập, cơ sở hạ tầng kỹ thuật còn yếu kém, trình độ phát triển kinh tế-xã hội thấp, bối cảnh khó khăn chung, năm 2013, Đắk Nông đã cơ bản thực hiện thành công kế hoạch phát triển kinh tế xã hội: GDP tăng 12%, cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng dịch vụ và công nghiệp; chương trình nông thôn mới đã hoàn thành quy hoạch và phê duyệt đề án nông thôn mới cho 61/61 xã.
Tuy nhiên, trong năm qua thu ngân sách tỉnh không đạt dự toán, tỷ lệ giảm hộ nghèo chưa đạt kế hoạch, tình hình sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, đời sống vật chất, tinh thần của đồng bào các dân tộc vùng sâu, vùng xa gặp khó khăn. Nhiều nông lâm trường sau khi chuyển sang Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên gặp khó khăn do không còn chức năng quản lý nhà nước và không có đủ nguồn kinh phí chi trả.
Tỉnh kiến nghị Trung ương có chính sách cụ thể và giải quyết hiệu quả tình trạng di dân tự do; đầu tư nâng cấp bằng nguồn trái phiếu Chính phủ và giảm số lượng trạm thu phí trên Quốc lộ 14; xem xét hỗ trợ giá điện cho các dự án công nghiệp nặng ở Đắk Nông; ban hành cơ chế chính sách đặc thù và ưu đãi phát triển kinh tế xã hội cho Đắk Nông và khu vực Tây nguyên.
Ghi nhận những nỗ lực của tỉnh trong phát triển nhiệm vụ kinh tế-xã hội, Chủ tịch nước trao đổi gợi mở thêm nhiều nội dung để lãnh đạo các sở, ngành tỉnh cùng thảo luận. Chủ tịch nước cho rằng sau một thời kỳ đã làm khá tốt cùng cả nước, việc tăng nhanh số lượng di dân tự do đến địa bàn tỉnh trong một thời gian gần đây đã làm ảnh hưởng đến quy hoạch kinh tế xã hội của Đắk Nông, gây nhiều khó khăn cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong bố trí dân cư, quản lý nhân khẩu. Tỉnh cần có kế hoạch tổng thể và tập trung nguồn lực để nhanh chóng khắc phục. Quá trình tiếp nhận dân di cư cần được xem xét xử lý trong tương quan với các tỉnh, thành và tổng thể cả nước, để tìm ra hướng xử lý sát hợp.
Về cơ chế quản lý, hoạt động của các công ty lâm nghiệp trên địa bàn, Chủ tịch nước nêu rõ, việc các dự án sản xuất nông lâm nghiệp triển khai chậm, tình trạng chặt phá rừng vẫn tiếp diễn một phần do bất cập của từ cơ chế, mặt khác có phần trách nhiệm của các cơ quan trực tiếp quản lý. Chủ tịch nước đề nghị tỉnh cần phối hợp với bộ, ngành Trung ương có cơ chế hiệu quả, để sớm giải quyết vướng mắc, không kéo dài như hiện nay.
Chủ tịch nước nhấn mạnh, về nguồn lực phát triển Tây nguyên, những năm qua, Nhà nước đã có chiến lược tổng thể với mức đầu tư không ít. Cùng với sự hỗ trợ của Trung ương, tỉnh cần khai thác lợi thế cạnh tranh, thu hút đầu tư bằng nhiều cách làm sáng tạo. Trước mắt tính toán để dự án nào cần thiết, thì tập trung giải quyết trước, làm tốt việc quản lý nguồn vốn, tránh thất thoát.
Về các đề xuất của tỉnh liên quan đến nâng cấp Quốc lộ 14, xây dựng công trình thủy lợi, Chủ tịch nước cho biết sẽ đề nghị các bộ, ngành liên quan phối hợp cùng tỉnh tháo gỡ, ưu tiên giải quyết các công trình thiết yếu, cấp bách như thủy lợi, rừng, tái định cư.
Trước đó, Chủ tịch nước đã thăm các hộ nông dân sản xuất kinh doanh giỏi ở xã Đức Minh, huyện Đăk Mil. Qua hai năm phát động phong trào xây dựng nông thôn mới, nhờ áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất; mỗi lao động nông nghiệp của xã trước đây chỉ đảm nhận canh tác được 1.800 đến 2.520 m2, nay đã nâng lên 15.000 m2. Đời sống bà con dân tộc thiểu số được cải thiện đáng kể, thu nhập 30 triệu đồng/người/năm. Trục giao thông chính của xã được làm từ kinh phí đóng góp 100% của dân. 15/16 thôn trong xã đạt danh hiệu văn hóa. 60% học sinh tốt nghiệp trung học phổ thông được học lên các bậc đại học, cao đẳng.
Nói chuyện với cán bộ, người dân xã Đức Minh, Chủ tịch nước hoan nghênh chính quyền và bà con xã đã vận dụng tiềm năng, nội lực của mọi thành phần kinh tế vào thực tế địa phương. Chủ tịch cho rằng cách làm chủ động sáng tạo trong chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi tại Đức Minh, bước đầu khẳng định sự đúng đắn trong định hướng khuyến nông của tỉnh.
Trước tình trạng giá cả hàng tiêu dùng, vật tư đầu vào liên tục biến động, giá cả sản phẩm nông nghiệp bấp bênh, Chủ tịch lưu ý, để thực hiện hiệu quả Nghị quyết về phát triển nông nghiệp công nghệ cao, trước hết cần xác định rõ thế mạnh của địa phương, quan tâm đến lựa chọn giống, kỹ thuật nuôi trồng, công tác thu hoạch, bảo quản và phát triển thương hiệu. Trong xây dựng nông thôn mới, phải phát huy được vai trò làm chủ thực sự của nhân dân.
Chủ tịch nước cũng đã đến thăm và tặng quà cho bà con ở Bon Jăng Plei 2, một trong những buôn làng tập trung đông đồng bào người M’Nông sinh sống. Những năm qua, việc thực hiện chính sách xã hội với đồng bào dân tộc luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm mọi mặt. Bà con đã thay đổi dần tập quán canh tác lạc hậu, áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào thâm canh cây công nghiệp. Một số công trình công ích như: nhà văn hóa cộng đồng, điện thắp sáng được xây dựng, mang lại đổi thay trong đời sống người dân.
Lắng nghe kiến nghị của bà con về cơ chế hỗ trợ đầu tư nâng cấp hạ tầng, cải thiện đời sống, Chủ tịch nước đề nghị các cấp chính quyền Đắk Nông cần hướng dẫn bà con ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào sản xuất, xây dựng và sử dụng các công trình công ích hiệu quả, tích cực chăm lo cho đồng bào các dân tộc có cuộc sống ổn định.
Thăm Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Đại Thành, đơn vị chuyển đổi từ Lâm trường Đắc Mil, Chủ tịch nước lưu ý, doanh nghiệp phải làm tốt công tác bảo vệ và phát triển rừng, đặc biệt là phải tìm phương án chuyển đổi hoạt động để phù hợp với việc đổi mới nông lâm trường sắp tới và nhất là từ 1/1/2014 sẽ tạm thời đóng cửa toàn bộ không cho khai rừng tự nhiên.
Trong chuyến thăm và làm việc tại Đắc Nông, Chủ tịch nước cũng đã đến thăm và nói chuyện với cán bộ, chiến sỹ Tiểu đoàn Huấn luyện Cơ động của Bộ đội biên phòng tỉnh Đắk Nông. Biểu dương đơn vị hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao, Chủ tịch nước đề nghị đơn vị tiếp tục rèn luyện bản lĩnh chính trị, giữ nghiêm kỷ luật, nâng cao chất lượng huấn luyện, khả năng sẵn sàng chiến đấu cao.
Chủ tịch nước lưu ý đơn vị phát huy truyền thống của Bộ đội biên phòng giúp dân vùng biên phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo nhằm xây dựng thế trận lòng dân vững chắc, đồng thời làm tốt công tác đối ngoại biên phòng với nước bạn để cùng xây dựng tuyến biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Chủ tịch nước cùng đoàn công tác cũng đã dâng hương tưởng nhớ công lao của các anh hùng liệt sỹ tại Nghĩa trang Liệt sỹ tỉnh Đắk Nông./.