Đường Trường Sơn- cái tên đã đi vào lòng dân tộc như sự trường tồn, hùng vĩ, ngoan cường của thời lửa đạn; nơi lưu giấu muôn vàn ký ức về những con người hy sinh cho Tổ quốc.
Xin giới thiệu những con số, kỷ lục và sự kiện về tuyến đường lịch sử này…
- Chuyến hàng đầu tiên chi viện cho miền Nam xuất phát từ Khe Hó (Tây Nam Vĩnh Linh)
- Qua 16 năm, đã:
+ Đào đắp, san lấp khoảng 29 triệu m3 đất đá
+ Xây dựng mạng đường bộ gồm 5 hệ thống đường trục dọc, 21 đường trục ngang ở Đông và Tây Trường Sơn với tổng chiều dài gần 2 vạn km; 1 tuyến đường "kín" dài 3.140 km. Hệ thống đường sông dài gần 500 km.
+ Hệ thống đướng ống dẫn xăng, dầu dài 1.400 km vào tới Đông Nam bộ.
+ San lấp 78.000 hố bom.
+ Phá 12.600 quả bom từ trường, 8.000 bom nổ chậm, 85.100 mìn các loại.
+ Đánh 2.500 trận bộ binh loại khỏi vòng chiến đấu gần 20.000 tên địch, thu, phá huỷ hơn 100 xe quân sự, hàng ngàn súng các loại.
+ Bắn rơi hơn 2.450 máy bay các loại
+ Vận chuyển, tổ chức hành quân hơn 2 triệu lượt bộ đội, cán bộ dân, chính, đảng vào raqua Trường Sơn. Mỗi năm bình quân chuyển được hơn 1 triệu tấn hàng cho chiến trường, riêng năm 1974 có lượng hàng gấp 22 lần năm 1966.
+ Trong chiến dịch Tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, Bộ đội Trường Sơn đã bảo đảm giao thông toàn bộ tuyến đường Quốc lộ 1 và 7 tuyến đường khác, có tổng chiều dài 2.577 km, bắc lại 88 cầu, sử dụng trên 1.000 xe ô tô chở các quân đoàn chủ lực và chở bổ sung gần 20 vạn quân cho các chiến dịch để giải phóng miền Nam.
- Đồng chí Phan Mài đã gùi nặng 100 kg trong nhiều chuyến liền. Đồng chí Nguyễn Điều thồ xe đạp mỗi chuyến 420kg.
- Chiếc xe đạp thồ đầu tiên được đưa vào Trường Sơn là chiếc xe Favorits có số khung 20.220. Từ năm 1963-1965, đại đội 9 (đoàn 70) đã dùng chiếc xe này thồ 1.800 tấn hàng vào chiến trường. Năm 1966, chiếc xe được đưa về trạm 34 do đồng chí Hồng, tiểu đội trưởng sử dụng thồ hàng vào, chở thương binh ra. Hai năm 1969-1970 đã chở được 50 thương binh, tiết kiệm được hơn 500 công cáng hộ.
- Chiếc bao gùi đầu tiên dùng để gùi hàng vào chiến trường làm bằng vải bạt dài 0,7 m, rộng 0,4 m đã cũ do đồng chí Thái, đại đội 3, sử dụng vận chuyển hàng. Tính đến ngày 15-3-11970 (khi đưa về nhà truyền thống), chiếc bao đó đã cùng nhiều chủ nhân chuyển được hơn 50 tấn hàng, 915 kg công văn, thư từ đến chiến trường.
- Ngày 20/8-/1959, chuyến hàng gùi bộ đầu tiên được giao cho chiến trường là vũ khí, công văn tài liệu bí mật.
- Ngày 9/8/1964, ngày đầu tiên trung đoàn 98 đơn vị Anh hùng thực hiện mở đường cơ giới lên Trường Sơn.
- Ngày 25/10/1965, đoàn xe ô tô đầu tiên chở hàng vào chiến trường,mở đầu giai đoạn vận tải cơ giới trên Trường Sơn.
- Ngày 24/7/1965, tiểu đoàn 20 cao xạ bắn rơi chiếc máy bay đầu tiên trên tuyến.
- Đơn vị bắn rơi nhiều máy bay nhất trên tuyến là tiểu đoàn 36 cao xạ (E28), bắn rơi 157 máy bay Mỹ
- Đại đội 4 súng máy 12,7 ly là đơn vị hai lần Anh hùng, bắn rơi 156 máy bay, bình quân mỗi chiến sĩ bắn rơi 2 máy bay.
- Ngày 3/3/1971, toàn tuyến bắn rơi 16 chiếc, riêng D28 hạ 8 chiếc.
- Ngày 5//1971, toàn tuyến bắn rơi 40 chiếc, riêng D24 hạ tại chỗ 18 máy bay Mỹ (cả phản lực và trực thǎng)
- Ngày 16/6/1973, hai đồng chí Nguyễn Văn Thể và Lê Văn Thái (thông tin 470) hạ tại chỗ 1 máy bay F4 bằng 9 viên đạn súng trung liên.
- Anh hùng Nguyễn Viết Sinh gần 6 năm làm nhiệm vụ gùi, thồ, vận chuyển hàng vượt Trường Sơn. Tổng cộng chặng đường anh vượt bằng độ dài vòng quanh trái đất.
- Trong chiến dịch phản công chống cuộc hành quân "Lam Sơn 719" của địch (3/1971), các lực lượng bộ đội Trường Sơn đã bắn rơi 365 máy bay, diệt 8.105 tên, bắt sống 1.160 tên địch, phá huỷ 136 xe tăng, xe cơ giới và 86 khẩu pháo.
- Trong 8 năm chiến đấu ở Trường Sơn, Trung đoàn 98 công binh - đơn vị anh hùng đã mở được 2.000 km đường ô tô, 500 km đường giao liên, khai thông 200 km đường sông, bắc 400 cầu, bắn rơi 38 máy bay, diệt 137 tên biệt kích, thám báo./.