Ngày 22/12, tại Hà Nội, Phó Thủ tướng Trịnh Đình
Dũng chủ trì Đoàn công tác của Chính phủ đi khảo sát, kiểm tra
kết cấu hạ tầng đường sắt tại một số ga trên địa bàn Hà Nội
và làm việc với Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam về thực trạng,
phương hướng phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.
Mạng đường sắt quốc gia hiện có tổng chiều dài hơn 3.100 km. Tổng công
ty Đường sắt Việt Nam đã quản lý, kinh doanh, khai thác đường sắt quốc
gia có hiệu quả, đặc biệt từ khi thực hiện tái cơ cấu doanh nghiệp, đóng
góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội.
Tuy nhiên, kết
cấu hạ tầng đường sắt còn lạc hậu và ngày càng xuống cấp; năng lực vận
chuyển hạn chế, tính cạnh tranh thấp, nguy cơ mất an toàn trong khai
thác cao. Năm 2015, khối lượng vận chuyển bằng đường sắt chỉ chiếm 2,7%
về hành khách và 1,8% về hàng hóa trong toàn ngành giao thông vận tải.
Nguyên nhân chính của những hạn chế này do nhận thức về vai trò của
ngành đường sắt trong tổng thể kết cấu hạ tầng ngành giao thông vận tải
còn chưa đầy đủ. Trong thời gian dài đầu tư cho hạ tầng đường sắt không
đáng kể, trong khi đường bộ, đường hàng không được tập trung đầu tư khá
nhiều nên thị phần vận tải đường sắt liên tục sụt giảm.
Tại buổi
làm việc, Đoàn công tác của Chính phủ và Tổng Công ty Đường sắt đã làm
rõ thêm một số vấn đề còn tồn tại, từ đó đưa ra các giải pháp khắc phục
nhằm giúp cho ngành đường sắt vượt qua khó khăn thực hiện thành công
định hướng phát triển kết cấu hạ tầng đường sắt quốc gia.
Kết
luận buổi làm việc, Phó Thủ tướng cho rằng, ngành Đường sắt Việt Nam có
lịch sử lâu đời, trong đó các thế hệ cán bộ, công nhân, người lao động
ngành đường sắt có nhiều đóng góp quan trọng cho sự nghiệp đấu tranh
giải phóng đất nước cũng như trong công cuộc phát triển kinh tế - xã
hội. Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng nhấn mạnh, vai trò quan trọng của
ngành đường sắt, không chỉ làm nhiệm vụ vận tải, mà còn tham gia vào quá
trình cấu trúc giá thành của các sản phẩm từ người sản xuất đến tiêu
dùng, cơ cấu lại các phương thức vận tải cho mục tiêu phát triển bền
vững. Chính vì vậy, phát triển đường sắt được Đảng và Nhà nước đặc biệt
quan tâm.
Qua thị sát tình hình thực tế tại các nhà ga, Phó Thủ
tướng đánh giá hạ tầng đường sắt đã có những thay đổi, kết quả hoạt động
tái cấu trúc hoạt động của Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam đã đạt được
những kết quả bước đầu rất quan trọng, là cơ sở để đúc kết rút kinh
nghiệm, tiếp tục tái cơ cấu trong giai đoạn tới.
Bên cạnh đó, Phó
Thủ tướng cũng nêu rõ những hạn chế, bất cập của ngành đường sắt Việt
Nam, "Phải thẳng thắn nhìn nhận rằng hệ thống hạ tầng đường sắt còn lạc
hậu, năng lực vận tải thấp, thị phần vận tải chỉ chiếm hơn 2% trong toàn
ngành giao thông vận tải . Hệ thống hạ tầng đường sắt chưa kết nối được
với các loại hình giao thông, cảng biển, khu công nghiệp, khu đô thị...
Công tác bảo trì, thi công, sửa chữa trong lĩnh vực đường sắt chậm phát
triển. Tai nạn đường sắt còn cao, nhất là tai nạn giao thông đường sắt
xảy ra tại các điểm giao cắt giữa đường bộ với đường sắt. Đồng thời thể
chế, chính sách liên quan đến giao thông vận tải, ngành đường sắt còn
nhiều hạn chế. Năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ ngành đường sắt chưa
đáp ứng được yêu cầu".
Để đáp ứng yêu cầu phát triển đường sắt
trong thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị cần phải có thứ tự để ưu
tiên, nâng cấp đường sắt Bắc – Nam, từng bước đạt được các mục tiêu đạt
tốc độ 80 - 90 km/giờ đối với vận tải hành khách; từng bước đầu tư khắc
phục các nút thắt về kết cấu hạ tầng đường sắt. Ngành đường sắt cần tập
trung đầu tư nâng cấp cải tạo các nhà ga có lượng hành khách lớn; từng
bước đầu tư kết nối hệ thống đường sắt quốc gia với các cơ sở sản xuất
công nghiệp, dịch vụ lớn, kết nối với cảng biển và các nước trong khu
vực.
Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng giao nhiệm vụ cho các bộ,
ngành chức năng tập trung hoàn thành báo cáo Dự án xây dựng mới tuyến
đường sắt Bắc – Nam tốc độ cao để trình Quốc hội. Phó Thủ tướng giao Bộ
Giao thông Vận tải chỉ đạo Tổng Công ty đường sắt Việt Nam lập đề án cụ
thể, trên cơ sở đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài
chính, Bộ Giao thông Vận tải, Tổng Công ty đường sắt Việt Nam tìm nguồn
vốn để triển khai.
Xuân Tùng (TTXVN)