Theo Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng, nếu đưa nợ tự vay tự trả của
doanh nghiệp nhà nước vào nợ công có nghĩa là chuyển nợ từ doanh nghiệp
sang nợ của Chính phủ.
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ vừa diễn ra, Chính phủ đã thảo luận về
dự án Luật Quản lý nợ công (sửa đổi), trong đó có vấn đề được dư luận
quan tâm là phạm vi nợ công.
Luật hiện hành quy định nợ công gồm: Nợ
Chính phủ, nợ được Chính phủ bảo lãnh và nợ của chính quyền địa phương.
Bộ Tài chính cho rằng quy định như hiện nay về phạm vi nợ công là hợp
lý, phù hợp với thông lệ quốc tế và đặc thù của nền kinh tế nước ta.
Tuy nhiên, qua tổng kết 6 năm thực hiện
Luật Quản lý nợ công cũng như trong quá trình xin ý kiến của các cơ quan
để xây dựng dự thảo Luật quản lý nợ công sửa đổi, còn một số ý kiến
liên quan đến phạm vi nợ công, như nợ công có bao gồm nợ của doanh
nghiệp nhà nước hay không?
Rõ ràng hơn quy định hiện hành
Trong dự thảo Luật sửa đổi, Bộ Tài chính
đề nghị: Phạm vi nợ công gồm nợ Chính phủ, nợ được Chính phủ bảo lãnh
và nợ của chính quyền địa phương. Nợ công không bao gồm nợ tự vay tự trả
của doanh nghiệp nhà nước, nợ do Ngân hàng Nhà nước phát hành nhằm thực
hiện chính sách tiền tệ, nợ lẫn nhau giữa các cấp ngân sách. Theo Bộ
Tài chính, quy định như vậy để làm rõ hơn phạm vi tính toán, thống kê nợ
công.
Thảo luận về vấn đề này, các thành viên
Chính phủ thống nhất phạm vi nợ công gồm nợ Chính phủ, nợ được Chính phủ
bảo lãnh, nợ của chính quyền địa phương, không bao gồm nợ tự vay tự trả
của doanh nghiệp nhà nước, nhằm bảo đảm bình đẳng giữa các doanh nghiệp
thuộc các thành phần kinh tế.
Theo Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng,
đối với vay nợ của doanh nghiệp nhà nước theo cơ chế tự vay tự trả,
doanh nghiệp là bên vay có trách nhiệm thực hiện nghĩa vụ trả nợ theo
quy định của pháp luật. Doanh nghiệp nhà nước là công ty trách nhiệm hữu
hạn một thành viên, chịu trách nhiệm hữu hạn trên tổng số vốn điều lệ
được cấp, trường hợp doanh nghiệp không trả được nợ có thể thực hiện phá
sản theo quy định của pháp luật.
"Nếu đưa nợ tự vay tự trả của doanh
nghiệp nhà nước vào nợ công có nghĩa là chuyển nợ từ doanh nghiệp sang
nợ của Chính phủ. Điều này không phù hợp, vì vậy Bộ Tài chính không đưa
nợ doanh nghiệp nhà nước vào nợ công”, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến
Dũng phát biểu.
Theo đánh giá, quy định tại dự thảo Luật
về phạm vi nợ công như vậy là rõ ràng hơn so với Luật quản lý nợ công
hiện hành. Việc không chuyển nợ từ doanh nghiệp sang nợ của Chính phủ sẽ
bảo đảm bình đẳng giữa các doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế.
Tuy nhiên, dự thảo Luật đã có quy định
các khoản nợ vay lại, nợ được Chính phủ bảo lãnh cho doanh nghiệp nhà
nước được tính vào nợ công, tức là dần tiếp cận với thông lệ quốc tế.
Ngoài ra, để phù hợp với thực tiễn Việt
Nam, Chính phủ sẽ có các biện pháp bảo đảm khả năng trả nợ của doanh
nghiệp nhà nước, nhất là đối với các khoản nợ nước ngoài để hạn chế
tranh chấp quốc tế, ảnh hưởng đến uy tín quốc gia, Chính phủ ban hành
các biện pháp nhằm quản lý chặt chẽ các khoản tự vay, tự trả của doanh
nghiệp trong các văn bản pháp luật liên quan.
Thắt chặt việc cấp bảo lãnh Chính phủ
Được biết, trong giai đoạn 2010 - 2015,
tổng trị giá cấp bảo lãnh Chính phủ đạt 568,5 nghìn tỷ đồng để hỗ trợ
các doanh nghiệp, ngân hàng chính sách tiếp cận được với các nguồn vốn
vay dài hạn trong và ngoài nước thực hiện chương trình, dự án trọng
điểm, cấp bách, các dự án đầu tư cơ sở hạ tầng đòi hỏi vốn đầu tư lớn.
Ông Hoàng Hải, Phó Cục trưởng Cục Quản
lý nợ và Tài chính đối ngoại cho biết, dư nợ bảo lãnh Chính phủ hiện
đang ở mức 10,2% GDP, trong đó phần lớn là những khoản bảo lãnh dành cho
doanh nghiệp.
Theo Bộ Tài chính, bên cạnh mặt tích
cực, việc bảo lãnh của Chính phủ đối với một số chương trình, dự án vay
vốn cũng bộc lộ những hạn chế liên quan đến trả nợ vay dẫn đến yêu cầu
kiểm soát chặt chẽ hơn nữa việc cấp bảo lãnh Chính phủ, cần thắt chặt
hơn nữa điều kiện cấp bảo lãnh.
Bám sát quan điểm chỉ đạo tại Nghị quyết
số 07/NQ-TW của Bộ Chính trị, dự thảo Luật Quản lý nợ công sửa đổi đã
quy định một số điều kiện chặt chẽ hơn đối với việc cấp bảo lãnh Chính
phủ cho từng nhóm đối tượng; quy định chặt chẽ về điều kiện đối với
người vay được bảo lãnh, về dự án, chương trình, về khả năng trả nợ và
tính khả thi của dự án hoặc chương trình tín dụng.
Theo ông Hoàng Hải, lế hoạch từ nay tới
cuối năm 2020 sẽ duy trì dư nợ bảo lãnh không quá 10% và thấp hơn được
là tốt nhất. Nhằm tăng cường thắt chặt bảo lãnh, tăng trách nhiệm giải
trình, Bộ Tài chính đang xây dựng danh mục các dự án được ưu tiên cấp
bảo lãnh để báo cáo Chính phủ trình ra Quốc hội.
Bộ Tài chính cho biết, trong
thời gian qua, nợ công được đảm bảo trong giới hạn an toàn được Quốc
hội phê duyệt. Đến cuối năm 2015 tỷ lệ nợ công/GDP ở mức 62,2% GDP, nợ
của Chính phủ ở mức 50,3% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia ở mức 43,1%
GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ là 14,9% tổng thu ngân sách
nhà nước.
Tổng trị giá vay nợ của
chính quyền địa phương giai đoạn 2010-2015 đạt trên 129 nghìn tỷ đồng,
góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, xã hội ở địa phương.
|
Hà Chính (chinhphu.vn)