. Theo thông báo của Trung tâm Khí tượng thuỷ văn Lào Cai, đây là trận mưa lịch sử chưa từng có cả về cường độ và thời gian trong vòng 100 năm qua, cho nên đã gây nên lũ quét, lũ ống kinh hoàng làm hư hỏng toàn tuyến giao thông quốc lộ, tỉnh lộ, liên thôn; các công trình thuỷ lợi, nước sinh hoạt, trường học đều bị phá huỷ hết sức nặng nề, khối lượng sạt lở đất trên toàn tỉnh hàng trăm ngàn khối. Tỉnh Lào Cai bị chia cắt cô lập hoàn toàn trong nhiều ngày. Việc cứu trợ gạo, muối, mỳ tôm… cho đồng bào vùng rốn lũ chủ yếu bằng vận chuyển bộ và một số chuyến trực thăng của Trung ương giúp đỡ.

Đến nay, các tuyến đường từ Lào Cai đi Hà Nội vẫn bị ách tắc: Tại quốc lộ 70 đoạn km 75 đến km 84 bị sạt lở, bùn vùi lấp nhiều đoạn lên mặt đường dày từ 1,5 - 2m, khả năng thông tuyến còn gặp rất nhiều khó khăn; tuyến đường 4D đi Lai Châu, đoạn km 100 + 300 (Sa Pa) bị sụt lở toàn bộ nền đường xuống vực sâu khoảng 100m, chiều dài 70m, trong một vài ngày tới vẫn chưa có khả năng thông xe; đường 279 từ xã Nghĩa Đô (Bảo Yên) đi Bắc Quang (Hà Giang) cùng với sự hỗ trợ của các lực lượng tỉnh Hà Giang đang tập trung khắc phục để sớm thông tuyến.

Tuyến đường sắt huyết mạch quan trọng nhất nối Lào Cai với Hà Nội cũng bị ách tắc, ngừng trệ hoàn toàn làm cho hàng nghìn du khách lưu lại tại huyện Sa Pa, Bảo Yên, thành phố Lào Cai, chủ yếu là khách người nước ngoài. Để giải quyết khó khăn và bức xúc của một số khách có nhu cầu về Hà Nội, trong ba ngày 10 - 12/8, Công ty bay miền Bắc đã bố trí mỗi ngày khoảng 5-10 chuyến bay phục vụ hành khách, tuy nhiên, số lượng người còn lưu lại tại tỉnh Lào Cai vẫn còn rất lớn, chưa có giải pháp khắc phục, đã gây nên những khó khăn không nhỏ cho địa phương.

Theo báo cáo nhanh của Thường trực PCLB các huyện, TP thì toàn tỉnh đã có 85 người chết và mất tích (số người chết: 53 người, mất tích: 32 người); bị thương nặng: 52 người. Thiệt hại về dân sinh, cơ sở hạ tầng ( nhà cửa, đồng ruộng, trâu bò v.v..) ước tính khoảng 340 tỷ đồng; thiệt hại về các công trình cơ sở hạ tầng khoảng 645 tỷ đồng (giao thông: 432,3 tỷ, thuỷ lợi 139,5 tỷ, cấp nước sinh hoạt: 33,2 tỷ, các công trình khác: 40 tỷ).

 Công tác chỉ đạo khắc phục

- Sáng ngày 9-8-2008, Ban Chỉ huy phòng, chống lụt bão tỉnh đã tổ chức cuộc họp khẩn cấp do Đ/c Bùi Quang Vinh, Bí thư Tỉnh uỷ chủ trì cùng Thường trực Tỉnh uỷ, HĐND, UBND tỉnh để quán triệt tính nguy hiểm, cấp bách của mưa lũ, sạt lở đất, yêu cầu cấp uỷ, chính quyền các cấp cần huy động cả hệ thống chính trị để tổ chức thườg trực 24/24 giờ, ứng cứu, tìm kiếm người mất tích, cứu chữa người bị thương, động viên thăm hỏi những gia đình có người bị nạn, đồng thời tiếp tục triển khai, chỉ đạo các địa phương, đơn vị tập trung khắc phục hậu quả, sớm ổn định đời sống cho nhân dân. Phân công các đồng chỉ lãnh đạo tỉnh cùng với các ngành phối hợp với các địa phương để xuống địa bàn chỉ đạo trực tiếp.

- Các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ, Thường trực Tỉnh ủy, HĐND, UBND tổ chức đến các địa phương cùng các đồng chí lãnh đạo các huyện, thành phố trực tiếp xuống các điểm bị sạt lở, thiệt hại để chỉ đạo công tác phòng chống và khắc phục hậu quả do thiên tai gây ra.

- UBND tỉnh đã chỉ đạo các ngành chức năng, lực lượng vũ trang, các địa phương tập trung lực lượng vật tư, thuốc men, thực phẩm xuống cơ sở để tổ chức ứng cứu, cụ thể:

+ Bộ Chỉ huy Quân sự, Bộ Chỉ huy Biên phòng, Công an tỉnh huy động lực lượng bộ đội địa phương, dân quân tự vệ: 1.190 chiến sĩ, 6 ô tô, nhà bạt, xuồng máy, cuốc xẻng, áo phao chuyển bộ vào khu vực thôn Tùng Chỉn, xã Trịnh Tường nơi xảy ra lũ quét để tổ chức cứu nạn. Đến nay, đã tổ chức di chuyển 40 hộ gia đình ra khỏi vùng cực kỳ nguy hiểm, đưa 60 người bị thương về các đồn trạm, tìm kiếm được 8 xác nạn nhân tại huyện Bát Xát. Tại huyện Bảo Yên, lực lượng địa phương phối hợp với lực lượng quân đội D27 Quân khu II (100 bộ đội) tăng cường xuống xã Long Phúc, Xuân Thượng tồ chức tìm kiếm người bị mất tích, cứu tài sản và giải tỏa ách tắc giao thông trên quốc lộ 70 và quốc lộ 279, vận chuyển 1 tấn gạo, 50 thùng mỳ tôm để cấp phát cho nhân dân bị thiệt hại; huyện Sa Pa đã ban hành hai công điện khẩn, huy động lực lượng tại chỗ, phân công các đồng chí trong Ban Thường vụ Huyện uỷ, HĐND, UBND huyện tổ chức xuống cơ sở trực tiếp chỉ đạo, hỗ trợ 2 triệu đồng/1 nạn nhân, đã tìm thấy xác các nạn nhân, tổ chức chôn cất chu đáo, di chuyển 79 hộ dân có nguy cơ sạt lở cao ra khỏi vùng nguy hiểm. Các địa phương khác đã đề ra nhiều phương án phòng chống lụt bão hiệu quả, tổ chức thường trực và trực tiếp xuống cơ sở để đôn đốc, đề ra các giải pháp ứng phó nên đã giảm thiểu thiệt hại đáng kể, kịp thời di dời người và tài sản của 1.705 hộ ra khỏi vùng nguy hiểm, ngập lụt.

+ Đối với các địa phượng hiện đang bị cô lập, tỉnh đã chỉ đạo thực hiện tốt phương châm 4 tại chỗ, cấp uỷ chính quyền chủ động huy động các lực lượng dân quân, công an viên, phối hợp với các lực lượng biên phòng và các lực lượng tại chỗ khác tổ chức tìm kiếm cứu nạn, di dời các hộ ra khỏi vùng nguy hiểm, tổ chức sinh hoạt tạm cuộc sống hàng ngày cho nhân dân. Đồng thời chỉ đạo các lực lượng tìm mọi biện pháp để sớm hỗ trợ ngay cho các địa phương đang bị cô lập.

+ Các ngành: Ban Dân tộc, Tài chính, Kế hoạch, Lao động thương binh xã hội, Tài nguyên môi trường đã phối hợp với UBND các huyện thị tổ chức thực hiện bố trí sắp xếp các hộ dân đến tạm trú an toàn, ổn định cuộc sống cho nhân dân, kịp thời giải quyết chế độ chính sách, thăm hỏi các gia đình bị nạn.

+ Các ngành: Công nghiệp, Xây dựng, Điện lực, Công ty A Pa Tít Việt nam... tập trung lập kế hoạch dự báo, cảnh báo nhiều lần trong ngày trên các phương tiện thông tin đại chúng, kiểm tra công tác phòng, chống lụt bão của ngành mình và các địa phương được phân công phụ trách.

+ Hội chữ thập đỏ, Hội phụ nữ, Mặt trận tổ quốc tỉnh, Y tế tổ chức ngay những hoạt động tích cực trong việc tuyên truyền vận động, hướng dẫn cho nhân dân chủ động di chuyển, phòng chống thiên tai và tố chức thực hiện các chính sách xã hội.

+ Các cơ quan: Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn, Đài PTTH tỉnh, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Lào Cai thực hiện công tác tuyên truyền, dự báo, cảnh báo, đưa tin về tình hình thiên tai đầy đủ và kịp thời để nhân dân chủ động phòng tránh.

+ Cấp uỷ, chính quyền các huyện, thành phố phân công cán bộ nắm chắc địa bàn dân cư, chỉ đạo di dời khẩn cấp các hộ có nguy cơ bị sạt lở đất đến nơi an toàn, chủ động huy động lực lượng cứu hộ cứu nạn tại chỗ; xuất quỹ dự phòng chi thăm hỏi, hỗ trợ một số hộ dân bị nạn, mỗi hộ từ 2-3 triệu đồng. Chuẩn bị vật tư, mặt bằng để hỗ trợ làm nhà ở cho các hộ bị thiên tai làm sập, đổ nhà.

+ Cơ quan Thường trực lụt bão, tìm kiến cứu nạn tỉnh; UBND các huyện, thành phố theo dõi sát tình hình, tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh thường xuyên 1h/1 lần về diễn biến mưa, lũ, thiệt hại và các biện pháp khắc phục về UBND tỉnh.

Một số giải pháp tổ chức ứng cứu trong thời gian tới

- Tiếp tục quán triệt sâu sắc và nghiêm túc thực hiện Công điện số 1294/CĐ-TTG ngày 9-8-2008 của Thủ tướng Chính phủ; Công điện số 03-CĐ/TU ngày 9-8-2008 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ tỉnh Lào Cai; Thông báo số 1229-TB/TU ngày 11-8-2008 của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ về Kết luận của Thường trực Tinh uý về các biện pháp khắc phục hậu quả cơn bão số 4; Công điện và các văn bản chỉ đạo của UBND tỉnh Lào Cai.

- Giao UBND các huyện, thành phố tổ chức rà soát chính xác số người bị chết, mất tích và bị thương, số thiệt hại về dân sinh, số các công trình thuỷ lợi, trường lớp học, công trình nước sinh hoạt bị hư hỏng, ước tổng thiệt hại trên địa bàn và đề xuất nhu cầu cần thiết về kinh phí để sớm khắc phục hậu quả; xây dựng ngay phương án di dời các hộ dân ở khu vực có nguy cơ sạt lở đến nơi an toàn; đối với các địa phương hiện đang thiệt hại cần tập trung huy động mọi lực lượng theo phương châm “4 tại chỗ”, phối hợp với lực lượng cơ động được tăng cường tại địa phương khẩn trương tìm kiếm người mất tích, cứu nạn người bị thương, chôn cất người bị chết, kịp thời di dời người và tài sản đến nơi an toàn, khắc phục ngay hậu quả và có biện pháp hỗ trợ tạo điều kiện để nhân dân ổn định cuộc sống và đảm bảo sản xuất.

- Tiếp tục chỉ đạo, thành lập các đoàn là các đồng chí lãnh đạo tỉnh, huyện và các lực lượng khác, vận chuyển lương thực, thuốc chữa bệnh… vào khu vực mất đường như khu vực 6 xã vùng cao Ý Tý huyện Bát Xát, xã Long Phúc huyện Bảo Yên, 9 xã của huyện Sa Pa.

- Giao Sở Giao thông vận tải huy động mọi nguồn lực, trưng tập các phương tiện hiện có trên địa bàn, tổ chức thi công ba ca để sớm thông các tuyến đường từ Lào Cai đi Hà Nội, quốc lộ 4D và các tuyến đường tỉnh lộ; trước mắt, phối hợp với lực lượng bộ đội Quân khu II và cùng tỉnh Hà Giang tập trung thông tuyến đường quốc lộ 279 đi Bắc Quang (Hà Giang) – Tuyên Quang và tuyến quốc lộ 70 nối với tỉnh Yên Bái; đường Bản Vược – A Mú Sung – A Lù – Ý Tý, tuyến đường xuống 9 xã của huyện Sa Pa.

Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với Sở Nông nghiệp và PTNT và các địa phương tổ chức rà sóat, đánh giá thiệt hại về các công trình xây dựng cơ bản, thiệt hại về sản xuất nông nghiệp, thống nhất và đề xuất phương án khắc phục. Kiểm tra và huy động lực lượng sửa chữa các trường học, đảm bảo đủ phòng học cho các em vào đúng ngày khai trường.

- Hỗ trợ những gia đình có nhà ở bị sập, hư hỏng hoàn toàn hỗ trợ 10 triệu đồng/1nhà và cho phép UBND các cấp tổ chức khai thác rừng trồng để làm nhà ở.

- Sở Nông nghiệp và PTNT phối hợp với các huyện, thành phố rà soát diện tích lúa và hoa màu thiệt hại để có phương án chuyển đổi cây trồng phù hợp; phối hợp với Sở Tài nguyên và Môi trường, Ban Dân tộc giúp các huyện quy hoạch và xác định quỹ đất làm nhà ở, quỹ đất sản xuất cho nhân dân bị thiên tai tại nơi định cư mới ổn định lâu dài. Trước mắt triển khai ngay tại thôn Tùng Chỉn xã Trịnh Tường huyện Bát Xát và một số dân cư các huyện Bảo Yên, Sa Pa.

- Sở Y tế, Hội chữ thập đỏ tỉnh bố trí và đáp ứng đủ cơ số thuốc, tổ chức cứu chữa những người bị thương, hỗ trợ chăn màn, quần áo và dụng cụ sinh hoạt gia đình cần thiết cho các hộ, phun thuốc khử trùng, vệ sinh môi trường và làm tốt công tác phòng chống dịch bệnh cho nhân dân sau mưa lũ; Sở Công thương, Sở Lao động-Thương binh và xã hội và các ngành chức năng theo nhiệm vụ được phân công chuẩn bị đầy đủ lương thực, nhu yếu phẩm cần thiết, kiên quyết không để người dân nào bị đói, tổ chức hỗ trợ kịp thời, đúng đối tượng.

- Các cơ quan: Trung tâm dự báo khí tượng thuỷ văn tỉnh, đài PTTH tỉnh, TTXVN, báo Lào Cai tiếp tục đưa tin về tình hình cứu hộ, cứu nạn, tình hình thiên tai đầy đủ và kịp thời để nhân dân chủ động phòng tránh.

 Một số kiến nghị với Trung ương

Do ảnh thiệt hại hưởng nặng nề về dân sinh, cơ sở hạ tầng ( khoảng 985 tỷ đồng),  vì vậy hiện nay Lào Cai rất cần sự hỗ trợ của Trung ương và cả nước về mọi phương diện để khôi phục dân sinh và các công trình hạ tầng, giúp một số người dân bị thiệt hại nặng trong vùng lũ sớm ổn định cuộc sống, cũng như để toàn tỉnh Lào Cai sớm ổn định đời sống và sản xuất./.

   PV