Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vừa ký ban hành
Nghị quyết số 120/NQ-CP ngày 17/11/2017 về phát triển bền vững Đồng
bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi khí hậu.
Đồng bằng sông Cửu Long là vùng đất rộng lớn chiếm 12%
diện tích, 19% dân số cả nước, mạng lưới sông, kênh, rạch dày đặc; có
lợi thế về phát triển nông nghiệp, công nghiệp thực phẩm, du lịch, năng
lượng tái tạo; là trung tâm sản xuất nông nghiệp lớn nhất của Việt Nam.
Những
năm qua, Đảng và Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách, triển
khai nhiều giải pháp để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo động lực phát
triển kinh tế - xã hội Đồng bằng sông Cửu Long. Vùng đất này đã có sự
phát triển rõ rệt, đạt được nhiều thành tựu to lớn, có ý nghĩa quan
trọng, đặc biệt trong lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn. Cơ sở hạ tầng
từng bước được đầu tư đồng bộ, đảm bảo phục vụ tốt hơn cho các hoạt động
kinh tế - xã hội, đời sống nhân dân không ngừng cải thiện; đã khẳng
định được vị thế là trung tâm sản xuất, xuất khẩu lúa gạo, thuỷ hải sản
và cây ăn quả hàng đầu của cả nước, góp phần bảo đảm an ninh lương thực,
mang lại nguồn thu ngoại tệ đáng kể phục vụ phát triển đất nước.
Trong
bối cảnh toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế, Đồng bằng sông Cửu Long có
nhiều cơ hội phát triển nhưng cũng đang đối mặt với nhiều thách thức do
đây là vùng đất mẫn cảm với thay đổi của tự nhiên. Biến đổi khí hậu và
nước biển dâng diễn ra nhanh hơn dự báo, gây ra nhiều hiện tượng thời
tiết cực đoan, ảnh hưởng đến sinh kế và đời sống của người dân. Việc
khai thác tài nguyên nước trên thượng nguồn châu thổ, đặc biệt là xây
dựng đập thủy điện đã làm thay đổi dòng chảy, giảm lượng phù sa, suy
giảm nguồn lợi thuỷ sản, xâm nhập mặn sâu vào nội vùng, tác động tiêu
cực đến phát triển kinh tế - xã hội của vùng.
Trong khi đó, công
tác quản lý nhà nước trong một số lĩnh vực, phân cấp giữa địa phương và
Trung ương còn chồng chéo, thiếu sự phối hợp chặt chẽ; các cơ chế điều
phối phát triển vùng Đồng bằng sông Cửu Long chưa phát huy tác dụng.
Thực
tế đó đòi hỏi có tầm nhìn mới, định hướng chiến lược, các giải pháp
toàn diện, căn cơ, đồng bộ, huy động tối đa các nguồn lực và sự tham gia
của các thành phần kinh tế để phát triển bền vững đồng bằng sông Cửu
Long.
Phát triển bền vững phù hợp nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao
Mục
tiêu đến năm 2050, Đồng bằng sông Cửu Long trở thành vùng có trình độ
phát triển khá so với cả nước, có trình độ tổ chức xã hội tiên tiến; thu
nhập bình quân đầu người đạt cao hơn trung bình cả nước, sinh kế của
người dân được bảo đảm; tỉ trọng nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp ứng
dụng công nghệ cao chiếm trên 80%, độ che phủ rừng đạt trên 9% (so với
4,3% hiện nay), các hệ sinh thái tự nhiên quan trọng được bảo tồn và
phát triển. Mạng lưới kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội được xây dựng
đồng bộ, hiện đại.
Hệ thống đô
thị hiện đại được xây dựng và phân bố hợp lý tại các tiểu vùng. Hệ thống
giao thông đường bộ, đường thủy được phát triển đồng bộ, kết nối trong
vùng, liên vùng và phải bảo đảm kết hợp hài hòa, thống nhất, bổ trợ và
không xung đột với hệ thống thủy lợi, đê điều. Hạ tầng thủy lợi được xây
dựng đồng bộ phù hợp với mô hình chuyển đổi sản xuất nông nghiệp thích
ứng với biến đổi khí hậu tại các tiểu vùng sinh thái, đồng thời phải có
biện pháp hiệu quả phòng, chống, giảm nhẹ rủi ro thiên tai cho dân sinh
và nền kinh tế khi có thiên tai xảy ra. Hạ tầng thông tin và truyền
thông, mạng lưới cấp điện, cấp nước, thoát nước được xây dựng đồng bộ.
Hệ thống các cơ sở văn hoá, giáo dục - đào tạo, khoa học và công nghệ, y
tế, thể dục, thể thao ở mức cao so với cả nước; kinh tế phát triển năng
động và hiệu quả với cơ cấu kinh tế phù hợp.
Đến năm 2100, Đồng
bằng sông Cửu Long phát triển bền vững, an toàn, thịnh vượng, trên cơ sở
phát triển phù hợp nông nghiệp hàng hóa chất lượng cao, kết hợp với
dịch vụ, du lịch sinh thái, công nghiệp, trọng tâm là công nghiệp chế
biến, nâng cao giá trị và sức cạnh tranh của sản phẩm nông nghiệp; hệ
thống cơ sở hạ tầng được quy hoạch, phát triển đồng bộ, hiện đại theo
hướng chủ động, thông minh, thích ứng biến đổi khí hậu, đảm bảo an toàn
trước thiên tai; tài nguyên thiên nhiên được sử dụng hợp lý; đa dạng
sinh học và truyền thống văn hóa lịch sử được duy trì và tôn tạo, đời
sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao.
Phát triển Đồng bằng sông Cửu Long phải lấy con người làm trung tâm
Quan
điểm chỉ đạo là kiến tạo phát triển bền vững, thịnh vượng, trên cơ sở
chủ động thích ứng, phát huy tiềm năng, thế mạnh, chuyển hoá những thách
thức thành cơ hội để phát triển, bảo đảm được cuộc sống ổn định, khá
giả của người dân cũng như bảo tồn được những giá trị văn hoá truyền
thống đặc sắc của Đồng bằng sông Cửu Long; chú trọng bảo vệ đất, nước và
đặc biệt là con người.
Thay đổi tư duy phát triển, chuyển từ tư
duy sản xuất nông nghiệp thuần túy, chủ yếu là sản xuất lúa sang tư duy
phát triển kinh tế nông nghiệp đa dạng, đáp ứng nhu cầu của thị trường,
chuyển từ phát triển theo số lượng sang chất lượng. Tôn trọng quy luật
tự nhiên, phù hợp với điều kiện thực tế, tránh can thiệp thô bạo vào tự
nhiên; chọn mô hình thích ứng theo tự nhiên, thân thiện với môi trường
và phát triển bền vững với phương châm chủ động sống chung với lũ, ngập,
nước lợ, nước mặn; Phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long vì
lợi ích chung của đất nước, Tiểu vùng sông Mê Công và quốc tế và là sự
nghiệp của toàn dân, khuyến khích, huy động tất cả các tầng lớp, thành
phần xã hội, các đối tác quốc tế và doanh nghiệp tham gia vào quá trình
phát triển.
Về chủ trương và định hướng chiến lược, mô hình phát
triển Đồng bằng sông Cửu Long phải lấy con người làm trung tâm, phục vụ
người dân, giảm khoảng cách giàu nghèo; chú trọng về chất lượng hơn số
lượng, chuyển từ chiều rộng sang chiều sâu, tiếp cận chủ động, linh hoạt
trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn ra nhanh, ngày càng cực đoan và
tác động của việc khai thác, sử dụng nguồn nước với quy mô lớn, cường độ
cao trên thượng nguồn sông Mê Công.
Về tổ chức thực hiện, Thủ
tướng Chính phủ giao Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với
Ủy ban quốc gia về biến đổi khí hậu và các cơ quan liên quan định kỳ tổ
chức sơ kết, tổng kết, đánh giá việc thực hiện Nghị quyết, tổ chức Diễn
đàn phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long thích ứng với biến đổi
khí hậu để kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện các giải pháp đã đề ra từ
diễn đàn lần trước và thảo luận, đề xuất các định hướng chiến lược, giải
pháp mới với kết quả và thời hạn hoàn thành cụ thể theo yêu cầu của Thủ
tướng Chính phủ, Chính phủ.
Các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan
trực thuộc Chính phủ, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc
Trung ương vùng Đồng bằng sông Cửu Long căn cứ nhiệm vụ được giao tại
Nghị quyết này xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai cụ thể trước tháng
quý II năm 2018; tổ chức thực hiện đồng bộ, quyết liệt các giải pháp
tạo chuyển biến mạnh mẽ nhằm phát triển bền vững vùng đồng bằng sông Cửu
Long; định kỳ báo cáo tình hình thực hiện, gửi về Bộ Tài nguyên và Môi
trường để tổng hợp, trình Thủ tướng Chính phủ, Chính phủ.
Chủ trì
rà soát, chỉnh sửa, bổ sung hoặc xây dựng mới quy hoạch ngành, lĩnh vực
thuộc phạm vi quản lý Nhà nước được giao trước tháng 12/2018 làm cơ sở
để Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng Quy hoạch tổng thể phát triển bền vững
Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 thích ứng
với biến đổi khí hậu. Phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư xây dựng Quy
hoạch tổng thể phát triển bền vững Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030,
tầm nhìn đến năm 2050 thích ứng với biến đổi khí hậu theo phương pháp
tích hợp đa ngành.
Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì chuẩn bị sơ kết 5
năm thực hiện Kế hoạch triển khai thực hiện Kết luận số 28-KL/TW ngày
14 tháng 8 năm 2012 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ, giải
pháp phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm an ninh, quốc phòng vùng
Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2020 ban hành kèm theo Quyết định số
2270/QĐ-TTg ngày 21/11/2013, hoàn thành trước tháng 12/2018.
TTXVN