Năm 2023 là năm bản lề có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực
hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Kinh tế - xã hội nước ta tiếp
tục phục hồi tích cực, song còn gặp nhiều khó khăn, thách thức. Trong
khi đó, thế giới tiếp tục trải qua những biến động lớn, đứng trước bước
ngoặt chuyển dịch nhanh hơn sang cục diện mới, đa cực, đa trung tâm, đa
tầng nấc. Trong bối cảnh đó, nhiệm vụ hàng đầu của công tác đối ngoại và
ngoại giao là tiếp tục giữ vững môi trường hòa bình, ổn định, huy động
các nguồn lực bên ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao vị
thế, uy tín đất nước.
GẶT HÁI NHỮNG THÀNH TỰU MỚI CÓ Ý NGHĨA LỊCH SỬ
Tiếp tục phát huy thế và lực mới của đất nước, bám
sát đường lối đối ngoại Đại hội XIII của Đảng, dưới sự lãnh đạo, chỉ
đạo sâu sát, đúng đắn của Trung ương Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư và
các đồng chí Lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các hoạt động đối ngoại trong năm
2023, nhất là đối ngoại cấp cao, đã diễn ra sôi động, rộng khắp các châu
lục và tại nhiều diễn đàn, cơ chế đa phương quan trọng. Trong năm qua,
chúng ta đã tổ chức thành công 22 chuyến thăm của lãnh đạo chủ chốt tới
các nước láng giềng, các đối tác quan trọng, bạn bè truyền thống và 28
chuyến thăm của lãnh đạo cấp cao các nước đến Việt Nam cùng với hàng
trăm cuộc gặp cấp cao tại các diễn đàn, hội nghị đa phương; trong đó, có
những chuyến thăm có ý nghĩa lịch sử như chuyến thăm Việt Nam của Tổng
Bí thư, Chủ tịch nước Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe
Biden... Thành công của các chuyến thăm, hoạt động đối ngoại này đã tạo
nên bước phát triển mới về chất trong đối ngoại và hội nhập quốc tế của
nước ta. Từ một nước bị bao vây, cấm vận, đến nay, nước ta đã có quan hệ
ngoại giao với 193 quốc gia, trong đó có 6 nước đối tác chiến lược toàn
diện, 12 nước đối tác chiến lược và 12 nước đối tác toàn diện.
Cùng với đó, khuôn khổ quan hệ với nhiều đối tác quan trọng đã được
nâng lên tầm cao mới, tin cậy chính trị với nhiều nước được củng cố vững
chắc, hợp tác ngày càng mở rộng, thực chất và hiệu quả; vị thế, uy tín
và tiếng nói của Việt Nam được khẳng định nổi bật tại nhiều diễn đàn, cơ
chế đa phương quan trọng như ASEAN, Liên hợp quốc, tiểu vùng Mekong,
APEC, AIPA, IPU, UNESCO, Hội nghị Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu lần
thứ 28 (COP 28), Diễn đàn cấp cao Vành đai và Con đường…
Trước biến động phức tạp của tình hình quốc tế, chúng ta đã xử lý
đúng đắn quan hệ với các đối tác trên cơ sở kiên định nguyên tắc, linh
hoạt sách lược và ứng xử; nhờ đó, vừa thúc đẩy hợp tác để cùng phát
triển, vừa bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ.
Bên cạnh tiếp tục đảm nhận các trọng trách quốc tế, Việt Nam đã đề
xuất nhiều sáng kiến, giải pháp thúc đẩy hợp tác, đóng góp có trách
nhiệm vào các vấn đề chung của thế giới như phòng, chống dịch bệnh,
thiên tai, biến đổi khí hậu, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước, gìn
giữ hòa bình ở châu Phi, lần đầu tiên cử lực lượng hỗ trợ khắc phục hậu
quả động đất tại Thổ Nhĩ Kỳ... Có thể nói, chưa bao giờ vị thế, uy tín
và hình ảnh nước Việt Nam độc lập, tự chủ, phát triển năng động, là bạn
bè thuỷ chung, chân thành, là đối tác tin cậy, là thành viên tích cực và
có trách nhiệm lại nổi bật trên trường quốc tế như hiện nay.
Công tác nghiên cứu, tham mưu và dự báo về đối ngoại đạt nhiều kết
quả quan trọng. Ngành Ngoại giao cùng các ngành, các cấp đã tham mưu cho
Bộ Chính trị, Ban Bí thư và Chính phủ chỉ đạo xử lý nhiều vấn đề đối
ngoại trước diễn biến phức tạp của tình hình quốc tế, đề ra phương
hướng, giải pháp căn cơ về phát triển quan hệ với các đối tác quan
trọng, hợp tác ASEAN, tiểu vùng sông Mekong, ứng xử trước các sáng kiến
liên kết quốc tế…
Ngoại giao kinh tế tiếp tục được đẩy mạnh trên cơ sở quán triệt Chỉ
thị 15 của Ban Bí thư, lấy địa phương, doanh nghiệp và người dân là
trung tâm phục vụ. Hợp tác kinh tế, mở rộng thị trường và thu hút các
nguồn vốn đầu tư có chất lượng là nội dung trọng tâm trong các hoạt động
đối ngoại, nhất là đối ngoại cấp cao. Bên cạnh tranh thủ các hiệp định
thương mại tự do đã ký, chúng ta đã chủ động, tích cực tham gia các liên
kết kinh tế mới, thúc đẩy hợp tác với nhiều đối tác tiềm năng. Kết quả
là, các hoạt động ngoại giao kinh tế đã đóng góp quan trọng vào thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế, xuất nhập khẩu năm 2023 đạt trên 680 tỷ USD, thu
hút FDI đạt 36,6 tỷ USD, tăng 32,8%, nhiều tập đoàn công nghệ hàng đầu
thế giới đã cam kết đầu tư lâu dài ở Việt Nam…
Thông tin đối ngoại, ngoại giao văn hóa, công tác người Việt Nam ở
nước ngoài, bảo hộ công dân cũng đạt nhiều kết quả quan trọng. Năm 2023,
vịnh Hạ Long - quần đảo Cát Bà được UNESCO công nhận là di sản thiên
nhiên thế giới, có thêm 2 thành phố là Đà Lạt và Hội An được công nhận
là thành phố sáng tạo của UNESCO. Việt Nam được tín nhiệm bầu vào các cơ
quan quan trọng của UNESCO như Phó Chủ tịch Đại hội đồng UNESCO, Phó
Chủ tịch Ủy ban liên chính phủ Công ước về bảo vệ di sản văn hóa phi vật
thể, thành viên Ủy ban Di sản thế giới nhiệm kỳ 2023-2027... Chúng ta
đã kịp thời bảo hộ hàng trăm ngư dân, đưa về nước an toàn hàng nghìn
công dân, nhất là từ các địa bàn có xung đột, thiên tai như Myanmar,
Israel... Đồng bào ta ở nước ngoài có địa vị pháp lý được bảo đảm, ngày
càng ổn định, hội nhập và phát triển, đóng góp tích cực vào phát triển ở
nước sở tại và có nhiều hoạt động phong phú, góp phần vào sự nghiệp xây
dựng, phát triển và bảo vệ Tổ quốc.
Xây dựng và phát triển ngành Ngoại giao theo hướng toàn diện, hiện
đại đạt nhiều tiến bộ. Tổ chức bộ máy được sắp xếp, kiện toàn tinh gọn,
hiệu quả hơn. Xây dựng, chỉnh đốn Đảng về tư tưởng, chính trị, đạo đức,
lối sống được tăng cường; phong cách, lề lối làm việc từng bước được đổi
mới theo hướng chuyên nghiệp; phẩm chất, năng lực và trình độ cán bộ
ngoại giao được rèn luyện ngày càng trưởng thành hơn.
Như đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đánh giá tại Hội nghị Ngoại
giao lần thứ 32 ngày 19/12/2023, công tác đối ngoại và ngoại giao từ
sau Đại hội XIII đến nay, trong đó nổi bật là năm 2023, đã “đạt được
nhiều kết quả, thành tựu quan trọng, có ý nghĩa lịch sử, trở thành một
điểm sáng đầy ấn tượng trong toàn bộ những kết quả, thành tựu chung của
đất nước”. Những thành tựu to lớn đó minh chứng sinh động cho đường lối
đối ngoại đúng đắn của Đảng, gắn liền với sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát
và những quyết sách sáng suốt, kịp thời của Trung ương Đảng, Bộ Chính
trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và
các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước; là kết tinh nỗ lực, chung sức,
đồng lòng của các ngành, các cấp và cả hệ thống chính trị, trong đó có
đóng góp của ngành ngoại giao.
Những kết quả to lớn đó cũng khẳng định nền
đối ngoại và ngoại giao mang đậm bản sắc "cây tre Việt Nam", dựa trên
nền tảng chủ nghĩa Marx-Lenin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bản sắc văn hóa và
truyền thống ngoại giao hòa hiếu, nhân văn nhưng quật cường của dân tộc,
đồng thời tiếp thu tinh hoa tư tưởng của thế giới, hoàn toàn phù hợp
với điều kiện và hoàn cảnh của Việt Nam, đáp ứng yêu cầu phát triển đất
nước và bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Lễ đón Tổng thống Hợp chúng quốc Hoa
Kỳ Joe Biden thăm cấp Nhà nước tới
Việt Nam từ ngày 10 - 11/9/2023.
QUYẾT TÂM THỰC HIỆN THẮNG LỢI ĐƯỜNG LỐI ĐỐI NGOẠI ĐẠI HỘI XIII CỦA ĐẢNG
Trong thời gian tới, tính bất ổn và bất định của tình hình quốc tế sẽ
còn tiếp diễn, có thể xuất hiện những nhân tố phức tạp hơn. Cơ đồ tiềm
lực, vị thế, uy tín quốc tế của đất nước, thành tựu đối ngoại đạt được
trong những năm qua, trong đó có năm 2023, cùng với bản sắc "ngoại giao
cây tre Việt Nam" và truyền thống vẻ vang của ngoại giao cách mạng Việt
Nam là những nền tảng vững chắc cho đối ngoại và ngoại giao Việt Nam
vượt qua khó khăn, thử thách để đóng góp vào thực hiện thắng lợi Nghị
quyết Đại hội XIII của Đảng.
Trên cơ sở quán triệt, tổ chức thực hiện tốt đường lối đối ngoại Đại
hội XIII, các nghị quyết, kết luận, chỉ thị về đối ngoại Trung ương
Đảng, Bộ Chính trị, Ban Bí thư đã ban hành từ đầu nhiệm kỳ đến nay và
các chỉ đạo của Lãnh đạo Đảng, Nhà nước tại Hội nghị Ngoại giao lần thứ
32, ngành Ngoại giao tiếp tục phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của
đối ngoại, cùng các ngành, các cấp triển khai đồng bộ, hiệu quả các hoạt
động đối ngoại và ngoại giao nhằm củng cố vững chắc hơn môi trường hòa
bình, ổn định, bảo vệ Tổ quốc từ sớm, từ xa, huy động tốt các nguồn lực
mới từ bên ngoài cho phát triển kinh tế - xã hội và tiếp tục nâng cao vị
thế, uy tín đất nước.
Trọng tâm là phát huy hiệu quả các khuôn khổ quan hệ vừa được nâng
tầm trong năm vừa qua, triển khai tốt các thỏa thuận hợp tác đã đạt
được, đồng thời tiếp tục làm sâu sắc hơn và nâng tầm quan hệ với các đối
tác khác nhằm mở rộng không gian phát triển mới cho đất nước, địa
phương, doanh nghiệp và người dân, cũng như khẳng định vai trò và vị thế
mới của Việt Nam tại các diễn đàn, cơ chế đa phương có tầm quan trọng
chiến lược.
Để thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ đối ngoại, một trong những điều
cốt yếu là xây dựng nền ngoại giao Việt Nam vững mạnh, toàn diện, hiện
đại. Cần tiếp tục tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; nỗ lực xây dựng
đội ngũ cán bộ ngoại giao trung thành, tận tụy, tin cậy về phẩm chất,
nhạy bén về thời thế, sâu sắc về chiến lược, sáng tạo về sách lược, tinh
thông về nghiệp vụ, ngoại ngữ và chuyên nghiệp về phong cách; từng bước
hiện đại hóa cơ sở vật chất, hoàn thiện cơ chế chính sách cho công tác
đối ngoại và ngoại giao; đổi mới tư duy quản trị, phương thức, lề lối
làm việc theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại.../.
BÙI THANH SƠN
Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao