Nhiễm khuẩn bệnh viện là một trong những thách thức và mối quan tâm hàng đầu tại Việt Nam cũng như trên toàn thế giới. Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến dẫn chứng, có tình trạng người bệnh khi đến viện thì mức độ bệnh nhẹ, song do quá trình kiểm soát nhiễm khuẩn ở bệnh viện không tốt dẫn đến thực tế khi bệnh nhân ra viện, tình trạng bệnh trở nên nặng hơn.

Những thông tin trên được ông Tiến đưa ra tại hội nghị triển khai Kế hoạch hành động quốc gia về kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám chữa bệnh giai đoạn 2016-2020, diễn ra ngày 23/6, tại Hà Nội.

Thiệt hại khôn lường

Tại hội nghị, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh Lương Ngọc Khuê đau xót nhắc tới vụ dịch sởi năm 2014 khiến hơn 100 trẻ tử vong có nguyên nhân chủ yếu là do bệnh nhi bị lây chéo các bệnh khác do công tác kiểm soát nhiễm khuẩn của cơ sở y tế chưa thực hiện tốt.

Ông Khuê nhấn mạnh, hơn 100 trẻ có lẽ sẽ không tử vong trong vụ dịch sởi nếu người dân không đổ xô lên tuyến trung ương khám bệnh, dẫn tới số lượng người trong các bệnh viện quá đông. Bên cạnh đó, ông Khuê thừa nhận, nếu cơ sở y tế làm tốt hơn nữa công tác kiểm soát nhiễm khuẩn thì dịch bệnh sẽ dễ kiểm soát hơn rất nhiều.

Theo thông tin từ Bộ Y tế, nhiều nghiên cứu cho thấy nhiễm khuẩn bệnh viện đã và đang là gánh nặng cho người bệnh và các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn cầu. Đặc biệt ở các nước chậm và đang phát triển, tình trạng này làm tăng tỷ lệ mắc bệnh, tỷ lệ tử vong, kéo dài thời gian nằm viện, tăng sử dụng kháng sinh, tăng đề kháng kháng sinh của vi khuẩn và tăng chi phí điều trị.

Tại Việt Nam, một nghiên cứu mới đây của Bộ Y tế, được tiến hành trên hơn 9.000 bệnh nhân, cho thấy tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện chiếm tới 5,8% và viêm phổi bệnh viện chiếm 55,4%. 

Một nghiên cứu khác của Sở Y tế Thành phố Hồ Chí Minh trên tất cả các bệnh viện công lập cho thấy tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện là 6,4%, trong đó viêm phổi đứng hàng đầu chiếm đến 54%, kế đến là nhiễm khuẩn tiết niệu (12%), nhiễm khuẩn vết mổ và nhiễm khuẩn huyết tương đương nhau (10%).

Mới dừng ở mức... hấp sấy

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến thừa nhận, hiện nay công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại các bệnh viện mới tập trung vào công tác giặt là, hấp sấy, quản lý chất thải mà chưa chú trọng vào công tác giám sát bao gồm giám sát thực hành kiểm soát nhiễm khuẩn và giám sát tỷ lệ nhiễm khuẩn bệnh viện. 

Trong khi đó, công tác giám sát mới thực sự là nhiệm vụ trọng tâm của kiểm soát nhiễm khuẩn tại bệnh viện nhằm bảo đảm an toàn, tránh lây nhiễm bệnh cho người bệnh trong thời gian nằm viện.

Theo thống kê của Bộ Y tế, hệ thống tổ chức kiểm soát nhiễm khuẩn tại các cơ sở khám chữa bệnh chưa hoàn thiện đầy đủ theo quy định. Cả nước còn tới 20,8% bệnh viện (có hơn 150 giường bệnh) chưa thành lập khoa kiểm soát nhiễm khuẩn; 33% bệnh viện đã thành lập khoa kiểm soát nhiễm khuẩn nhưng chưa bổ nhiệm Trưởng khoa kiểm soát nhiễm khuẩn, gần 20% lãnh đạo khoa/tổ kiểm soát nhiễm khuẩn có trình độ cao đẳng, trung cấp và sơ học. 

Đặc biệt, hệ thống quản lý kiểm soát nhiễm khuẩn còn chưa phát huy hết vai trò trách nhiệm trong việc triển khai, điều hành các hoạt động trên.

Bên cạnh đó, đa số nhân viên phụ trách công tác giám sát kiểm soát nhiễm khuẩn chưa được đào tạo thực hiện giám sát chuyên trách. Hầu hết bộ phận giám sát nhiễm khuẩn tại các bệnh viện đều thiếu nhân lực so với quy định, lại chưa được đào tạo về giám sát chuyên trách do vậy chưa thực hiện được giám sát chủ động, liên tục các loại nhiễm khuẩn bệnh viện thường gặp và giám sát các vi sinh vật đa kháng kháng sinh. 

Cục trưởng Cục quản lý khám chữa bệnh Lương Ngọc Khuê cũng chỉ rõ thêm, những khó khăn trong công tác kiểm soát nhiễm khuản bệnh viện một phần là do nguồn lực cho công tác này còn hạn hẹp, cơ sở vật chất, trang thiết bị phục tại nhiều bệnh viện chưa được quan tâm đầu tư đúng mức, chi phí cho kiểm soát nhiễm khuẩn chưa được tính đúng, tính đủ. 

Để khắc phục những hạn chế và thánh thức trên đây và cũng để định hướng phát triển công tác kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám chữa bệnh, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và giảm chi phí cho điều trị, Bộ Y tế đã ban hành “Kế hoạch hành động quốc gia về tăng cường công tác kiểm soát nhiễm khuẩn trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh giai đoạn 2016-2020” để triển khai thực hiện trong toàn quốc. 

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến cũng yêu cầu trong 5 năm tới, công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại Việt Nam cần hoàn thiện và đưa vào áp dụng bộ tiêu chí chất lượng về kiểm soát nhiễm khuẩn bằng việc cụ thể hóa các mục tiêu, chỉ tiêu được quy định tại Kế hoạch hành động quốc về kiểm soát nhiễm khuẩn để các bệnh viện nghiên cứu thực hiện./.

Theo TTXVN