Anh Phan Văn Phán cho biết: “Điều kiện ở các lán trại này quá sơ sài. Nhiều khi nằm ngủh đâm cả vào lưng. Nói cho cùng, sự quan tâm của Công ty đến công nhân cũng chưa đúng mức.”

Để tiết kiệm diện tích, Công ty Xây lắp số 3 còn thiết kế 2 lán trại quay mặt vào nhau với lối đi chung, chính giữa là rãnh thoát nước thải lênh láng và hôi hám. Sáng sớm, trước cửa nhà máy lọc dầu, hàng ngàn công nhân tụ tập bên những nồi xôi, thúng bánh của người dân địa phương bán dạo. Ai ăn cứ ăn, xe công trường chạy cuốn theo bụi đất mù mịt cứ mặc. Buổi trưa và chiều, công nhân lại đổ ra những quán cơm bụi mọc lên như nấm bên ngoài hàng rào nhà máy lọc dầu.

Ông Trần Lê Trung, Trưởng Ban Quản lý Khu Kinh tế Dung Quất thừa nhận: “Ban Quản lý Nhà máy mới xây được chỗ ở tạm cho công nhân các gói thầu chính, còn công nhân các gói thầu phụ khá đông, họ tự tìm chỗ trọ ở trong các nhà dân nên khá lộn xộn!”

Theo thống kê, hiện Khu Kinh tế Dung Quất có gần 20.000 công nhân đang làm việc nhưng chỉ có hơn 14.000 công nhân đăng ký tạm trú. Chỉ riêng xã Bình Trị, huyện Bình Sơn có đến gần 3.000 công nhân ở trọ nhà dân. Thực tế này khiến an ninh trật tự không đảm bảo, thường xuyên xảy ra những vụ ẩu đả do mâu thuẫn cá nhân, mâu thuẫn giữa các đơn vị thi công. Mới đây, ngày 13/7, anh Nguyễn Danh Tính, công nhân Công ty Xây lắp Hoá chất CCAC bị chém suýt đứt lìa 1/3 bàn tay.

Một công nhân giấu tên kể: "Ở Khu kinh tế này nhiều công ty cũng cho thuê chỗ ở với giá 100.000-150.000 đồng/tháng, nhưng an ninh không đảm bảo. Công nhân nữ thường không dám thuê mà rủ nhau ra thuê ở ngoài, xa một chút nhưng giá rẻ hơn và cũng an toàn hơn”.

Nhà ở cũng là một nỗi lo của trên 7.000 công nhân hai Khu công nghiệp Quảng Phú và Tịnh Phong. Chỉ riêng khu công nghiệp Tịnh Phong, gần 3.000 công nhân không có chỗ ở phải tá túc tại nhà dân.

Việc ăn ở tạm bợ không chỉ ảnh hưởng đến sức khoẻ, năng suất lao động của công nhân mà còn tạo ra sự quá tải cho chính quyền xã Tịnh Phong trong việc quản lý an ninh trật tự. Theo ông Lê Hoàng Hà, Phó Ban Quản lý Các Khu Công nghiệp Quảng Ngãi, nguyên nhân cơ bản là chính quyền và Ban Quản lý các Khu Công nghiệp khi phê duyệt các Dự án đầu tư không hề quan tâm đến khía cạnh dịch vụ công ích, đặc biệt là chỗ ở cho công nhân lao động.

Sắp khởi công khu chung cư giá rẻ dành cho công nhân thuê

Để giải quyết nhu cầu trước mắt, Ban Quản lý các khu công nghiệp Quảng Ngãi vận động chính quyền và người dân sở tại tạo điều kiện cho công nhân thuê nhà dân giá rẻ, đề xuất không thu thuế các chủ hộ có nhà cho công nhân thuê và đặc biệt là tăng cường kiểm tra để ổn định an ninh, trật tự địa bàn. Tuy nhiên, về lâu dài tỉnh Quảng Ngãi đã xây dựng kế hoạch khả thi và bền vững hơn, chuẩn bị triển khai Đề án nhà ở cho công nhân lao động.

Ông Lê Hoàng Hà cũng cho biết, UBND tỉnh đã có chủ trương qui hoạch những khu dịch vụ ở khu công nghiệp để làm nhà ở cho công nhân. Nhà nước sẽ hỗ trợ về mặt bằng, hạ tầng ban đầu, doanh nghiệp bỏ tiền ra xây nhà và thu tiền lại của công nhân với giá ưu đãi. Theo ông Hà, giải pháp hữu hiệu hiện nay là cần sớm có chính sách lấy kinh phí từ thu nhập của các khu công nghiệp để đóng góp vào cho ngân sách Nhà nước giải quyết vấn đề xây dựng nhà ở cho công nhân.

Còn với góc độ doanh nghiệp, cũng rất cần một chính sách ưu tiên hợp lý. Ông Bùi Minh Đó, Chủ tịch Hội đồng Quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty bao bì Việt Phú, Khu Công nghiệp Quảng Phú cho rằng: “Khi doanh nghiệp đầu tư, tính chung kể cả nhà ở phục vụ cho người lao động được tính vào dự án đầu tư. Nếu các cơ quan ban ngành chức năng quan tâm, cho người lao động được hưởng vốn vay ưu đãi (chẳng hạn về lãi suất) sẽ giúp doanh nghiệp bớt khó khăn hơn. Như vậy sẽ tốt hơn việc doanh nghiệp tự bỏ tiền ra làm”.

Ổn định về chỗ ở để yên tâm làm việc là mong mỏi của công nhân lao động Quảng Ngãi nói riêng và nhiều địa phương trong cả nước nói chung. Quảng Ngãi đang nỗ lực để tìm lời giải cho bài toán nhà ở công nhân lao động. Dự kiến, khu chung cư đầu tiên dành cho công nhân thuê giá rẻ sẽ được khởi công xây dựng tại Khu Công nghiệp Tịnh Phong, Quảng Ngãi. Tuy nhiên, để giải quyết một cách căn bản vấn đề nhà ở cho công nhân lao động, vẫn rất cần đến chính sách hỗ trợ từ phía Nhà nước và quan trọng là giải quyết hài hoà mối quan hệ Nhà nước- doanh nghiệp- người lao động./.

Phan Thanh Hằng- VOV