Phát biểu chỉ đạo Hội nghị, Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Bình Minh nêu rõ thành công của hội nhập quốc tế cần có sự đồng thuận và tham gia tích cực của các địa phương, doanh nghiệp và các tầng lớp nhân dân. Vì vậy, Hội nghị cần quán triệt và tập trung đề xuất các biện pháp đẩy mạnh sự phối hợp giữa Bộ Ngoại giao và các tỉnh, thành phố trong việc triển khai Nghị quyết 22 của Bộ Chính trị về hội nhập quốc tế để bảo đảm chủ trương, đường lối đối ngoại được thực hiện xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.

Thực tế, trong nhiều năm qua, Bộ Ngoại giao đã hết sức coi trọng công tác đối ngoại của các địa phương, tích cực hỗ trợ các địa phương đào tạo đội ngũ cán bộ, nâng cao trình độ nghiệp vụ và năng lực hội nhập kinh tế quốc tế.

Theo Phó Thủ tướng, trong 2 năm qua, mạng lưới các Sở và cơ quan ngoại vụ địa phương đã được củng cố và mở rộng, đội ngũ cán bộ đã có bước trưởng thành về nhiều mặt và đang trở thành lực lượng nòng cốt trong triển khai chủ trương, chính sách nhằm tăng cường hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư, giao lưu nhân dân, trao đổi văn hóa…

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng cũng chỉ ra những tồn tại cần khắc phục, như nhận thức và hiểu biết của cán bộ về hội nhập quốc tế còn chưa đầy đủ; hệ thống cơ quan làm công tác ngoại vụ chưa ổn định, chưa thống nhất….

Trước tình hình đó, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh đề nghị các đại biểu dự Hội nghị tập trung bàn về những định hướng sau: Một là, tập trung thảo luận các biện pháp cụ thể nâng cao vai trò của các cơ quan ngoại vụ - lực lượng chủ chốt triển khai hoạt động đối ngoại và hội nhập quốc tế ở địa phương. Hai là, xác định những lĩnh vực ưu tiên cụ thể mà Bộ Ngoại giao có thể hỗ trợ các địa phương hiệu quả hơn nhằm nâng cao năng lực hội nhập phù hợp với đặc thù và lợi thế của từng địa phương. Ba là, cần tìm các giải pháp nâng cao hơn nữa cơ chế phối hợp giữa Bộ Ngoại giao, các Bộ, ngành Trung ương với các tỉnh, thành phố; giữa Sở và các cơ quan ngoại vụ với các Sở, ban, ngành khác của địa phương nhằm thống nhất nhận thức và hành động trong triển khai chủ trương, chính sách về đối ngoại và hội nhập quốc tế.

Riêng đối với các địa phương, Phó Thủ tướng Phạm Bình Minh cho rằng trước những yêu cầu và nhiệm vụ mới của hội nhập quốc tế đặt ra, Hội nghị Ngoại vụ lần này phải góp phần tạo được chuyển biến mới trong tư duy và hành động của các địa phương.

Vì vậy Phó Thủ tướng yêu cầu các tỉnh, thành phố cần chủ động, tích cực trong tuyên truyền, quán triệt, điều phối, triển khai công tác đối ngoại ở cấp địa phương, dành ưu tiên cho những vấn đề cấp thiết như chủ động tham gia Cộng đồng ASEAN; chủ động xây dựng các chương trình, dự án xúc tiến thương mại, đầu tư… sau khi các hiệp định tự do thương mại như Hiệp định đối tác xuyên Thái Bình Dương (TPP), Hiệp định đối tác kinh tế khu vực toàn diện (RCEP) được ký kết.

Bộ Ngoại giao, với một mạng lưới cơ quan đại diện ở khắp châu lục, tiếp tục đồng hành, hỗ trợ các địa phương về định hướng chính sách, cung cấp, thẩm định thông tin, kết nối đối tác…, Phó Thủ tướng khẳng định.

Bên cạnh đó, các địa phương phải nâng cao vai trò của ngoại vụ trong đóng góp cho phát triển kinh tế-xã hội và tái cơ cấu kinh tế của địa phương mình. Các Sở, cơ quan ngoại vụ cần giữ vai trò đầu tàu tham mưu cho lãnh đạo địa phương trong các nỗ lực hợp tác và hội nhập…

Sở, cơ quan ngoại vụ địa phương phải là cầu nối gắn kết Trung ương với địa phương, quản lý hiệu quả các tổ chức phi chính phủ, thường xuyên quan tâm đến công tác quản lý biên giới lãnh thổ…

Các tỉnh, thành cũng cần xây dựng quy trình phối hợp hiệu quả hơn giữa Bộ Ngoại giao, các cơ quan đại diện với các địa phương và ngoại vụ địa phương; có kế hoạch kết nối các cơ quan ngoại vụ trên phạm vi toàn quốc phù hợp với chiến lược kết nối vùng miền.

*Nhân dịp này, Lễ công bố và trao Quyết định thành lập Cục Ngoại vụ thuộc Bộ Ngoại giao đã được tiến hành.

Hải Minh (VGP)