Quảng Nam – Vùng đất luôn được lịch sử lựa chọn

Lần giở những trang sử vẻ vang, trong suốt chiều dài lịch sử chúng ta thấy vùng đất và con người xứ Quảng luôn được lịch sử lựa chọn “gánh vác sứ mệnh lịch sử”. Đó là sự kiện liên quân Pháp – Tây Ban Nhà nổ súng tấn công Đà Nẵng ngày 01-9-1858, mở đầu cho cuộc xâm lược nước ta. Sau đó, Quảng Nam là trung tâm kháng chiến của Nghĩa hội cần vương; là địa bàn hoạt động mạnh mẽ, sôi nổi của phong trào Đông Du và Duy Tân với bộ ba Duy Tân Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp với chủ trương “Khai dân trí, chấn dân khí và hậu dân sinh”; là vùng đất đi đầu trong phong trào chống xâu, thuế năm 1908. 

Sau khi Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời chưa đầy hai tháng, ngày 28-3-1930, Đảng bộ tỉnh Quảng Nam được thành lập, đây là một trong những Đảng bộ ra đời sớm nhất trong cả nước. Và chỉ 15 năm sau, một Đảng bộ non trẻ, nhưng với sự nhạy bén, sáng tạo, Đảng bộ tỉnh đã lãnh đạo nhân dân đứng lên khởi nghĩa giành chính quyền và trở thành một trong 4 tỉnh giành chính quyền sớm nhất trong cách mạng tháng 8-1945. 

Quảng Nam – Đà Nẵng cũng được biết đến là nơi mà những tên Mỹ đầu tiên đổ bộ lên đất nước ta, và cũng tại đây quân và dân Quảng Nam đã làm nên trận đầu thắng Mỹ - Chiến thắng Núi Thành đêm 25 rạng 26-5-1965.

Song hành cùng tiến trình lịch sử đó, mảnh đất này đã sản sinh ra lớp lớp chí sĩ hào kiệt như Hoàng Diệu, Trần Văn Dư, Nguyễn Duy Hiệu, Phan Châu Trinh, Huỳnh Thúc Kháng, Trần Quý Cáp, Võ Chí Công... Mỗi người, bằng tài năng và khí phách của mình đều để lại những chấm son khó phai mờ trong lịch sử dân tộc. Đó là Hoàng Diệu - “Một chết nên danh, đâu phải chí anh hùng từ trước/ Suốt đời trung nghĩa, không thẹn lòng đại cuộc ngày nay”, để rồi các sĩ phu Hà Nội phải thốt lên: “Cô thành chống giữ một mình thôi/ Khảng khái như ông được mấy người” ; là Nguyễn Duy Hiệu - “Thừa biết Tây Nam sức khó so/ Thế còn làm được dịp trời cho” chỉ mong hậu thế “Chớ đem thành bại luận anh hùng”. Đó là Cụ Huỳnh Thúc Kháng, một người: “Cả đời Cụ Huỳnh không cần danh vị, không cần lợi lộc, không thèm làm giàu, không thèm làm quan”. Đó là đồng chí Võ Chí Công - người được coi là linh hồn của phong trào cách mạng Quảng Nam và Khu 5, là “con người có mặt đúng lúc lịch sử có nhu cầu”.

Điểm qua một vài sự kiện, nhân vật như vậy, để chúng ta thấy được, không phải ngẫu nhiên mà Quảng Nam được Trung ương Mặt trặn Dân tộc giải phóng tuyên dương 8 chữ vàng: “Quảng Nam trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”.

Trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ

Ngay khi những tên Mỹ đầu tiên đổ bộ lên Đà Nẵng, rồi Chu Lai. Mảnh đất Quảng Nam - Đà Nẵng lại phải đương đầu với kẻ thù mới với vũ khí và trang bị hiện đại nhất và cũng tàn bạo nhất. Từ đây, cuộc chiến chống bọn xâm lược Mỹ của nhân dân Quảng Nam trở nên vô cùng ác liệt.

Mỹ đổ bộ vào, Trung ương Đảng đã xác định đế quốc Mỹ là kẻ thù chủ yếu của dân tộc, trên cơ sở chủ trương nghị quyết của Trung ương Đảng, nên ngay từ khi quân Mỹ đổ bộ vào, Đảng bộ và nhân dân Quảng Đà và Quảng Nam đã quán triệt tinh thần “Quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”, ra Nghị quyết quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ dù đế quốc Mỹ thực hiện “Chiến tranh cục bộ” hay “Chiến tranh đặc biệt” ở mức độ cao. 

Đặc biệt, Hội nghị mở rộng của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Quảng Đà đã khẳng định “Việc Mỹ ồ ạt đưa quân vào không ngoài dự kiến của Trung ương, do đó ta phải khẳng định quyết tâm: “Chưa giải phóng miền Nam thì còn đánh, chiến tranh gì cũng đánh, đối tượng nào cũng đánh, đông bao nhiêu cũng đánh và lâu dài bao nhiêu cũng đánh... chúng ta có nhiệm vụ đánh Mỹ trước tiên bằng hai chân ba mũi giáp công để đóng góp kinh nghiệm cho toàn miền và góp phần đánh bại ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ”; đồng thời phát động cao trào chống Mỹ trong các tầng lớp nhân dân trong tỉnh.

Từ đó, Đảng bộ Quảng Nam, Quảng Đà phát động phong trào “toàn dân hiến kế đánh thắng giặc Mỹ”, “Tìm Mỹ mà đánh, tìm ngụy mà diệt”; Phong trào “Nhà nhà đón thư Đảng, bàn việc đánh Mỹ, cứu nhà, cứu nước” dấy lên sôi nổi ở vùng nông thôn đồng bằng giải phóng, căn cứ miền núi và cả ở vùng “cài răng lược” giữa ta và địch. Kiên trì phương châm “2 chân, 3 mũi giáp công”. Từ trong thực tế đánh Mỹ, vành đai diệt Mỹ Chu Lai được hình thành, tạo cơ sở thực tiễn để khẳng định khả năng ta có thể đánh Mỹ và thắng Mỹ. Chiến thắng Núi Thành đêm 25 rạng ngày 26-5-1965 đã thể quyết tâm cao nhất của tinh thần cách mạng tiến công, sự mưu trí, linh hoạt và dũng cảm của quân ta, từ đó đã khẳng định ta có thể đánh Mỹ và thắng Mỹ.

Phát huy tinh thần “Quyết chiến, quyết thắng giặc Mỹ xâm lược”, quân và dân Quảng Nam đã thực hiện sáng tạo và linh hoạt phương châm “2 chân, ba mũi giáp công”, từng bước đánh bại hai chiến dịch mùa khô năm 1965-1966 và 1966-1967 của Mỹ- ngụy. 

Với những thành tích tiêu biểu đó, tại Đại hội Anh hùng và Chiến sĩ thi đua toàn miền Nam lần thứ 2, ngày 17-9-1967, Ủy ban Trung ương Mặt trận Dân tộc Giải phóng miền Nam Việt Nam đã tuyên dương Đảng bộ, quân và dân tỉnh Quảng Nam danh hiệu: “Quảng Nam trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”.

Đây là sự kiện có ý nghĩa lịch sử hết sức quan trọng, là một trong những điểm nét son tô thắm thêm truyền thống cách mạng vẻ vang của Đảng bộ, quân và dân tỉnh Quảng Nam trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc; đồng thời là niềm vinh dự tự hào to lớn, cổ vũ, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân tỉnh nhà phát huy truyền thống cách mạng, liên tục tấn công tiêu diệt địch.

Phát huy truyền thống “Quảng Nam trung dũng kiên cường, đi đầu diệt Mỹ”, trong cuộc Tổng tiến công và nổi dậy xuân Mậu Thân 1968, với quyết tâm “Tất cả cho Tổng công kích, tất cả cho Tổng khởi nghĩa”, “Tất cả để đuổi Mỹ, lật ngụy giành chính quyền về tay nhân dân”, nhân dân Quảng Đà và Quảng Nam thi đua dốc người, dốc của, tập trung mọi nguồn lực cho Tổng tiến công và nổi dậy. Từ đồng bằng đến miền núi, đồng bào thi đua nộp đủ, nộp vượt, nộp trước quỹ nuôi quân, thi đua bán thêm lương thực, hiến trâu, hiến bò, hiến tiền, hiến vàng, hiến nồi đồng chảo gang cho cách mạng, đi dân công vận chuyển lương thực, vũ khí và hình thành các đội quân khởi nghĩa phục vụ phương hướng chiến lược của Đảng. 

Kết quả, trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968, ở Quảng Nam loại khỏi vòng chiến đấu hơn 1.500 tên địch, đốt cháy 3 kho xăng, 2 kho đạn, phá hủy 212 xe cơ giới, 13 khẩu pháo và phá 11 ấp chiến lược góp phần làm lung lay ý chí xâm lược của đế quốc Mỹ, buộc chúng phải xuống thang chiến tranh và phải ngồi vào bàn đàm phán với ta tại hội nghị Pari. Cuộc tổng tấn công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968 là lần đầu tiên quân và dân đất Quảng đồng loạt tiến công vào thành phố Đà Nẵng, các thị xã Hội An, Tam Kỳ, hầu hết các thị trấn, quận lỵ và cơ quan đầu não của Mỹ - ngụy và đã  tiêu diệt được nhiều sinh lực và phương tiện chiến tranh của địch, giành thắng lợi có ý nghĩa về quân sự, chính trị, góp phần cùng toàn miền Nam giàng một đòn nặng nề vào chiến lược “Chiến tranh cục bộ” của đế quốc Mỹ.

Thực hiện lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong thư chúc mừng năm mới tết Kỷ Dậu 1969 “Đánh cho Mỹ cút, đánh cho ngụy nhào”, Đảng bộ Quảng Nam, Quảng Đà luôn vận dụng sáng tạo phương châm “2 chân, 3 mũi giáp công”, trì chủ trương “3 bám” (Đảng bám dân, dân bám đất, du kích bám địch), “4 bám” (cán bộ bám dân, dân bám đất, du kích bám địch, trên bám dưới), “Một tấc không đi, một ly không rời”... với quyết tâm và niềm tin“nhà tan cửa nát cũng ừ, đánh tan giặc Mỹ cực chừ sướng sau”. Từ đó, quân và dân tỉnh nhà đã từng bước đánh bại các chiến lược “Chiến tranh cục bộ”, “Việt Nam hóa chiến tranh” của Mỹ - ngụy. Và với khí thế tấn công thần tốc, ngày 24-3-1975, thị xã Tam Kỳ được giải phóng, tiếp đó ngày 29-3-1975 thành phố Đà Nẵng được giải phóng, góp phần giải phóng miền Nam thống nhất đất nước. 

Lịch sử đất nước đã sang trang, thời kỳ nô lệ lầm than đã lùi vào dĩ vãng. Hiện nay, dân  tộc ta đang đứng trước tiền đồ rực rỡ của sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội.

Ngọt bùi nhớ lúc đắng cay
Ra sông nhớ suối, có ngày nhớ đêm.

Được sống trong hoà bình, độc lập, tự do, chúng ta đời đời ghi nhớ công ơn to lớn của Đảng, của Chủ tịch Hồ Chí Minh vô vàn kính yêu, công ơn của biết bao đồng bào, đồng chí đã ngã xuống cho đất nước đứng lên, công ơn của hàng vạn Bà mẹ Việt Nam anh hùng, các anh hùng liệt sĩ. Chúng ta trân trọng và biết ơn đồng bào miền Bắc ruột thịt, đặc biệt đồng bào tỉnh Thanh Hoá và thành phố Hải Phòng kết nghĩa đã làm tròn nghĩa vụ cao cả của hậu phương, tạo điều kiện thuận lợi cho chúng ta tiến hành cuộc kháng chiến đến ngày toàn thắng.

Là người dân có một thời bị mất nước, chúng ta hiểu rõ giá trị của độc lập tự do. Càng yêu quý độc lập tự do bao nhiêu, chúng ta càng nâng cao cảnh giác, ra sức xây dựng đất nước giàu mạnh, sẵn sàng đập tan mọi âm mưu của kẻ thù từ nhiều phía, bảo vệ những thành quả mà nhân dân ta đã tốn bao nhiêu xương máu mới giành lại được.

“Không có gì quý hơn độc lập tự do” mãi mãi là tiếng gọi thiêng liêng của Tổ quốc, là tâm niệm của mỗi người dân Việt Nam cũng như mỗi người dân đất Quảng./.

Lê Năng Đông
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Quảng Nam