Hội nghị diễn ra trong bối cảnh hai nước đang tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm 50 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Việt Nam - Australia (1973 - 2023). Trong chuyến thăm Việt Nam của Toàn quyền Australia David Hurley vào tháng 4/2023, hai bên đã nhất trí trao đổi về việc nâng cấp quan hệ lên thành Đối tác Chiến lược Toàn diện vào thời gian phù hợp.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, quan hệ hợp tác kinh tế Việt Nam-Australia tiếp tục có những bước phát triển mạnh mẽ, liên tục trong nhiều năm qua. Với việc nâng cấp lên quan hệ đối tác chiến lược vào tháng 3/2018, Việt Nam và Australia là đối tác nhiều lĩnh vực, từ thương mại, đầu tư, hợp tác quan trọng hàng đầu trong phát triển, nông nghiệp, giáo dục và đào tạo...

Về hợp tác phát triển (ODA), Australia là một trong các nhà tài trợ có hỗ trợ ODA không hoàn lại lớn cho Việt Nam. Theo thông báo của Đại sứ quán Australia, giai đoạn 2022-2023, Australia tăng thêm 18% vốn ODA dành cho Việt Nam, từ 78,9 triệu AUD lên 92,8 triệu AUD, được tập trung vào các lĩnh vực: Đổi mới sáng tạo; hỗ trợ sự phát triển và sử dụng có hiệu quả lực lượng lao động có tay nghề cao; tăng cường việc trao quyền kinh tế cho nữ giới, bao gồm đồng bào dân tộc thiểu số; ứng phó với đại dịch COVID-19; tạo điều kiện thuận lợi và thu hút sự tham gia của khu vực tư nhân trong phát triển kinh tế - xã hội.

Về đầu tư nước ngoài, tính đến tháng 3/2023, các nhà đầu tư Australia có 593 dự án còn hiệu lực với tổng vốn đăng ký 1,99 tỷ USD, chiếm 0,4% tổng vốn FDI đăng ký và đứng thứ 20/143 quốc gia và vùng lãnh thổ có đầu tư tại Việt Nam, tập trung vào các lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo, dịch vụ lưu trú và ăn uống và nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản.

Về thương mại, đến hết năm 2022, quy mô thương mại giữa hai nước đã đạt 15,7 tỷ USD, tăng 26,9% so với năm 2021, là đối tác thương mại lớn thứ 7 của Việt Nam; trong đó, kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam sang Australia đạt 5,6 tỷ USD, tăng 26,2% so với cùng kỳ năm 2021, kim ngạch nhập khẩu của Việt Nam từ Australia đạt 10,1 tỷ USD, tăng 27,3% so với cùng kỳ năm 2021. Xuất khẩu của Việt Nam sang tập trung vào một số mặt hàng như máy móc, thiết bị, giày dép, dệt may, thủy sản, sắt thép các loại...

Ở chiều ngược lại, Australia là thị trường cung cấp nguyên nhiên vật liệu quan trọng, phục vụ sản xuất trong nước như than các loại, bông các loại, quặng và khoáng sản khác, lúa mì.

Về giáo dục đào tạo, theo thống kê của Bộ Giáo dục Australia, Việt Nam hiện là quốc gia đứng thứ 5 trong số các quốc gia có sinh viên du học tại quốc gia này. Tính đến tháng 12/2022, có hơn 22.000 học sinh, sinh viên Việt Nam đang học tập, nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục của Australia.

Về phía Australia, Bộ trưởng Bộ Thương mại và Du lịch Don Farrell khẳng định, Việt Nam - Australia đã cùng nhau chia sẻ, hợp tác trên nhiều lĩnh vực và đạt được nhiều kết quả quan trọng, nhất là trong các lĩnh vực thương mại, đầu tư, giáo dục, đào tạo... “Mục tiêu đầu tư của chúng tôi đầy hoài bão, dòng đầu tư hợp tác ngày càng gia tăng và chúng ta cũng đã cùng nhau chia sẻ không chỉ về khía cạnh đầu tư kinh tế mà cả về vấn đề giáo dục đào tạo, đây là những lĩnh vực quan trọng được quan tâm trong thời gian tới. Chúng tôi tin tưởng, từ hội nghị lần này, chúng ta sẽ mở ra các hướng phát triển mới cho quan hệ kinh tế Việt Nam - Australia”, Bộ trưởng Don Farrell tin tưởng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng, hội nghị lần này sẽ xem xét cho ý kiến về các Nhóm công tác trong các lĩnh vực nhằm thảo luận về sự hợp tác kinh tế đa phương, góp phần thúc đẩy quan hệ hai nước phát triển bền vững.

Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư mong muốn Australia đẩy mạnh đầu tư vào Việt Nam trong các lĩnh vực có lợi thế, đồng thời thúc đẩy đầu tư Việt Nam vào Australia; đồng thời, đề nghị phía Australia phối hợp với Việt Nam phát triển quan hệ song phương theo hướng cân bằng hơn, hỗ trợ Việt Nam xúc tiến thương mại, quảng bá sản phẩm, nhất là các mặt hàng nông lâm thủy sản.

“Một nội dung quan trọng khác là thúc đẩy các lĩnh vực hợp tác mới như đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo, năng lượng xanh, nông nghiệp tuần hoàn, công nghệ cao, văn hóa – du lịch… để hai nước có thêm sự hợp tác toàn diện hơn, sâu sắc hơn mang lại những kết quả tốt đẹp”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng chỉ rõ.

Tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ ba, hai bên đã trao đổi để đưa ra các biện pháp thúc đẩy mạnh mẽ quan hệ kinh tế Việt Nam-Australia, đồng thời đánh giá việc thực hiện Chiến lược Tăng cường hợp tác kinh tế và kết quả cuộc họp các Nhóm công tác về ODA, đầu tư nước ngoài và thương mại; lắng nghe ý kiến, các khuyến nghị của doanh nghiệp tiên phong Việt Nam và Australia để thúc đẩy môi trường kinh doanh. Ngoài ra, hai bên đã trao đổi về hợp tác giữa hai nước trong các diễn đàn đa phương và khu vực như ASEAN, APEC, WTO, RCEP, CPTPP, AANZFTA, IPEF.

Hội nghị Bộ trưởng Đối tác kinh tế Việt Nam-Australia lần thứ tư sẽ được tổ chức tại Australia vào thời gian thích hợp để hai bên rà soát tiến độ thực hiện Chiến lược Tăng cường kết nối kinh tế Việt Nam-Australia, kết quả triển khai các thỏa thuận tại Hội nghị Bộ trưởng lần thứ ba; đồng thời, đề xuất các sáng kiến, thoả thuận hợp tác mới.

Thúy Hiền (TTXVN)