Những ngày qua, Bắc Giang và Bắc Ninh là điểm nóng về dịch COVID-19 với số ca nhiễm tăng cao mỗi ngày. Do đó, việc phòng, chống dịch tại các khu công nghiệp, khu chế xuất trên địa bàn cả nước nói chung, hai tỉnh Bắc Giang và Bắc Ninh nói riêng phải được thực hiện một cách nghiêm túc, triệt để.

Đặc thù tập trung nhiều lao động

Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đến nay, cả nước đã có 392 khu công nghiệp được thành lập tại 61/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, với tổng diện tích 119,9 nghìn ha; 26 khu kinh tế cửa khẩu được thành lập tại 21 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có biên giới đất liền với tổng diện tích khoảng 766.000ha và 18 khu kinh tế ven biển được thành lập tại 17 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khu vực ven biển với tổng diện tích mặt đất và mặt nước gần 853.000ha.

Các khu công nghiệp, khu kinh tế đã có những đóng góp tích cực vào thành tựu tăng trưởng và phát triển của Việt Nam thông qua thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, thu hút mạnh mẽ nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, khơi dậy và nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn lực trong nước.

Lũy kế đến cuối năm 2020, các khu công nghiệp, khu kinh tế đã thu hút được gần 10.000 dự án trong nước và hơn 10.500 dự án có vốn đầu tư nước ngoài còn hiệu lực với tổng vốn đầu tư đăng ký tương ứng khoảng 2,5 triệu tỷ đồng và 221 tỷ USD. Vốn đầu tư thực hiện trong khu công nghiệp, khu kinh tế đạt khoảng 27,7% tổng vốn đầu tư toàn xã hội trong giai đoạn 2016-2020.

Các khu công nghiệp, khu kinh tế đã đóng góp tích cực vào ngân sách nhà nước, trung bình hàng năm khoảng 05 tỷ USD; giải quyết việc làm cho gần 4 triệu lao động trực tiếp, chiếm 7,3% lực lượng lao động của cả nước. Kim ngạch xuất khẩu của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, khu kinh tế hàng năm chiếm trên 55% tổng kim ngạch xuất khẩu cả nước.

Các khu công nghiệp, khu chế xuất là nơi tập trung nhiều lao động. Do đó, nếu không có các biện pháp phòng chống dịch COVID-19 quyết liệt thì rất dễ hình thành các ổ dịch lớn, nguy cơ lây nhiễm chéo cao, bởi lẽ lao động trong khu công nghiệp, khu chế xuất làm việc trong môi trường kín, di chuyển về các khu ký túc xá cùng thời điểm, sinh hoạt trong nhà trọ chật chội, đông đúc; các dịch vụ phục vụ đời sống sinh hoạt công nhân dày đặc…

Kiên quyết không để lây chéo

Văn phòng Chính phủ vừa có công văn số 111/TB-VPCP thông báo kết luận của Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Trưởng ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia và cuộc họp trực tuyến giữa Thường trực Ban Chỉ đạo Quốc gia với Ủy ban nhân dân các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh.

Theo Thông báo, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam yêu cầu các tỉnh trên phải tổ chức thực hiện, quản lý, giám sát tốt ở các khu cách ly tập trung, kết hợp tăng tốc xét nghiệm, tuyệt đối không để lây chéo; rút kinh nghiệm, xây dựng sổ tay phòng, chống dịch tại các khu công nghiệp.

Thông báo nêu rõ các ổ dịch tại Bắc Giang, Bắc Ninh là những ổ dịch rất phức tạp, người lao động đặc biệt ở khu công nghiệp, làm việc trong phòng lạnh, khép kín cộng với biến thể mới của virus lây lan nhanh, các cá nhân chưa thực hiện nghiêm 5K.

Các cơ quan, nhà máy, xí nghiệp chưa bảo đảm an toàn phòng chống dịch COVID-19 trong lao động, sản xuất. Khi phát hiện ca nhiễm, việc xử lý, quản lý, khoanh vùng, giám sát trong khu cách ly chưa được chặt chẽ, nên tốc độ kiểm soát dịch chậm hơn dự kiến.

Tính đến nay, Bắc Giang đã ghi nhận 3 vùng dịch; trong đó có 2 ổ dịch phức tạp là Công ty trách nhiệm hữu hạn ShinYoung Việt Nam (thuộc Khu công nghiệp Vân Trung) và ổ dịch tại Công ty trách nhiệm hữu hạn Hosiden Việt Nam (Khu công nghiệp Quang Châu). Bắc Ninh với Bắc Giang là hai địa bàn giáp ranh với nhau, trong các khu công nghiệp của Bắc Ninh hiện có số lượng công nhân rất lớn.

Hiện Bắc Ninh cũng đã ghi nhận các ca mắc COVID-19 tại 7/8 huyện, thị xã, thành phố. Tại Khu công nghiệp An Đồn (Đà Nẵng) và trước đó, tại một số khu công nghiệp ở Hải Dương, Đà Nẵng… cũng đã ghi nhận ca bệnh COVID-19.

Chuyên gia và ban quản lý khuyến cáo gì?

Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 đã yêu cầu các tỉnh, thành phố đã có trường hợp mắc tại các cơ sở sản xuất kinh doanh trong khu công nghiệp cần tiếp tục khẩn trương truy vết xác định các trường hợp tiếp xúc gần (F1), tiếp xúc với tiếp xúc gần (F2) tại cơ sở sản xuất kinh doanh thông qua quản lý ca làm việc, camera tại các vị trí công cộng, căng tin, nơi nghỉ ngơi giữa ca làm việc... để thực hiện cách ly, xét nghiệm kịp thời. Toàn bộ người lao động làm việc cùng phân xưởng với F0 đều coi là F1.

Đồng thời, Ban Chỉ đạo đề nghị khẩn trương phát hiện, lập danh sách và thông báo ngay cho các tỉnh, thành phố danh sách những người lao động có liên quan ở các địa phương khác để kịp thời cách ly, truy vết, khoanh vùng.

Ủy ban Nhân dân cấp tỉnh tăng cường kiểm tra, giám sát và đôn đốc các cơ sở lao động trên địa bàn quản lý nghiêm túc thực hiện Quyết định của Ban chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19 về việc ban hành Hướng dẫn phòng, chống và đánh giá nguy cơ lây nhiệm dịch COVID-19 tại nơi làm việc và ký túc xá cho người lao động.

Theo Phó giáo sư-tiến sỹ Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế, cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, trước nguy cơ dịch COVID-19 xâm nhập, các hoạt động sinh hoạt tập thể của các công ty trong các khu công nghiệp, khu chế xuất cũng cần có sự điều chỉnh phù hợp. Chẳng hạn tại các bếp ăn, ngoài việc thực hiện vách ngăn ở bàn ăn, doanh nghiệp nên điều chỉnh giờ ăn theo ca để đảm bảo khoảng cách an toàn, tránh tập trung đông người.

Doanh nghiệp cũng rà soát lại toàn bộ hệ thống phòng chống dịch bệnh tại doanh nghiệp, sẵn sàng kích hoạt các biện pháp phòng chống dịch ở mức cao nhất; khuyến khích người lao động làm việc tại nhà, thực hiện giãn cách, giãn tiến độ sản xuất.

“Riêng đối với những doanh nghiệp có xe đưa đón công nhân, cần thực hiện nghiêm các quy định phòng chống dịch như đeo khẩu trang, giữ khoảng cách theo quy định, mở cửa, nắm chắc thông tin dịch tễ của công nhân-lao động để chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng khi có tình huống xảy ra," Phó giáo sư-tiến sỹ Trần Đắc Phu khuyến cáo.

Các tỉnh, thành phố có khu công nghiệp, khu chế xuất phải xây dựng và phê duyệt kế hoạch phòng chống dịch COVID-19 tại khu công nghiệp, khu chế xuất trên địa bàn; xây dựng phương án cách ly xử trí khi có trường hợp mắc COVID-19 trong khu công nghiệp, khu chế xuất và tổ chức diễn tập các phương án phòng chống dịch COVID-19 tại khu công nghiệp, khu chế xuất.

Mỗi khu công nghiệp, khu chế xuất cần xây dựng kịch bản cho tình huống nếu có dịch xảy ra và tùy từng mức độ để kích hoạt các giải pháp phòng dịch tương ứng, từ việc truy vết, khoanh vùng, cách ly, tới đảm bảo phương án cách ly xử trí khi có trường hợp mắc COVID-19 trong khu công nghiệp, khu chế xuất và tổ chức diễn tập các phương án phòng chống COVID-19.

Riêng với các khu công nghiệp, khu chế xuất đã phát hiện có ca bệnh, cần tiếp tục khẩn trương truy vết xác định các trường hợp F1, F2, thông qua quản lý ca làm việc, camera… để thực hiện cách ly, xét nghiệm kịp thời.

Bên cạnh đó, quản lý, kiểm soát chặt thông tin người lao động ngoại tỉnh làm việc tại các khu công nghiệp, khu chế xuất; tập trung kiểm tra, hướng dẫn các biện pháp phòng chống như phân luồng cách ly y tế, thiết lập phòng cách ly y tế tạm thời khi có trường hợp nghi ngờ mắc COVID-19; tăng cường chỉ đạo, kiểm tra việc tổ chức phân luồng y tế của các cơ sở khám chữa bệnh phục vụ cho người lao động tại các khu công nghiệp...

Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội đã phối hợp với Ban quản lý khu công nghiệp các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh xây dựng phần mềm COVID-19 để tất cả các doanh nghiệp trong khu công nghiệp khai báo y tế.

Việc khai báo sẽ giúp thống kê danh sách chuyên gia và người lao động đang làm việc trong khu công nghiệp.

Bên cạnh đó, Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội cũng vừa ban hành văn bản hướng dẫn các doanh nghiệp xây dựng phương án kịch bản khi dịch xảy ra, phương án thành lập các tổ COVID cộng đồng.

Ban Quản lý các khu công nghiệp và chế xuất Hà Nội cũng đã ban hành văn bản yêu cầu các chủ doanh nghiệp phải ký cam kết thực hiện các quy định phòng, chống dịch.

Trên cơ sở đó, Ban Quản lý sẽ phối hợp với các quận, huyện thành lập tổ công tác nắm rõ, rà soát, kiểm tra, đánh giá các doanh nghiệp về việc thực hiện quy định phòng chống dịch, đặc biệt là những doanh nghiệp có số công nhân lớn.

Nếu doanh nghiệp nào không thực hiện nghiêm túc các quy định phòng chống dịch thì sẽ bị dừng hoạt động./.

Thùy Linh (TTXVN/Vietnam+)