Dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi là dự án đường bộ cao tốc đầu tiên ở khu vực miền Trung do VEC làm Chủ đầu tư, là đoạn tuyến thuộc cao tốc Bắc – Nam phía Đông, nằm trong Quy hoạch phát triển mạng đường bộ cao tốc Việt Nam đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030. Dự án khởi công ngày 19/5/2013; đi qua địa phận các tỉnh/thành phố: TP. Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi. Khi hoàn thành đưa vào thai thác, tuyến cao tốc sẽ mở ra cơ hội đầu tư, thúc đẩy phát triển kinh tế-xã hội khu vực miền Trung, góp phần kết nối vận chuyển quốc tế trong khu vực. Thông qua tuyến cao tốc này, hàng hóa qua cảng Tiên Sa, Liên Chiểu (TP. Đà Nẵng), Kỳ Hà (Quảng Nam), Dung Quất (Quảng Ngãi) được vận chuyển thuận lợi, nhanh chóng và hiệu quả hơn.

Dự án có tổng chiều dài toàn tuyến 139,52km; trong đó tuyến cao tốc có chiều dài 131,5km, đoạn nối tuyến cao tốc với Quốc lộ 1A có chiều dài 8,02km, được chia làm 13 gói thầu xây lắp chính với tổng mức đầu tư (giai đoạn 1) là 1.640,82 triệu USD (tương đương 34.516 tỷ VNĐ); trong đó vốn vay Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (Jica) là 798,56 triệu USD và vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) là 590,39 triệu USD. Công tác giải phóng mặt bằng, di dời công trình công cộng, rà phá bom mìn, thuế VAT, quản lý dự án… sử dụng vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam.

Đoạn tuyến sử dụng nguồn vốn Jica tài trợ được chia thành 08 gói thầu xây lắp chính và 05 gói thầu phụ trợ, bao gồm các Gói thầu: 1, 2, 3A, 3B, 4, 5, 6, 7, 13A, 13B, 13C, 14A1 và 14A2. Tổng chiều dài đoạn tuyến Jica là 65km, có điểm đầu tại nút giao Túy Loan (Km0+000) và điểm cuối tại nút giao Tam Kỳ (Km65+000); được thiết kế theo tiêu chuẩn đường cao tốc loại A, tốc độ thiết kế 120km/h (đoạn đặc biệt khó khăn 100km/h); quy mô giai đoạn 1 là 4 làn xe, chiều rộng nền đường 24,25m, chiều rộng mặt đường 22,25m. Riêng đoạn tuyến nối với Quốc lộ 1A theo tiêu chuẩn đường cấp III đồng bằng, nền đường rộng 12m, vận tốc thiết kế 80km/h.

Phần cầu được thiết kế theo tiêu chuẩn: 22TCN 272-05; quy mô thiết kế vĩnh cửu bằng BTCT và BTCTDUL; tải trọng thiết kế HL93. Các cầu trên chính tuyến rộng 25,5 ÷ 26m, mỗi cầu xây dựng thành 2 đơn nguyên; các cầu vượt ngang đường cao tốc rộng 9 ÷ 22,5m, phù hợp với quy hoạch/hiện trạng các tuyến đường của địa phương.

Mặc dù dự án được triển khai đầu tư trong giai đoạn kinh tế trong nước gặp rất nhiều khó khăn, nguồn vốn đối ứng bố trí chậm và thiếu; công tác giải phóng mặt bằng thường xuyên gặp trở ngại, ảnh hưởng lớn đến tiến độ thi công; Nhà thầu phải thi công trong điều kiện địa chất, thủy văn phức tạp, nhưng nhờ sự quan tâm, hỗ trợ và chỉ đạo sát sao của Chính phủ, Bộ Giao thông vận tải, UBND TP. Đà Nẵng, UBND tỉnh Quảng Nam, sự phối hợp của các ban ngành có liên quan cùng với sự cố gắng, nỗ lực của Chủ đầu tư và các Nhà thầu, đến nay đoạn tuyến Jica Dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi đã được hoàn thành với khối lượng các hạng mục thi công rất lớn, bao gồm: thi công 01 hầm chui qua núi Eo; 59 hạng mục cầu với tổng chiều dài trên 7.000m, trong đó có 52 cầu trên chính tuyến; 04 nút giao (Túy Loan, Mỹ Sơn, Hà Lam và Tam Kỳ) cùng với 04 trạm thu phí và Trung tâm điều hành chính tại Túy Loan (Km4+000); 75 hầm chui dân sinh; 74 cống hộp, 115 cống tròn thoát nước và 570 hố thu nước; gia cố gần 1.000.000 m² mái dốc; lắp đặt 121km hộ lan tôn sóng; 57,8km tấm chóng chói; 417 biển báo hiệu; đúc và lắp đặt gần 50.000m dải phân cách giữa; sơn kẻ đường khoảng 100km…

Điểm nhấn trên đoạn tuyến Jica là hầm qua Núi Eo (Km22+485 - Km23+041), thuộc Gói thầu số 4, được thiết kế và thi công theo phương pháp đào hầm kiểu mới của Áo (NATM). Hầm có thiết kế hầm đôi, gồm 2 hầm đơn: hầm đi về phía Bắc có chiều 556m, hầm đi về phía Nam có chiều dài 515m. Đường trong hầm có tốc độ thiết kế 120km/h, chiều rộng đường 12m; cấp ngăn ngừa thảm họa: cấp B.

Các hạng mục thi công tại hiện trường được kiểm soát bởi các hệ thống quản lý chất lượng theo khung tiêu chuẩn khảo sát, thiết kế, thi công và nghiệm thu của Dự án, được Bộ GTVT phê duyệt, chỉ dẫn kỹ thuật của Dự án, các yêu cầu của hợp đồng và các quy định hiện hành.

Để phục vụ thi công đoạn tuyến Jica, tổng diện tích đất phải thu hồi khoảng 560ha, với 9.300 hộ gia đình bị ảnh hưởng; bố trí tái định cư tập trung và tại chỗ cho 1.254 hộ gia đình với việc bố trí 1.745 lô đất; di dời khoảng 80 công trình công cộng…

Sau hơn 4 năm thi công, hiện tại, đoạn tuyến sử dụng vốn Jica Dự án xây dựng đường cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi cơ bản hoàn thành, đảm bảo yêu cầu thông xe để đưa vào khai thác tạm. Trong quá trình khai thác tạm, Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) tiếp tục chỉ đạo các Nhà thầu thi công gấp rút hoàn thành các hạng mục còn lại của Dự án để đưa toàn tuyến vào khai thác cuối năm 2017 theo chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải.

Việc hình thành tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi sẽ giúp rút ngắn khoảng cách và thời gian đi lại giữa các trung tâm kinh tế của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung, các khu công nghiệp của Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi; mở ra cơ hội mới cho các nhà đầu tư đến với vùng đất này, tạo điều kiện thúc đẩy nhanh sự hình thành và phát triển các khu công nghiệp, du lịch dọc tuyến và các khu du lịch sinh thái ven biển của miền Trung. Dự án có ý nghĩa quan trọng thúc đẩy sự phát triển của Vùng kinh tế trọng điểm miền Trung; liên kết, hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội, an ninh quốc phòng, nâng cao đời sống của nhân dân cả nước nói chung và các tỉnh/thành phố Đà Nẵng, Quảng Nam và Quảng Ngãi nói riêng. Tuyến cũng dự kiến góp phần phân luồng giao thông rất hiệu quả để kết nối vận chuyển quốc tế trong khu vực tam giác kinh tế Việt Nam - Lào - Campuchia qua Hành lang kinh tế Đông – Tây đến các cảng biển miền Trung Việt Nam. Không chỉ vậy, tuyến cao tốc này khi đưa vào khai thác sẽ góp phần giảm thiểu tai nạn giao thông, đảm bảo giao thông thuận lợi, ổn định và liên tục bền vững trong mọi tình huống, đặc biệt trong mùa mưa bão sẽ cùng với Quốc lộ 1A đảm nhận nhiệm vụ quan trọng vận tải hàng hóa và hành khách cho khu vực và cả nước./.

Đỗ Chí Chung – Chánh Văn phòng VEC