Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 25 đã khai mạc sáng 12/11 tại Trung tâm
Hội nghị Quốc tế Myanmar ở thủ đô Nay Pyi Taw, mở đầu cho loạt các Hội
nghị Cấp cao ASEAN và giữa ASEAN với các đối tác sẽ diễn ra trong hai
ngày 12-13/11.
Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng dẫn đầu đoàn Việt Nam tham dự các Hội nghị.
Sau Lễ khai mạc, lãnh đạo các nước ASEAN đã tham dự Phiên toàn thể Hội
nghị Cấp cao ASEAN 25, tập trung thảo luận về tiến trình xây dựng Cộng
đồng ASEAN và định hướng ASEAN sau 2015, thúc đẩy quan hệ với các đối
tác cũng như trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan tâm.
Các nhà lãnh đạo nhất trí vào thời điểm quan trọng chuẩn bị cho sự ra
đời của Cộng đồng ASEAN vào cuối năm 2015 và giai đoạn phát triển tiếp
theo, hơn lúc nào hết, ASEAN cần duy trì đoàn kết, thống nhất, chủ động
và tích cực phát huy vai trò, trách nhiệm và tiếng nói chung trong những
vấn đề liên quan đến hòa bình, an ninh, ổn định và phát triển ở khu
vực.
Về Lộ trình xây dựng Cộng đồng, các nhà lãnh đạo đánh giá cao kết quả
đạt được với tỷ lệ triển khai trên 80% và nhất trí sẽ tiếp tục quyết tâm
và nỗ lực thực hiện đúng hạn và hiệu quả các biện pháp còn lại trong Lộ
trình, trong đó sẽ ưu tiên các lĩnh vực kết nối, thu hẹp khoảng cách
phát triển, phát triển kinh tế đồng đều, ứng phó với các thách thức an
ninh phi truyền thống như an ninh, an toàn hàng hải, biến đổi khí hậu,
an ninh nguồn nước, dịch bệnh, thiên tai.
Về định hướng phát triển sau 2015, trong bối cảnh tình hình khu vực và
thế giới diễn biến nhanh chóng, các nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan
trọng của việc duy trì vai trò trung tâm của ASEAN ở khu vực, đẩy mạnh
quan hệ hợp tác với các đối tác và nâng cao khả năng của ASEAN trong ứng
phó và xử lý các thách thức đang nổi lên.
Theo đó, ASEAN cần chủ động xây dựng một cấu trúc khu vực trên cơ sở luật lệ và các nguyên tắc và chuẩn mực ứng xử của ASEAN.
Bên cạnh đó, các nước cũng nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường hiệu quả
hoạt động và phối hợp của bộ máy tổ chức nhằm đáp ứng tốt hơn các yêu
cầu ngày càng cao của ASEAN trong giai đoạn sau 2015.
Các nhà lãnh đạo đã trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế cùng quan
tâm như tình hình bán đảo Triều Tiên, gia tăng bạo lực và khủng bố tàn
ác tại Iraq và Syria, dịch bệnh Ebola...
Trước tình hình Biển Đông tiếp tục diễn biến phức tạp, lãnh đạo các nước
tiếp tục bày tỏ quan ngại sâu sắc, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc
duy trì hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng
không ở Biển Đông; nhấn mạnh việc tuân thủ luật pháp quốc tế và Công ước
của Liên hợp quốc về Luật Biển 1982, giải quyết tranh chấp bằng các
biện pháp hòa bình, thực hiện đầy đủ và hiệu quả các quy định trong
Tuyên bố DOC, đặc biệt là điều 5 của Tuyên bố, thực hiện kiềm chế, và
không làm phức tạp thêm, mở rộng hay làm gia tăng căng thẳng, đẩy mạnh
thương lượng thực chất ASEAN-Trung Quốc để sớm đạt được Bộ Quy tắc Ứng
xử COC.
Phát biểu tại Phiên thảo luận toàn thể, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã nêu
rõ về vấn đề Biển Đông. Theo đó, tại Hội nghị Cấp cao tháng 5/2014,
ASEAN đã bày tỏ quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp, làm gia
tăng căng thẳng ở Biển Đông và ảnh hưởng đến hòa bình, ổn định, an ninh,
an toàn và tự do hàng hải ở khu vực.
Ðến nay, tình hình Biển Đông vẫn tiếp tục phức tạp, trong đó có việc bồi
đắp quy mô lớn, làm thay đổi căn bản cấu trúc của nhiều đảo đá, bãi
ngầm. Những việc làm này trái với quy định của Tuyên bố DOC.
Do đó, tại Hội nghị này, ASEAN cần chủ động và có trách nhiệm hơn nữa
trong việc duy trì hòa bình, an ninh và ổn định ở khu vực; tiếp tục yêu
cầu các bên liên quan tôn trọng và thực hiện đầy đủ mọi quy định của
Tuyên bố ứng xử ở Biển Đông (DOC), trước hết là Điều 5 của Tuyên bố này,
thực hiện kiềm chế, không mở rộng hoặc gia tăng căng thẳng, không làm
phức tạp thêm tình hình; không sử dụng hoặc đe dọa sử dụng vũ lực; giải
quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình; tôn trọng luật pháp quốc
tế, trong đó có Công ước Liên hợp quốc về Luật Biển 1982.
Đồng thời, ASEAN cần triển khai mạnh mẽ những nội dung đã thống nhất,
đặc biệt là việc ASEAN-Trung Quốc cần sớm cụ thể hóa các biện pháp và
xây dựng cơ chế nhằm bảo đảm thực hiện đầy đủ Tuyên bố DOC, nhất là Điều
5 của Tuyên bố; đi vào đàm phán thực chất nhằm sớm đạt được Bộ quy tắc
COC có tính ràng buộc, cũng như sớm triển khai các biện pháp “thu hoạch
sớm” song song với tiến trình đàm phán về COC.
Về các vấn đề quốc tế và khu vực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng hòa
bình, hợp tác và phát triển tiếp tục là xu thế chủ đạo trong khu vực
Đông Á. Tuy nhiên, nguy cơ bất ổn, xung đột cục bộ ở một số khu vực tiếp
tục gia tăng cùng với những thách thức an ninh phi truyền thống đang
ảnh hưởng không nhỏ, gây quan ngại đối với hòa bình, an ninh, ổn định và
phát triển ở khu vực.
Về vấn đề khủng bố và bạo lực gia tăng ở Iraq và Syria, Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng nhấn mạnh cùng với cộng đồng quốc tế, Việt Nam lên án mạnh mẽ
khủng bố dưới mọi hình thức.
Việt Nam ủng hộ Nghị quyết số 2170 của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc và
mọi nỗ lực của cộng đồng quốc tế nhằm đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố
và bạo lực cực đoan trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế, Hiến chương
Liên hợp quốc.
Việt Nam hoan nghênh Tuyên bố của các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN ngày
26/9/2014 và ủng hộ việc Hội nghị Cấp cao Đông Á lần này ra Tuyên bố
chung lên án các tổ chức khủng bố gia tăng bạo lực hết sức tàn ác ở Iraq
và Syria.
Về dịch bệnh Ebola, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ ASEAN cần ưu tiên
các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn dịch bệnh, tăng cường phối hợp với
nhau, tranh thủ sự hỗ trợ của Tổ chức Y tế Thế giới và những nước phát
triển, nhất là trong các lĩnh vực hỗ trợ đào tạo nguồn nhân lực, trang
bị y tế và thuốc phòng chống. Việt Nam ủng hộ các Nghị quyết vừa qua của
Liên hợp quốc và tán thành việc Hội nghị Cấp cao Đông Á lần này ra
Tuyên bố chung ứng phó khu vực với dịch bệnh Ebola.
Phát biểu về Cộng đồng ASEAN và định hướng sau 2015, Thủ tướng Nguyễn
Tấn Dũng khẳng định Việt Nam cam kết sẽ nỗ lực hơn nữa trong năm 2015
cùng các nước ASEAN hoàn thành tốt Lộ trình tiến tới Cộng đồng, như mục
tiêu đã đề ra.
Thủ tướng cũng nhấn mạnh ASEAN cần phát huy mạnh mẽ trách nhiệm trong
việc duy trì hòa bình, an ninh, ổn định, trong đó có an ninh, an toàn và
tự do hàng hải, hàng không ở khu vực. ASEAN cần phải duy trì và thúc
đẩy đoàn kết, thống nhất lập trường và chủ động có tiếng nói chung đối
với những vấn đề ở khu vực; tăng cường nội lực, tiếp tục phát huy vai
trò trung tâm để xây dựng một cấu trúc khu vực với các chuẩn mực ứng xử
chung trên cơ sở luật pháp quốc tế và các giá trị, nguyên tắc, chuẩn mực
của ASEAN.
Bên cạnh đó, ASEAN cần đẩy mạnh các nỗ lực và hợp tác với các đối tác
nhằm ngăn ngừa, ứng phó và xử lý hiệu quả các thách thức an ninh, nhất
là thách thức an ninh phi truyền thống như thiên tai, dịch bệnh, biến
đổi khí hậu, an ninh nguồn nước, an ninh hàng hải, khủng bố và tội phạm
xuyên quốc gia; coi đây là nhiệm vụ ưu tiên cao trong hợp tác ASEAN cũng
như giữa ASEAN với các đối tác.
Kết thúc Hội nghị Cấp cao ASEAN 25, cùng với các nhà lãnh đạo ASEAN, Thủ
tướng Nguyễn Tấn Dũng đã thông qua Tuyên bố Nay Pyi Taw về Tầm nhìn
Cộng đồng ASEAN sau 2015 với các các thành tố chính của Tầm nhìn làm cơ
sở xây dựng định hướng phát triển Cộng đồng ASEAN trong giai đoạn
2016-2025; Tuyên bố ASEAN về Tăng cường năng lực Ban Thư ký ASEAN và
nâng cao hiệu quả phối hợp các cơ quan ASEAN và Tuyên bố ASEAN về Biến
đổi khí hậu.
Trong dịp Hội nghị, các nhà lãnh đạo cũng chứng kiến việc công bố thành
lập Viện Kinh tế xanh ASEAN, nhằm tăng cường chia sẻ kinh nghiệm, hợp
tác về phát triển và môi trường./.
TheoVietnam+