Ngày 11/5, tại phiên họp toàn thể của Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24,
được tổ chức tại Thủ đô Nay Pyi Taw của Myanmar, một trong những vấn đề
“nóng” là “Hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng
không ở Biển Đông - mối quan tâm chung của ASEAN, của khu vực và thế
giới đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Phát biểu tại phiên họp, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã đặc biệt nhấn mạnh
đến vấn đề về hòa bình và an ninh khu vực, cụ thể là những diễn biến
phức tạp, nghiêm trọng gần đây ở Biển Đông.
Theo Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, từ ngày 1/5/2014 Trung Quốc đã ngang
nhiên đưa giàn khoan nước sâu cùng hơn 80 tàu vũ trang, tàu quân sự và
máy bay hộ tống đi vào vùng biển Việt Nam và đã hạ đặt giàn khoan này
tại vị trí nằm sâu trên 80 hải lý trong Thềm lục địa và vùng Đặc quyền
Kinh tế của Việt Nam theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982. Các
tàu vũ trang hộ tống bảo vệ giàn khoan của Trung Quốc đã rất hung hăng
bắn vòi nước có cường độ mạnh và đâm húc thẳng vào các tàu công vụ, tàu
dân sự của Việt Nam, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương.
Đây là lần đầu tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại
địa điểm nằm sâu trong Thềm lục địa và vùng Đặc quyền Kinh tế của một
nước trong ASEAN, là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng Luật pháp Quốc tế,
Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 và cũng là sự vi phạm đặc biệt
nghiêm trọng Tuyên bố về Ứng xử của các Bên trên Biển Đông (DOC) mà
Trung Quốc là một Bên tham gia ký kết. Hành động cực kỳ nguy hiểm này đã
và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng
hải ở Biển Đông.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nêu rõ, Việt Nam đã hết sức kiềm chế, bày tỏ
mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác
nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn
khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam.
Tuy nhiên, đến nay Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính
đáng của Việt Nam mà còn vu khống, đổ lỗi cho Việt Nam và tiếp tục gia
tăng các hành động vi phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.
Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng
cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc. Việt Nam luôn chân thành
mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp
hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau
vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của Khu vực và
Thế giới. Song, Việt Nam cực lực phản đối các hành động xâm phạm và kiên
quyết bảo vệ chủ quyền quốc gia và lợi ích chính đáng của mình phù hợp
với Luật pháp quốc tế.
“Chúng tôi trân trọng cám ơn và khẩn thiết kêu gọi các nước ASEAN, các
nước trên thế giới, các cá nhân và Tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng
phản đối hành động vi phạm nghiêm trọng nêu trên và ủng hộ yêu cầu hợp
pháp, chính đáng của Việt Nam”, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng bày tỏ.
Trước tình hình đặc biệt nghiêm trọng này, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề
nghị ASEAN tăng cường đoàn kết, khẳng định lại mạnh mẽ các nguyên tắc đã
được nêu tại Tuyên bố 6 điểm về Biển Đông, đồng thời yêu cầu Trung Quốc
tuân thủ Luật pháp quốc tế, Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển 1982,
phải đặc biệt tôn trọng thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải
lý của các quốc gia ven biển và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố
Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và cùng ASEAN thương lượng thực
chất về Bộ Quy tắc ứng xử COC.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cũng nhấn mạnh, Việt Nam đề nghị ASEAN đưa các
nội dung nêu trên về vấn đề Biển Đông vào Tuyên bố của Hội nghị và
Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này. Việt Nam đánh giá
cao việc các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, ngày 10/5/2014, đã nhất trí
thông qua một Tuyên bố riêng về tình hình nghiêm trọng hiện nay ở Biển
Đông, thể hiện rõ sự đoàn kết, vai trò trung tâm, tinh thần chủ động và
trách nhiệm cao của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và an ninh của khu
vực./.
(TTXVN)