Ngày 06/8/2014 Bộ NN&PTNT đã phê duyệt đề án “Thí điểm tổ chức khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi”, với mục tiêu nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị cá ngừ đại dương theo hướng công nghiệp, hiện đại, gắn với khai thác, thu mua, chế biến và tiêu thụ sản phẩm, hài hòa lợi ích giữa ngư dân và doanh nghiệp…; thực hiện thí điểm tại 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa từ năm 2015 – 2020. Qua hơn 2 năm thực hiện đã đạt được một số kết quả đáng kể, đội tàu khai thác cá ngừ cơ bản được hiện đại hóa, đã hình thành được các chuỗi sản xuất cá ngừ, chất lượng sản phẩm được nâng cao, hình thức tổ chức sản xuất theo chuỗi giá trị đã được hình thành trong nhận thức của ngư dân và cán bộ quản lý khai thác thủy sản.
Tính đến ngày 31/12/2016, tổng số tàu khai thác cá ngừ của 3 tỉnh là 2.372 tàu với tổng sản lượng khai thác cá ngừ năm 2016 đạt 92.192 tấn. Đến nay có 36 cơ sở thu mua và 15 doanh nghiệp chế biến xuất khẩu, thu mua trực tiếp cá ngừ. Hiện có 15 doanh nghiệp chế biến, xuất khẩu cá ngừ sang 138 thị trường trên thế giới, đứng đầu là Mỹ, tiếp đến EU, Thái Lan, Israel, Nhật Bản, Trung Quốc, Canada, Mexico… Kim ngạch xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam năm 2014 đạt 484,235 triệu USD (giảm 8,7% so với năm 2013); năm 2015 đạt 454,972 triệu USD (giảm 6,4%), năm 2016 đạt 509,789 triệu USD (tăng 12,05%). Một số doanh nghiệp đã chủ động xây dựng mô hình liên kết sản xuất tiêu thụ cá ngừ theo chuỗi như: Công ty Cổ phần Thủy sản Bình Định, Công ty TNHH Bá Hải - Phú Yên, Công ty TNHH Hải Vương, Công ty YANMAR - Khánh Hòa, Công ty TNHH Thịnh Hưng…
Các báo cáo tham luận của Sở NN&PTNT tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa và các ý kiến của đại biểu tham dự hội nghị đã làm rõ thêm những kết quả đạt được qua 2 năm thực hiện Đề án.
Phát biểu kết luận hội nghị, đồng chí Nguyễn Xuân Cường - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã khẳng định tiềm năng lợi thế cá ngừ Việt Nam: trữ lượng, sản lượng khai thác còn lớn, thời gian khai thác còn dài. Bước đầu đã hình thành chuỗi giá trị khai thác, thu mua, chế biến, tiêu thụ cá ngừ. Đã xuất hiện nhiều mô hình hoạt động có hiệu quả trong liên kết khai thác, thu mua, tiêu thụ xuất khẩu… Tuy nhiên, các mô hình còn ở phạm vi nhỏ, tính lan tỏa chưa rộng; tính liên kết còn rời rạc; việc áp dụng công nghệ, thiết bị mới vào khai thác, sơ chế, tiêu thụ còn hạn chế; vẫn còn mang đậm nét truyền thống từ các khâu khai thác đến tiêu thụ; một số chính sách không còn phù hợp…
Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường yêu cầu thời gian tới, Tổng cục Thủy sản phối hợp với chính quyền 3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa tiến hành đánh giá, rút kinh nghiệm, tổ chức tổng kết nhân rộng các mô hình chuỗi hoạt động có hiệu quả; rà soát các chính sách đã ban hành, đánh giá, đề xuất giải pháp để tháo gỡ các vấn đề khó khăn, bức xúc thời gian qua…./.
Võ Lum
Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Phú Yên