Những câu chuyện liên quan tới doping
không chỉ trở nên nóng bỏng với làng thể thao thế giới trong những ngày
vừa qua mà với thể thao Việt Nam (TTVN) vấn đề này cũng đang nhận được
sự quan tâm rất lớn của dư luận trong nước.
Sau những sự cố đáng tiếc liên quan tới các VĐV Việt Nam bị phát hiện sử
dụng chất cấm trong quá khứ gần đây và Olympic 2016, công tác phòng
chống doping đang nhận được sự chú ý đặc biệt của những người làm công
tác chuyên môn với mong muốn, kiểm soát tối đa việc sử dụng thuốc, thức
ăn, đồ uống của các VĐV để tránh những trường hợp “dính” doping.
Bài học từ quá khứ
Con
số thống kê sơ bộ trong hơn một thập kỷ vừa qua cho thấy, TTVN đã có 16
trường hợp ở nhiều môn thể thao khác nhau như thể dục, cử tạ, đua
thuyền, quyền Anh, thể hình,… bị phát hiện sử dụng doping khi tham dự
các giải đấu hoặc các sự kiện thể thao quốc tế.
Điển hình trong
số này là trường hợp của VĐV Đỗ Thị Ngân Thương ở môn thể dục bị phát
hiện dùng thuốc lợi tiểu ở Olympic 2008 hay lực sỹ Hoàng Anh Tuấn ở môn
cử tạ có mẫu thử dương tính với danh sách chất cấm của Hiệp hội chống
Doping thế giới (WADA) sau giải vô địch cử tạ thế giới năm 2010.
Không
chỉ tác động tiêu cực tới hình ảnh của TTVN trên trường quốc tế, mà từ
những sự cố này, rất dễ để nhìn thấy nhiều lỗ hổng và nguy cơ trong công
tác phòng chống doping của TTVN.
Thực tế cho thấy, các VĐV, HLV
thể thao thành tích cao thiếu kiến thức, thậm chí là khá “mù mờ” về
doping. Điều này thể hiện qua trường hợp Ngân Thương bị phát hiện sử
dụng thuốc lợi tiểu ở Olympic 2008, vì nghĩ đơn giản là muốn giảm cân
nhanh và không ý thức được việc, BTC Olympic có thể yêu cầu thử doping
với bất cứ VĐV nào sau khi thi đấu, kể cả có thành tích thấp.
Với
các nhà chuyên môn, việc thiếu phương tiện, trang thiết bị kỹ thuật và
cả kinh phí để thực hiện công tác phòng chống doping một cách quyết liệt
nhất là những nguyên nhân chính dẫn đến những sự cố này.
Bịt lỗ hổng
Chưa
tạo được những đột phá đáng kể trong công tác phòng chống doping vì
những hạn chế khác nhau, song đến thời điểm này, ngành thể thao cho thấy
ít nhiều nỗ lực để nâng cao hiệu quả trong việc phòng ngừa và ngăn chặn
khả năng “dính” doping của các VĐV.
Sau sự ra đời của Trung tâm
Doping và Y học thể thao (trực thuộc Tổng cục TDTT) vào năm 2011 với
nhiệm vụ chính là nghiên cứu, kiểm tra, phòng chống doping, Tiểu ban Y
tế chuyên phục vụ cho đoàn TTVN khi tham dự các Đại hội thể thao quốc tế
cũng đã được thành lập vào năm 2015.
Ông Trần Đức Phấn, Phó Tổng
cục trưởng Tổng cục TDTT, cho biết: “Ngoài việc đảm trách các vấn đề
liên quan đến y tế, nhiệm vụ của tiểu ban này là theo dõi và kiểm soát
chặt chẽ việc sử dụng thuốc trong điều trị chấn thương, cũng như các
loại thực phẩm thuốc khác mà các VĐV vẫn dùng trong quá trình tập luyện.
Bên cạnh đó, việc tuyên truyền, bổ sung kiến thức về doping, cập
nhật danh sách các chất mà WADA cấm sử dụng cho các HLV, VĐV cũng được
các thành viên của tiểu ban thực hiện một cách thường xuyên, liên tục để
tất cả nắm bắt một cách đầy đủ nhất nhằm tránh các trường hợp đáng tiếc
xảy ra”.
Kiểm soát chặt chẽ
Trong
5 năm gần đây, chỉ có một trường hợp VĐV Việt Nam bị phát hiện sử dụng
doping trong thi đấu quốc tế, đó là cầu thủ Đoàn Ngọc Hào của ĐT futsal
Việt Nam khi tham dự giải vô địch châu Á vào tháng 6 năm 2014.
Con số này cho thấy, những nỗ lực
phòng chống doping của TTVN bước đầu đã mang lại hiệu quả, nhưng nó vẫn
gióng lên những tiếng chuông cảnh báo đầy lo ngại, bởi công tác phòng
chống doping cần được thực hiện một cách kiên trì và quyết liệt trong
thời gian dài.
Bên cạnh các giải pháp, hành động và đầu tư cụ thể
trong hoạt động phòng chống doping, trước tiên chờ đợi ở ý thức của
những người trong cuộc với lời tuyên chiến thực sự với doping, cùng với
những kiến thức đầy đủ nhất ở lĩnh vực này.
Cũng theo lời ông
Phấn, toàn bộ những VĐV trọng điểm của TTVN tham dự các cuộc thi đấu
vòng loại Olympic 2016 hay gần đây nhất là dự SEA Games 28 đều được kiểm
tra doping trước khi lên đường làm nhiệm vụ.
“Trong bối cảnh còn
nhiều khó khăn, song ngành thể thao đang nỗ lực rất lớn để kiểm soát
các vấn đề liên quan tới doping để giảm thiểu tối đa tình trạng có VĐV
“dính” doping mà đến khi thi đấu mới phát hiện được”, ông Phấn chia sẻ
thêm.
Mong muốn kiểm tra doping ở các giải đấu trong nước
Trở
ngại và khó khăn lớn nhất trong công tác phòng chống doping của TTVN
thời điểm hiện tại là Trung tâm Doping và Y học thể thao vẫn chưa thể
kiểm tra về doping tại Việt Nam. Hiện tại, đơn vị này làm nhiệm vụ tổng
hợp và thu thập các mẫu thử, sau đó chuyển ra nước ngoài xét nghiệm với
mức giá kiểm tra 1 mẫu thử vào khoảng 200-300 USD. Vì lý do này, hầu như
các cuộc thi đấu trong nước việc kiểm tra doping không thực hiện được
hoặc chỉ thực hiện được ở một phần rất nhỏ các VĐV tham gia thi đấu.
Việc kiểm tra doping một cách toàn diện chỉ được thực hiện khi đoàn TTVN
tham dự các đại hội thể thao quốc tế lớn.
Ông
Trần Đức Phấn cho biết, mong muốn của ngành thể thao là Trung tâm
Doping và Y học thể thao sẽ tự kiểm tra được các mẫu thử và việc thử
doping sẽ áp dụng ở các giải đấu trong nước, nhằm mang lại sự công bằng
cao nhất có thể cho tất cả các VĐV. Tuy nhiên, đến bao giờ điều này trở
thành hiện thực thì vẫn chưa ai trả lời được.
|
Theo Thể thao & Văn hóa