Tại phiên tòa, có mặt 22 luật sư trên tổng số 23 luật sư bào chữa cho các bị cáo, luật sư bảo vệ quyền lợi, nghĩa vụ cho nguyên đơn dân sự. Riêng luật sư Nguyễn Đình Hưng (bảo vệ quyền lợi, nghĩa vụ cho OceanBank) có đơn xin rút. Ngoài ra, tại phiên tòa còn có mặt: 5 cá nhân và 1 tổ chức (OceanBank) là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan (2 cá nhân có đơn xin vắng mặt), 4 người làm chứng (vắng mặt 1 cá nhân, 2 tổ chức), 1 giám định viên, 1 nguyên đơn dân sự (PVN) và có đủ 5 điều tra viên có mặt theo yêu cầu triệu tập của tòa án.

Đối với những người vắng mặt, Hội đồng xét xử nêu quan điểm: Các cá nhân, tổ chức này đã có lời khai trong quá trình điều tra vụ án, nếu xét thấy cần thiết, Hội đồng xét xử sẽ tiếp tục triệu tập đến phiên tòa. Riêng đối với ý kiến của luật sư bào chữa cho bị cáo Nguyễn Xuân Sơn đề nghị cần đưa bị cáo Nguyễn Xuân Sơn vào danh sách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan trong vụ án này do có những liên quan về bồi thường dân sự trong vụ án trước, Hội đồng xét xử cho rằng, sẽ thể hiện đầy đủ tư cách tham gia tố tụng của bị cáo Nguyễn Xuân Sơn trong nội dung bản án của phiên tòa này.
 
Có mặt từ ngay đầu giờ sáng, Hà Văn Thắm (sinh năm 1972, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị OceanBank) đến phiên tòa với tư cách là người làm chứng. Hà Văn Thắm hiện đang bị tạm giam, là bị cáo tại vụ án Hà Văn Thắm và đồng phạm trong sai phạm xảy ra tại OceanBank. Ngoài ra, còn có Nguyễn Ngọc Sự (sinh năm 1957, nguyên Phó Tổng Giám đốc PVN, hiện đang bị tạm giam và là bị can trong vụ án khác); Phùng Đình Thực (sinh năm 1954, nguyên Tổng Giám đốc PVN, đang là bị cáo trong vụ án khác) tới phiên tòa với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến vụ án.

7 bị cáo trong vụ án này gồm: Đinh La Thăng (sinh năm 1960, nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị/Hội đồng thành viên PVN), Nguyễn Xuân Sơn (sinh năm 1962, nguyên Phó Tổng Giám đốc PVN), Ninh Văn Quỳnh (sinh năm 1958, nguyên Kế toán trưởng kiêm Trưởng ban Tài chính kế toán và Kiểm toán PVN), 3 bị cáo nguyên là thành viên Hội đồng thành viên PVN gồm: Vũ Khánh Trường (sinh năm 1954), Nguyễn Xuân Thắng (sinh năm 1955), Nguyễn Thanh Liêm (sinh năm 1955) và Phan Đình Đức (sinh năm 1960, thành viên Hội đồng thành viên PVN) cùng bị Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao truy tố về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” theo quy định tại Điều 165, khoản 3 - Bộ luật Hình sự năm 1999.

Riêng bị cáo Ninh Văn Quỳnh bị truy tố thêm tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo quy định tại Điều 280, khoản 4, điểm a - Bộ luật Hình sự năm 1999.

Bị cáo Đinh La Thăng (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị/Hội đồng thành viên Tập đoàn Dầu khí Việt Nam – PVN) trả lời Hội đồng xét xử tại phần kiểm tra căn cước. (Ảnh: TTXVN)

Theo cáo trạng công bố tại phiên tòa, sau khi PVN không được thành lập Ngân hàng thương mại cổ phần Hồng Việt, bị cáo Đinh La Thăng khi đó với tư cách là Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN đã chỉ đạo bị cáo Nguyễn Xuân Sơn và Nguyễn Ngọc Sự (Phó Tổng Giám đốc PVN) làm việc với một số tổ chức tín dụng để thỏa thuận việc góp vốn, trong đó có OceanBank.

Tháng 9/2008, Nguyễn Xuân Sơn và Hà Văn Thắm (nguyên Chủ tịch Hội đồng quản trị OceanBank) trao đổi, bàn bạc về việc PVN góp vốn trở thành cổ đông chiến lược của OceanBank. Do OceanBank đang có nhu cầu tăng vốn điều lệ để hoạt động và nhận thấy PVN là đơn vị có tiềm lực kinh tế, có nhiều nguồn vốn, nên Hà Văn Thắm đã đồng ý với đề nghị của Nguyễn Xuân Sơn. Sau khi bàn bạc, hai bên đã thống nhất thỏa thuận PVN tham gia góp 20% vốn điều lệ mới của OceanBank (tương đương 400 tỷ đồng).

Theo thỏa thuận, PVN đã góp 400 tỷ đồng theo Nghị quyết số 7289/NQ-DKVN ngày 1/10/2008 để nắm giữ 20% vốn điều lệ mới của OceanBank. Tiếp đó, ngày 31/5/2010, PVN tiếp tục góp bổ sung 300 tỷ đồng theo Nghị quyết số 4658/NQ-DKVN, nâng tổng số vốn góp của PVN tại OceanBank lên 700 tỷ đồng. Lần 3, PVN tiếp tục góp thêm 100 tỷ đồng theo Nghị quyết số 4266/NQ-DKVN ngày 16/5/2011, nâng tổng số vốn góp của PVN tại OceanBank lên 800 tỷ đồng, duy trì tỷ lệ nắm giữ 20% vốn tại OceanBank.

Tuy nhiên, toàn bộ số tiền 800 tỷ đồng này của PVN đến nay đã bị mất hoàn toàn khi OceanBank kinh doanh thua lỗ, mất vốn chủ sở hữu và Ngân hàng Nhà nước phải mua lại OceanBank.

Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao xác định, trách nhiệm đối với hậu quả thiệt hại nêu trên thuộc về bị cáo Đinh La Thăng và các đồng phạm, trong đó bị cáo Đinh La Thăng với tư cách là người đứng đầu PVN có trách nhiệm cao nhất trong việc quản lý và bảo toàn vốn của PVN.

Cụ thể, trong thời gian giữ chức Chủ tịch Hội đồng quản trị PVN, bị cáo Đinh La Thăng đã có hành vi ký Thỏa thuận hợp tác số 6934 ngày 18/9/2008 tham gia góp vốn với Hà Văn Thắm nhưng không thông qua Hội đồng quản trị.

Tiếp đó, bị cáo Đinh La Thăng đã quyết định việc góp vốn vào OceanBank khi biết rõ năng lực yếu kém của ngân hàng này; ký ban hành nghị quyết thực hiện các lần góp vốn, bổ sung vốn khi chưa được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện yêu cầu của Bộ Tài chính để đảm bảo các điều kiện về góp vốn… với tổng số tiền PVN góp vốn vào OceanBank lên đến 800 tỷ đồng.

Đến ngày 1/1/2011, khi Luật các tổ chức tín dụng chính thức có hiệu lực đã quy định: “Một cổ đông là tổ chức không được sở hữu vượt quá 15% vốn điều lệ của một tổ chức tín dụng…”. Với vai trò Chủ tịch Hội đồng thành viên, bị cáo Đinh La Thăng không thực hiện việc thoái vốn của PVN tại OceanBank để đảm bảo tỷ lệ sở hữu vốn điều lệ là không vượt quá 15% mà tiếp tục ký quyết định giao cho người khác là người đại diện 20% vốn của PVN tại OceanBank trái quy định. Trên cơ sở đó, tạo điều kiện cho Nguyễn Xuân Thắng, Nguyễn Thanh Liêm, Vũ Khánh Trường, Nguyễn Xuân Sơn, Ninh Văn Quỳnh tiếp tục thực hiện việc góp vốn trái pháp luật 100 tỷ đồng (đợt 3) vào OceanBank.

Cáo trạng cũng nêu rõ, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn được bổ nhiệm giữ chức vụ Phó Tổng giám đốc PVN từ tháng 1/2011 đến tháng 7/2014, được Tổng Giám đốc phân công theo dõi, chỉ đạo công tác tài chính kế toán của Tập đoàn. Thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Phó Tổng giám đốc PVN phụ trách tài chính kế toán, trên cơ sở các báo cáo, đề xuất của Ninh Văn Quỳnh, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn ký các văn bản và Quyết định số 4212/QĐ-DKVN về việc chuyển 100 tỷ đồng góp vốn vào Oceanbank (lần 3), nâng tổng số vốn góp của PVN tại OceanBank là 800 tỷ đồng, để duy trì tỷ lệ 20% vốn điều lệ mới của OceanBank (4.000 tỷ đồng), trái quy định tại khoản 2, Điều 55 - Luật các tổ chức tín dụng năm 2010.

Trước đó, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn đã bị Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội tuyên phạt Tử hình về 3 tội (Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, Tham ô tài sản, Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản) tại phiên tòa xét xử sơ thẩm Hà Văn Thắm và các đồng phạm diễn ra từ ngày 28/8/2017-29/9/2017.

Tiếp theo, trong các ngày từ 8-22/1/2018, bị cáo Nguyễn Xuân Sơn còn bị Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội tuyên phạt 9 năm tù về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” tại phiên tòa xét xử sơ thẩm bị cáo Trịnh Xuân Thanh và các đồng phạm trong vụ án “Tham ô tài sản” và “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” xảy ra tại Tổng Công ty xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC).

Phiên tòa dự kiến sẽ diễn ra trong 10 ngày, từ ngày 19-29/3./. 

Kim Anh-Nguyễn Cúc (TTXVN)