Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban Chấp hành
Trung ương Đảng khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới được thực hiện
thời gian qua đã mang lại hiệu lực, hiệu quả trong quản lý nhà nước. Tuy
nhiên, thực tiễn đã và đang đặt ra nhiều vấn đề cần nghiên cứu, giải
quyết một cách khoa học và toàn diện nhằm đáp ứng yêu cầu và bảo đảm xây
dựng thành công Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Mới đây, Tổng Bí thư Tô Lâm
có bài viết "Phát huy tính Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa Việt Nam". Nhiều ý kiến cho rằng, bài viết đã thể hiện tầm
nhìn sâu rộng, bao quát về quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa, đồng thời khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng
Cộng sản Việt Nam trong mọi lĩnh vực. Bài viết cũng chỉ rõ việc tập
trung xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam là quy luật phát triển tất yếu; là nguyện vọng và sự lựa chọn của
nhân dân, phù hợp với xu hướng phát triển Nhà nước trên thế giới.
KHẲNG ĐỊNH VAI TRÒ LÃNH ĐẠO CỦA ĐẢNG TRONG XÂY DỰNG NHÀ NƯỚC PHÁP QUYỀN
PGS. TS. Nguyễn Duy Lợi, Tổng Biên tập Tạp chí Khoa học
xã hội Việt Nam (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) đánh giá, bài
viết của Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp,
toàn diện, bao trùm mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong việc xây dựng Nhà
nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa để thể chế hóa chủ trương đường lối,
chính sách của Đảng và thực hiện thành công mục tiêu của Đảng ta đã được
xác định trong Điều lệ Đảng, góp phần nâng cao uy tín và khẳng định vai
trò lãnh đạo của Đảng trong nhân dân.
Bài viết cũng khẳng định sự cần thiết phải giữ vững sự lãnh đạo của
Đảng, đồng thời nâng cao năng lực và sức chiến đấu của Đảng, tăng cường
khả năng linh hoạt, tương tác, đổi mới và đề cao trách nhiệm trước nhân
dân, từ đó nâng cao tính Đảng và hiệu quả trong lãnh đạo, chỉ đạo hoạt
động của Nhà nước. Sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng Nhà nước pháp
quyền không chỉ tập trung vào đường lối, chính sách; lãnh đạo thể chế
hóa đường lối, chính sách thành pháp luật để quản lý Nhà nước và xã hội;
đồng thời lắng nghe hơi thở cuộc sống, bám sát thực tiễn đất nước, tiếp
thu ý kiến của nhân dân nhằm bổ sung, hoàn thiện và đổi mới đường lối,
chính sách của Đảng, và thể chế hóa thành pháp luật trong Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa, vì con người, lấy con người làm trung tâm.
Theo PGS. TS. Nguyễn Duy Lợi, thực hiện các nội dung
trong 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp nhằm xây dựng và hoàn thiện Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam được nêu rõ tại Nghị quyết số
27-NQ/TW, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam tiếp tục lựa chọn công bố các
công trình nghiên cứu của các nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách
trong và ngoài Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam về Nhà nước pháp
quyền xã hội chủ nghĩa; về vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp, toàn
diện của Đảng ta trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội
chủ nghĩa Việt Nam; về ý nghĩa của việc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước
pháp quyền xã hội chủ nghĩa.
Tập thể lãnh đạo, cán bộ công chức, viên
chức Tạp chí nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tăng cường truyền
thông để nâng cao nhận thức trong các tầng lớp nhân dân thực hiện nhóm
giải pháp thứ 2 trong Nghị quyết 27: "Bảo đảm quyền làm chủ của Nhân
dân, thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, tôn trọng, bảo đảm và bảo vệ
quyền con người, quyền công dân" và nhóm giải pháp thứ 3: "Tiếp tục hoàn
thiện hệ thống pháp luật và cơ chế tổ chức thực hiện pháp luật nghiêm
minh, hiệu quả, bảo đảm yêu cầu phát triển đất nước nhanh và bền vững".
“Thời gian tới, Tạp chí Khoa học xã hội Việt Nam tiếp tục tham mưu,
tư vấn và phản biện các chủ trương, chính sách về phát triển bền vững;
tiếp thu các tri thức khoa học xã hội mới của các trường phái, trào lưu
trên thế giới; đồng thời quảng bá, chia sẻ tri thức về phát triển bền
vững của Việt Nam với các học giả trong khu vực trên thế giới…”, PGS. TS. Nguyễn Duy Lợi cho biết.
PHÙ HỢP VỚI XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN NHÀ NƯỚC TRÊN THẾ GIỚI
Theo ThS. Trần Quang Đẩu, Chủ tịch Hội Cựu chiến binh, Bộ Tài
nguyên và Môi trường, bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ rõ việc tập
trung xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt
Nam là quy luật phát triển tất yếu; là nguyện vọng và sự lựa chọn của
nhân dân, phù hợp với xu hướng phát triển Nhà nước trên thế giới.
Bài viết cũng cho thấy, cần phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân
tộc; hoàn thiện cơ chế hữu hiệu để nhân dân thực sự thực hiện quyền làm
chủ của mình, hoàn thiện, cụ thể hóa phương châm: "Dân biết, dân bàn,
dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng".
Tâm đắc với nội dung trong bài viết của Tổng Bí thư Tô Lâm: "Trong
Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bộ máy nhà nước được tổ
chức khoa học, quyền lực nhà nước là thống nhất, có sự phân công, phối
hợp giữa các cơ quan trong việc thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và
tư pháp. Hoạt động công vụ phải bảo đảm sự tuân thủ pháp luật, thực hiện
quyền hạn theo chức trách, thẩm quyền, có sự thanh tra, kiểm tra chặt
chẽ", ThS. Trần Quang Đẩu nhận định, sự lãnh đạo của Đảng và sự quản
lý của Nhà nước là điểm mấu chốt trong lý luận về Nhà nước pháp quyền xã
hội chủ nghĩa; không thể tách rời nhưng cần có sự phân định rõ ràng về
vai trò và trách nhiệm. Đảng cầm quyền, định hướng và đưa ra chủ trương,
đường lối, chính sách; Nhà nước thể chế hóa chủ trương, đường lối,
chính sách thành pháp luật và quản lý đất nước, quản lý xã hội bằng pháp
luật.
Bên cạnh đó, việc phân công chức năng giữa các cơ quan nhà nước trong
thực hiện quyền lập pháp, hành pháp và tư pháp là cần thiết để đảm bảo
sự hoạt động hiệu quả và tránh chồng chéo trong nhiệm vụ. Quá trình phối
hợp giữa các cơ quan này còn là yếu tố quan trọng giúp nâng cao năng
lực thực thi của Nhà nước, bảo vệ quyền lợi của công dân và thực hiện
công lý xã hội.
Đối với Bộ Tài nguyên và Môi trường, tiếp tục thực hiện Nghị quyết số
27, ThS. Trần Quang Đẩu cho biết, Bộ triển khai một số nội dung liên
quan trong xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa
Việt Nam như: Hướng dẫn triển khai Luật Đất đai năm 2024 đến tất cả các
địa phương bảo đảm đồng bộ; hoàn thiện hệ thống pháp luật về tài nguyên
và môi trường, đảm bảo phù hợp với thực tiễn phát triển; xây dựng các
quy chế, quy định cụ thể để thực thi hiệu quả các chính sách về bảo vệ
tài nguyên và môi trường; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong
quản lý, giám sát và xử lý thông tin liên quan đến tài nguyên và môi
trường. Đồng thời, thực hiện cải cách quy trình thủ tục hành chính, đảm
bảo tính minh bạch trong quản lý tài nguyên và môi trường; xây dựng cơ
chế giám sát, phản biện từ cộng đồng và xã hội đối với hoạt động của các
cơ quan nhà nước để tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh
nghiệp./.
TTXVN