Nhật Bản và Nga hôm qua (12/5) đã cam kết rằng hai bên sẽ sớm thảo luận “mọi sự lựa chọn có thể” nhằm nhanh chóng giải quyết cuộc tranh chấp lãnh thổ đã kéo dài nhiều thập kỷ nay. Đây sẽ là nội dung chính trong cuộc gặp của các nhà lãnh đạo hai nước ở Italia trong tháng 7 tới.
Thủ tướng Nga Vladimir Putin đang có chuyến thăm chính thức đến Nhật Bản, kéo dài từ ngày 11-13/5. Tối qua, ông Putin đã có các cuộc hội đàm với người đồng cấp Nhật Bản Taro Aso ở thủ đô Tokyo.
Sau cuộc gặp gỡ trên, Thủ tướng Aso phát biểu rằng ông cảm thấy được khích lệ khi Thủ tướng Putin “có một thiện chí lớn” trong việc tìm kiếm một cách giải quyết cuối cùng cho cuộc tranh chấp lãnh thổ liên quan đến 4 hòn đảo mà Nga đang kiểm soát ở ngoài khơi Hokkaido. 4 hòn đảo của Nhật này đã bị sát nhập vào Liên Xô vào cuối cuộc Chiến tranh thế giới thứ hai.
Cuộc tranh chấp trên đã ngăn cản Nga, Nhật tiến tới ký kết một hiệp định hòa bình nhằm chính thức chấm dứt thái độ thù địch từ sau thế chiến II. Tokyo luôn tin rằng cuộc tranh chấp lãnh thổ chưa được giải quyết chính là trở ngại lớn nhất trên con đường củng cố mối quan hệ giữa Nga và Nhật Bản.
Nhật Bản cũng luôn nhấn mạnh rằng Tokyo sẽ không ký kết một hiệp định hòa bình với Moscow nếu như Nga không tuyên bố 4 hòn đảo mà Nga gọi là quần đảo Kuril trong khi Tokyo gọi là các vùng lãnh thổ phương Bắc, là thuộc Nhật Bản.
Trong khi đó, Thủ tướng Putin cho rằng Moscow và Tokyo có thể giải quyết tranh chấp quần đảo Kuril bằng cách củng cố sự tin tưởng lẫn nhau và phát triển các mối quan hệ kinh tế mạnh mẽ.
"Củng cố các mối quan hệ hợp tác chung sẽ cho phép chúng ta giải quyết một số các vấn đề toàn cầu, trong đó có việc ký kết một hiệp định hòa bình Nga - Nhật Bản," ông Putin phát biểu tại một diễn đàn kinh doanh Nga - Nhật ở Tokyo.
Có thể nói, tranh chấp chủ quyền quần đảo Kuril hiện vẫn là vấn đề "đè nặng" lên toàn bộ quan hệ song phương giữa Nga và Nhật Bản.
Nga - Nhật ký kết hiệp định hạt nhân
Cũng trong ngày hôm qua, Nga và Nhật Bản đã ký kết được một hiệp định hợp tác hạt nhân dân sự liên chính phủ. Hiệp định được ký kết sau cuộc gặp giữa Thủ tướng Aso và người đồng cấp Nga đã mở ra cánh cửa hợp tác giữa hai nước trong lĩnh vực nhiên liệu hạt nhân và xây dựng các nhà máy hạt nhân.
Người phụ trách vấn đề hạt nhân trong phái đoàn Nga đến thăm Nhật Bản cho biết việc ký kết một hiệp định hạt nhân dân sự đã mở đường cho Nga cung cấp uranium được làm giàu ở mức độ thấp cho Nhật Bản với trị giá hàng tỉ USD.
"Hiệp định này sẽ đem lại cơ hội hợp tác đầy đủ và toàn diện cho chúng tôi đồng thời sẽ cho phép chúng tôi bật đèn xanh cho các dự án trị giá hàng tỉ USD," ông Sergei Kiriyenko nói.
Tuy nhiên, ông Kiriyenko cũng khẳng định hiệp định hạt nhân giữa Nga và Nhật Bản sẽ tuân thủ chặt chẽ và nghiêm túc các thỏa thuận không phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt.
Ngoài vấn đề hạt nhân, một số thỏa thuận về thương mại và ngân hàng cũng đã được ký kết. Hai nước đã ký một hiệp định đơn giản hóa các thủ tục hải quan nhằm thúc đẩy quan hệ song phương trong lĩnh vực năng lượng, thương mại, đầu tư cũng như các lĩnh vực kinh tế khác.
Nga, Nhật cũng đã nhất trí trao đổi và chia sẻ thông tin về cuộc chiến chống tội phạm một cách trực tiếp hơn, thay vì chỉ thông qua các kênh ngoại giao như hiện nay.
Nhật Bản là một trong những đối tác thương mại chính của Nga, đứng thứ 3 xét về thương mại song phương. Năm ngoái, tổng giao dịch thương mại giữa hai nước lên tới 29 tỉ USD. Các công ty của Nhật hiện đang tham gia vào 2 dự án năng lượng chính ở vùng Viễn Đông của Nga là Sakhalin-I và Sakhalin-II.
(Theo VnMedia)