Quốc hiệu là tên chính thức được dùng trong quan hệ ngoại giao, pháp lý, thương mại biểu thị tính chính thống của một vương triều hay chính phủ của mỗi quốc gia. Bên cạnh đó, quốc hiệu cũng thể hiện quốc thể, chủ quyền lãnh thổ, thể chế chính trị của một dân tộc trên trường quốc tế. Cùng với Quốc hiệu, kinh đô (Thủ đô) cũng luôn được các nhà nước đặc biệt coi trọng.

Trải qua hàng ngàn năm, đất nước Việt Nam đã mang nhiều quốc hiệu ứng với từng giai đoạn lịch sử khác nhau. Việc đặt quốc hiệu của các triều đại phong kiến thể hiện lòng tự tôn dân tộc với các danh xưng như Đại Cồ Việt, Đại Việt, Đại Nam, Việt Nam...; Việc lựa chọn vùng đất để đặt kinh đô cũng đặc biệt được coi trọng với vai trò là trung tâm chính trị, quân sự, kinh tế và văn hoá của cả một đất nước trong từng giai đoạn lịch sử nhất định. Kế thừa truyền thống dân tộc, sau khi thực hiện thành công Cách mạng tháng Tám và đấu tranh thống nhất đất nước, Việt Nam đã lấy quốc hiệu là nước Cộng hoà Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam và đặt thủ đô tại Hà Nội - Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Bảo tàng Lịch sử quốc gia phối hợp với Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước - Bộ Nội vụ, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội, Bảo tàng Hà Nội, Bảo tàng tỉnh Ninh Bình, Bảo tàng tỉnh Thanh Hoá, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thành Nhà Hồ tổ chức trưng bày chuyên đề: "Quốc hiệu và Kinh đô Đại Việt qua các thời kỳ lịch sử". Thông qua tư liệu mộc bản triều Nguyễn - Di sản Tư liệu thế giới và các hiện vật, các dấu tích kiến trúc là kết quả nghiên cứu khai quật, nghiên cứu khảo cổ học về các kinh đô cổ của Việt Nam, trưng bày mong muốn đem đến cho công chúng cả nước và bạn bè quốc tế những tư liệu lịch sử, bằng chứng vật chất thể hiện khát vọng và ý chí độc lập, tinh thần tự tôn, tự hào dân tộc của các bậc tiền nhân nước Việt.

Trưng bày “Quốc hiệu và Kinh đô Đại Việt qua các thời kỳ lịch sử” giới thiệu 3 nội dung chính.

Phần 1: Quốc hiệu Văn Lang, Âu Lạc và thời kỳ dựng nước đầu tiên.

Phần 2: Thời kỳ quân chủ phong kiến độc lập.

Phần 3: Sau Cách mạng tháng Tám 1945 đến nay.

Thông qua trưng bày, Bảo tàng Lịch sử quốc gia mong muốn đem đến công chúng cả nước và bạn bè quốc tế những tư liệu lịch sử, bằng chứng vật chất thể hiện khát vọng và ý chí độc lập, tinh thần tự tôn, tự hào dân tộc của các bậc tiền nhân nước Việt.

Trưng bày "Quốc hiệu và Kinh đô Đại Việt qua các thời kỳ lịch sử" khai mạc vào ngày 20/6/2019 và kết thúc vào cuối tháng 10 năm 2019./.

Nguyễn Thanh-Bảo tàng Lịch sử quốc gia