Về thực tiễn, qua 4 năm thực hiện Nghị quyết số 119/2020/QH14 của Quốc hội, thành phố Đà Nẵng đã đạt được một số kết quả nổi bật về hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước và đẩy mạnh cơ chế phân cấp, ủy quyền từ chính quyền thành phố cho chính quyền quận, phường.

Tuy nhiên, thành phố còn gặp một số khó khăn, vướng mắc về cơ cấu tổ chức, cơ chế tài chính của UBND quận, phường; về liên thông cán bộ và biên chế công chức phường; về thẩm quyền của HĐND quận, phường. Nghị quyết số 119/2020/QH14 chủ yếu tập trung vào thí điểm mô hình chính quyền đô thị, còn thiếu các cơ chế, chính sách đặc thù mang tính vượt trội, đột phá, có tính động lực, lan tỏa.

Do đó, mục đích xây dựng dự thảo Nghị quyết là xây dựng các cơ chế, chính sách đặc thù, vượt trội nhằm phát huy tính ưu việt, khắc phục những khó khăn, vướng mắc, bất cập của mô hình chính quyền đô thị tại Nghị quyết số 119/2020/QH14; tạo cơ sở pháp lý để phát huy tiềm năng, lợi thế, tạo đột phá, giải quyết các điểm nghẽn, nút thắt về phát triển kinh tế - xã hội của thành phố, góp phần xây dựng và phát triển Đà Nẵng như mục tiêu đã đặt ra tại các Nghị quyết của Bộ Chính trị và của Quốc hội nêu trên.

Nội dung cơ bản của dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định 2 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù với 30 cơ chế, chính sách cụ thể về tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại thành phố Đà Nẵng. Các chính sách đặc thù phát triển thành phố Đà Nẵng đề xuất thực hiện thí điểm.

Trong đó, chủ trương thí điểm thành lập Khu thương mại tự do là một trong những nội dung được các đại biểu Quốc hội quan tâm, bày tỏ ý kiến. Đại biểu Trần Hoàng Ngân (Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, qua thời gian thực hiện Nghị quyết 119, Đà Nẵng đã vươn mình mạnh mẽ với những thành tựu nổi bật trong phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là lĩnh vực du lịch, công nghệ thông tin, công nghệ cao.

Theo đại biểu, Đà Nẵng sẽ còn phát triển nhiều hơn nữa nếu có cơ chế đặc thù. Với 30 cơ chế, chính sách đặc thù được nêu trong dự thảo Nghị quyết, đại biểu Ngân góp ý làm đồng bộ thì "sợ không đủ lực", Đà Nẵng nên chọn thứ tự ưu tiên để có bước đi vững chắc. Trước mắt cần tập trung xây dựng cơ chế huy động nguồn lực xây dựng thí điểm Khu thương mại tự do, Trung tâm Tài chính quốc tế, phát triển Đà Nẵng thành trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, trung tâm công nghệ cao của cả nước…

Đại biểu Trần Hoàng Ngân cho rằng, đây là một cơ chế rất thành công trên thế giới, đặc biệt ở những nước có ưu thế về cảng biển như Singapore, Trung Quốc… Qua hơn 30 năm, Khu thương mại tự do đã phát triển rất hiệu quả, đóng góp cho sự phát triển của các nước này.

Đối với Việt Nam có bờ biển dài, đẹp với 3.260 km và hiện đã quy hoạch có hơn 34 cảng biển quốc tế, đây là điểm rất thuận lợi cho Đà Nẵng đi đầu trong thực hiện cơ chế thí điểm này. Đại biểu Trần Hoàng Ngân đề nghị, có thêm một số cơ chế để Đà Nẵng triển khai thí điểm Khu thương mại tự do, tạo tiền đề nhân rộng ra các địa phương khác. Khi Đà Nẵng triển khai thành công, có thể nhân rộng ngay ra các địa phương khác có lợi thế tương tự, có rất nhiều cảng kết nối được với Khu thương mại tự do như cảng Hải Phòng, Bà Rịa - Vũng Tàu, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Cần Thơ, Trà Vinh, Khánh Hòa, Quảng Ngãi…

Cũng cho ý kiến về chính sách thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) cho rằng, pháp luật Việt Nam chưa có quy định về việc thành lập, hoạt động đối với khu thương mại tự do. Trong khi đó, đây là mô hình kinh tế đã khá phổ biến, được nhiều quốc gia áp dụng thí điểm. Đồng tình với chính sách này nhưng theo đại biểu, đây là mô hình đầu tiên, chưa có tiền lệ ở nước ta nên trong quá trình triển khai thực hiện cần có cơ chế giám sát đặc biệt để vừa làm vừa kịp thời đánh giá, rút kinh nghiệm .

Tán thành việc thí điểm thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng, đại biểu Hà Sỹ Đồng (Đoàn tỉnh Quảng Trị) cho rằng, để thực hiện được các cơ chế, chính sách đặc thù như vậy thì không thể thiếu các chính sách nâng cao chất lượng đội ngũ công chức, viên chức cũng như phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; thu hút và trọng dụng nhân tài. Trên cơ sở đó, đại biểu kiến nghị bổ sung thêm 3 chính sách vào dự thảo Nghị quyết để bảo đảm tính khả thi trong thực hiện các chính sách đặc thù. Đó là cơ chế, chính sách xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ công chức, viên chức; cơ chế, chính sách thu hút và trọng dụng nhân tài; các cơ chế, chính sách phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao./.