Sáng 3/3, tại Hà Nội, Đoàn Giám chuyên đề "Việc thực hiện chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch kể từ khi Luật Quy hoạch có hiệu lực thi hành" làm việc với Bộ Tài nguyên và Môi trường, do Trưởng Đoàn giám sát, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải chủ trì.

Nỗ lực triển khai thực hiện lập quy hoạch đúng tiến độ

Báo cáo tại buổi làm việc, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết sau khi Luật Quy hoạch ban hành, Bộ đã khẩn trương rà soát, đề xuất hoàn thiện các nội dung liên quan đến sửa đổi, bổ sung các luật về tài nguyên và môi trường trong Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của 37 luật có liên quan đến quy hoạch.

Bên cạnh đó, trong quá trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật dưới Luật, Bộ đã rà soát, lồng ghép các nội dung cần phải sửa đổi, bổ sung hoặc thay thế để trình cấp có thẩm quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền các văn bản quy phạm pháp luật bảo đảm thống nhất giữa các nội dung về quy hoạch trong hệ thống pháp luật về tài nguyên và môi trường với quy định của Luật Quy hoạch; ban hành các văn bản chỉ đạo điều hành để triển khai các nội dung về quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch và các văn bản hướng dẫn thi hành.

Bộ Tài nguyên và Môi trường được giao nhiệm vụ lập hai quy hoạch quốc gia: Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030.

Đến nay, Quy hoạch sử dụng đất quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã hoàn thành, được Quốc hội khóa XV ban hành tại Nghị quyết 39/2021/QH15. Quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã trở thành công cụ quan trọng để Nhà nước thống nhất quản lý đất đai, được triển khai đồng bộ ở các cấp, đặc biệt kế hoạch sử dụng đất hàng năm cấp huyện là căn cứ quan trọng để Nhà nước thực hiện thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất.

Thông qua quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, quỹ đất được phân bổ và chuyển dịch cơ cấu sử dụng để đáp ứng kịp thời cho các mục tiêu phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh. Quỹ đất nông nghiệp đã đáp ứng yêu cầu đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, bảo vệ và phát triển rừng. Quỹ đất dành cho công nghiệp, dịch vụ, xây dựng kết cấu hạ tầng, phát triển đô thị được mở rộng, từng bước đáp ứng yêu cầu đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước và nhu cầu đô thị hóa. Diện tích đất chưa sử dụng cơ bản đã được đưa vào sử dụng.

Tương tự, Quy hoạch không gian biển quốc gia thời kỳ 2021-2030 dự kiến thẩm định vào tháng 6/2022, phê duyệt tháng 11/2022, đúng tiến độ theo Nghị định số 37/2019/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch.

Thực hiện Nghị quyết số 22/NQ-CP ngày 24/7/2020 và các Quyết định số 400/QĐ-BTNMT ngày 5/2/2021, Quyết định số 655/QĐ-BTNMT ngày 8/4/2021, Tổng cục Biển và Hải đảo Việt Nam hiện đang triển khai thực hiện việc lập quy hoạch theo đúng tiến độ, kế hoạch và sẽ hoàn thành đúng thời hạn quy định tại Điều 17 Nghị định số 37/2019/NĐ-CP ngày 7/5/2021 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Quy hoạch.

Cùng với đó, 6 quy hoạch ngành quốc gia thời kỳ 2021-2030 gồm quy hoạch tài nguyên nước; quy hoạch mạng lưới trạm khí tượng thủy văn; quy hoạch điều tra cơ bản địa chất, khoáng sản; quy hoạch tổng thể khai thác, sử dụng bền vững tài nguyên vùng bờ; quy hoạch bảo vệ môi trường; quy hoạch bảo tồn đa dạng sinh học.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ động tham gia, góp ý, thẩm định quy hoạch tổng thể quốc gia, 6 quy hoạch vùng trên cả nước; phối hợp, góp ý lập quy hoạch cho 15/63 tỉnh, thành phố; thẩm định 13 hồ sơ báo cáo đánh giá môi trường chiến lược của các quy hoạch tổng thể quốc gia và quy hoạch vùng thời kỳ 2031-2030; tham gia ý kiến đối với xây dựng các hướng dẫn chung của quy hoạch tỉnh; lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành theo quy định của pháp luật có liên quan thuộc phạm vi quản lý của Bộ…

Về kiến nghị các giải pháp hoàn thiện, thực hiện hiệu quả chính sách, pháp luật về công tác quy hoạch, Bộ Tài nguyên và Môi trường đề xuất bổ sung nội dung tích hợp vào quy hoạch tỉnh, hệ thống bản đồ, cơ sở dữ liệu tích hợp trong quy hoạch tỉnh để đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất trong việc thực hiện Luật Quy hoạch (rà soát sửa đổi, bổ sung Nghị định số 37/2019/NĐ-CP). Đồng thời, bổ sung hướng dẫn cụ thể nội dung tích hợp, hệ thống bảng biểu kèm theo, bản đồ tích hợp và cơ sở dữ liệu quy hoạch tỉnh; hệ thống bản đồ, sơ đồ, bảng biểu về quy hoạch tỉnh chưa thể hiện được các nội dung tích hợp theo yêu cầu của Luật Quy hoạch…

Làm rõ vấn đề chồng lấn trong triển khai quy hoạch

Tại buổi làm việc, các thành viên Đoàn giám sát yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường làm rõ việc chậm tiến độ quy hoạch và một số vấn đề nêu trong báo cáo như căn cứ lập quy hoạch ngành quốc gia thuộc trách nhiệm của Bộ; các giải pháp đã thực hiện nhằm đảm bảo chất lượng các quy hoạch ngành phù hợp, thống nhất với các quy hoạch khác, các quy hoạch song song; đánh giá trên điều Luật Quy hoạch hệ thống pháp luật về quy hoạch, sự tương thích, đồng bộ giữa các luật về công tác quy hoạch và những kiến nghị cần sửa đổi, bổ sung; vấn đề tích hợp quy hoạch.

Một số ý kiến đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường báo cáo thêm về việc rà soát, ban hành danh mục tích hợp quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; rà soát quy hoạch hết hiệu lực thuộc ngành tài nguyên môi trường; chỉ rõ tính đồng bộ, thống nhất, mâu thuẫn giữa các văn bản pháp luật, đặc biệt vấn đề tích hợp thông tin bản đồ...

Một số thành viên Đoàn giám sát đề nghị làm rõ vấn đề đan xen, chồng lấn trong quá trình triển khai quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh cũng như công tác phối hợp với các bộ, ngành, địa phương thực hiện xây dựng quy hoạch, phân bổ tài nguyên đất đai, nước, không gian biển quốc gia, khoáng sản, môi trường… và giải pháp xử lý các vấn đề nảy sinh.

Đánh giá cao những nỗ lực của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong việc triển khai nhiệm vụ lập quy hoạch, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết nhiệm vụ lập hai quy hoạch quốc gia là vấn đề rất lớn, không chỉ liên quan đến kinh tế-xã hội, môi trường mà còn liên quan đến vấn đề an ninh, quốc tế và chủ quyền quốc gia; đồng thời đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường tham khảo các ý kiến sâu sát của thành viên Đoàn giám sát về 6 quy hoạch ngành quốc gia thời kỳ 2021-2030.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, việc lập đồng thời, song song các quy hoạch quốc gia, quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh đặt ra nhiều thách thức. Đây là những quy hoạch có vai trò rất quan trọng, tạo cơ sở cho quy hoạch tổng thể quốc gia và quy hoạch của các ngành khác, liên quan đến nhiều lĩnh vực mà các ngành cần dữ liệu cơ sở, số liệu ban đầu.

"Việc Bộ Tài nguyên và Môi trường lập quy hoạch chính xác quyết định chất lượng của các quy hoạch khác. Do đó, vai trò tiên phong của Bộ rất quan trọng, đề nghị Bộ quyết tâm cao, phân công cụ thể, phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành, đánh giá tác động mọi mặt trong điều kiện hiện nay," Phó Chủ tịch Quốc hội lưu ý.

Cùng với đó, Bộ Tài nguyên và Môi trường cần làm rõ hơn chất lượng các văn bản được ban hành, trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức có liên quan việc đảm bảo tiến độ ban hành văn bản do Bộ chủ trì cũng như chất lượng công tác tham mưu, trình cấp có thẩm quyền giải quyết vấn đề, tháo gỡ các khó khăn, không phát sinh thủ tục, chi phí hành chính hoặc gây khó khăn cho cơ sở. Các quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh vẫn đang song song thực hiện nên việc rà soát, khớp nối, điều chỉnh cần thiết nhằm đảm bảo tính đồng bộ.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường làm rõ trách nhiệm và giải pháp khắc phục liên quan đến việc chưa có hướng dẫn việc lập bản đồ phương án quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, chưa có hướng dẫn biểu mẫu, xác định chỉ tiêu sử dụng đất... Đồng thời, Bộ chú ý việc điều chỉnh, xem xét trên cơ sở ý kiến của các địa phương nhưng phải giữ vững nguyên tắc; giải quyết các vấn đề còn khác nhau về khái niệm để đưa vào luật, hạn chế tạo "khoảng trống" trong quản lý và sử dụng đất đai; khẩn trương ban hành danh mục các quy hoạch đề nghị bãi bỏ.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp chặt chẽ Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Xây dựng và các địa phương… để giải quyết việc sử dụng hiệu quả, tiết kiệm nguồn tài nguyên, vật liệu tái chế, vật liệu thu hồi, ứng dụng khoa học công nghệ trong việc sử dụng vật liệu mới thân thiện với môi trường…/.

Diệp Trương (TTXVN/Vietnam+)