Các ý kiến tại buổi thảo luận cơ bản tán thành với báo cáo của Chính
phủ, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao cũng như
báo cáo thẩm tra của Ủy ban Tư pháp của Quốc hội về công tác phòng ngừa,
phòng chống vi phạm pháp luật và tội phạm; công tác tư pháp năm 2013 và
những định hướng của công tác tư pháp trong năm 2014.
Các đại biểu Quốc hội cho rằng các báo cáo này đã phản ánh một cách toàn
diện về công tác tư pháp cũng như kết quả thực hiện Nghị quyết số 37
của Quốc hội về công tác phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật, công
tác điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.
Các đại biểu Huỳnh Ngọc Ánh (Thành phố Hồ Chí Minh), Hồ Văn Năm (Đồng
Nai), Phạm Xuân Thường (Thái Bình)... đánh giá cao nỗ lực của Chính phủ,
các cơ quan tư pháp trong việc thực hiện các chỉ tiêu, mục tiêu mà Quốc
hội đã đề ra. Cụ thể, nhiều chỉ tiêu, mục tiêu mà Quốc hội đã ra thực
hiện đạt và vượt như nhiều vụ án nghiêm trọng, đặt biệt nghiêm trọng đã
được phát hiện và đạt tỷ lệ cao hơn so với những năm trước; số vụ điều
tra đề nghị truy tố năm sau cao hơn năm trước; công tác điều tra, thực
hành quyền công tố, xét xử của các vụ án hình sự đạt kết quả tích cực;
công tác xét xử của Tòa án các cấp có sự chuyển biến, tăng về số vụ;
công tác thi hành án có sự chuyển biến tích cực...
Chưa đề cập đầy đủ về tình hình tội phạm và công tác tư pháp
Tuy nhiên, các đại biểu Quốc hội Bùi Thị An (Hà Nội), Nguyễn Văn Luật
(Kiên Giang), Nguyễn Đình Quyền (Hà Nội)... đã chỉ ra những mặt còn hạn
chế như Báo cáo của Chính phủ trình Quốc hội chưa đề cập đầy đủ về tình
trạng vi phạm pháp luật, nhất là vấn đề đánh giá tình hình vi phạm của
các cán bộ, công chức; tình trạng bảo kê còn diễn ra ở một số địa
phương; xử lý trách nhiệm của người đứng đầu chưa nghiêm, vẫn còn tình
trạng nể nang, né tránh.
Cũng theo các đại biểu Quốc hội, kết quả xử lý tội phạm, nhất là tội
phạm kinh tế, chức vụ, tham nhũng chưa tương xứng với tình hình thực tế;
tỷ lệ trả lại hồ sơ còn cao kể cả của Viện Kiểm sát lẫn Tòa án; chất
lượng tranh tụng trong các phiên tòa còn chậm được cải tiến, chưa đáp
ứng được yêu cầu về cải cách tư pháp...
Báo cáo và làm rõ thêm các vấn đề đại biểu Quốc hội phản ánh, Bộ trưởng
Bộ Công an Trần Đại Quang cho biết trong thời gian tới, Bộ Công an tiếp
tục tập trung chỉ đạo đồng bộ các giải pháp kết hợp phòng ngừa xã hội
với phòng ngừa nghiệp vụ, đẩy mạnh tấn công trấn áp các loại tội phạm;
triệt phá các băng, nhóm tội phạm nguy hiểm, xóa bỏ các tụ điểm phức tạp
về trật tự, an toàn xã hội; tiếp tục đẩy mạnh thực hiện các giải pháp
nâng cao chất lượng hiệu quả công tác phòng ngừa, đấu tranh chống tội
phạm, nhất là tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, tội phạm về ma túy,
tội phạm sử dụng công nghệ cao, tội phạm môi trường, tội phạm kinh tế,
chức vụ, tham nhũng.
Mặc dù lực lượng công an có nhiều cố gắng trong đấu tranh phòng, chống
tội phạm về kinh tế, tham nhũng, kết quả phát hiện, điều tra, xử lý còn
chưa tương xứng với thực trạng tình hình; việc thu hồi tài sản bị chiếm
đoạt còn ít; tiến độ điều tra, xử lý một số vụ án tham nhũng đặc biệt
nghiêm trọng, được dư luận quan tâm có vụ còn chậm.
Cũng theo Bộ trưởng Trần Đại Quang, thời gian tới, Bộ Công an sẽ tập
trung bám sát chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham
nhũng, sự chỉ đạo của Quốc hội và Chính phủ; đồng thời phối hợp chặt chẽ
với cơ quan Thanh tra, Kiểm toán, Hải quan, Thuế, Viện kiểm sát, Tòa án
nâng cao hiệu quả phát hiện tội phạm tham nhũng.
Bộ cũng sẽ tiếp nhận kịp thời, tập trung xác minh các tin báo, tố giác
về tội phạm tham nhũng từ tất cả các kênh thông tin khác nhau để xem
xét, kịp thời khởi tố vụ án, khởi tố bị can để điều tra, xử lý nếu vi
phạm pháp luật.
Đối với vấn đề đình chỉ điều tra các vụ án, chuyển sang xử lý hành
chính, Bộ Công an đã chỉ đạo các cơ quan điều tra chấp hành nghiêm túc
các quy định của pháp luật trong công tác điều tra, xử lý tội phạm; chủ
động phối hợp với các cơ quan tư pháp các cấp tháo gỡ những khó khăn,
vướng mắc trong quá trình tố tụng; tăng cường công tác đào tạo, bồi
dưỡng và quản lý cán bộ làm công tác điều tra tội phạm, nâng cao chất
lượng điều tra các vụ án hình sự.
Bộ đồng tình giữ nguyên chỉ tiêu giảm ít nhất 1% số người tạm giữ hình
sự sau đó chuyển xử lý hành chính do hành vi không cấu thành tội phạm,
được đề ra trong Nghị quyết 37 của Quốc hội.
Giải trình thêm về các giải pháp làm giảm tỷ lệ án bị sửa, hủy, Chánh án
Tòa án Nhân dân Tối cao Trương Hòa Bình cho rằng trong thời gian tới,
cần nâng cao chất lượng tranh tụng tại các phiên tòa và kể cả dân chủ
hóa quá trình tố tụng, nhằm làm rõ chứng cứ, sự thật khách quan của vụ
án. Việc tranh tụng phải đảm bảo phát huy vai trò của công tố viên, luật
sư và những người tham gia tố tụng tham gia bảo vệ quyền lợi của mình.
Nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ thẩm phán của ngành tòa án.
Liên quan đến vụ án "giết người" ở Việt Yên, tỉnh Bắc Giang, Chánh án
Tòa án Nhân dân Tối cao Trương Hòa Bình cho biết ngày 6/11, Hội đồng
thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao đã mở phiên toà theo trình tự tái thẩm
xem xét kháng nghị ngày 4/11 của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối
cao về bản án đối với Nguyễn Thanh Chấn bị kết án tù chung thân về tội
danh giết người. Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao đã xem xét
vụ án một cách thận trọng, khách quan, toàn diện và sẽ làm triệt để vụ
việc.
Cũng theo Chánh án Trương Hòa Bình, Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân
Tối cao đã quyết định chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện Kiểm sát
Nhân dân Tối cao; tuyên hủy bản án hình sự phúc thẩm và sơ thẩm để điều
tra lại vụ án.
Cần thực hiện song song hai hình thức tử hình
Góp ý về vấn đề thi hành án tử hình, đại biểu Phạm Xuân Thường (Thái
Bình), Hồ Văn Năm (Đồng Nai), Bạch Thị Hương Thủy (Hòa Bình) và một số
đại biểu khác đề nghị nên để tồn tại song song hai hình thức tử hình.
Chia sẻ với các đại biểu Quốc hội về này, Bộ trưởng Bộ Công an Trần Đại
Quang cho biết để tháo gỡ khó khăn về nguồn thuốc phục vụ thi hành án
bằng hình thức tiêm thuốc, Bộ Công an đã phối hợp với Bộ Y tế và các bộ,
ngành có liên quan đề xuất Chính phủ ban hành Nghị định 47/CP sửa đổi,
bổ sung Nghị định 82/CP; đồng thời đã chuẩn bị điều kiện cơ sở vật chất,
kỹ thuật phục vụ tổ chức thi hành án tử hình.
Ngay sau khi Nghị định 47/CP có hiệu lực, Bộ Công an đã tổ chức thi hành
án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc với bị án tử hình đầu tiên vào
ngày 6/8/2013; đến nay, đã thi hành 7 bị án bằng hình thức tiêm thuốc.
Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại vẫn còn 678 bị án tử hình, trong đó số
đủ điều kiện thi hành là 167 bị án đang chờ thi hành án.
Đồng tình với ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Công an
đề nghị Quốc hội tiếp tục cho phép kéo dài thời gian thi hành án tử hình
bằng hình thức xử bắn đến hết năm 2015, thực hiện song song với hình
thức thi hành án tử hình bằng hình thức tiêm thuốc.
Cũng trong phiên thảo luận, nhiều đại biểu Quốc hội kiến nghị Chính phủ,
Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao, thời gian tới
cần tăng cường hơn nữa hiệu quả quản lý nhà nước trong tất cả các lĩnh
vực của đời sống, xã hội; xác định và đề cao trách nhiệm của người đứng
đầu của các bộ, ngành, địa phương trong quản lý Nhà nước về tình hình an
ninh, trật tự, tình hình vi phạm pháp luật và tội phạm; chấm dứt tình
trạng bắt khẩn cấp, lạm dụng việc đình chỉ trong điều tra..../.
Hồng Cường (TTXVN)