Chiều 8/3, tại Hà Nội, đồng chí Võ Văn Thưởng, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương đã có buổi làm việc với Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh về việc thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ, giai đoạn 2015 - 2030” và Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” trong cán bộ, đoàn viên, thanh thiếu nhi. 

Tham dự có Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Trung ương Đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam Lê Quốc Phong cùng các đồng chí trong Ban Bí thư Trung ương Đoàn. 

Toàn cảnh buổi làm việc

Việc thực hiện Chỉ thị 42 và Chỉ thị 05 trở nên thiết thực hơn

Theo Bí thư Trung ương Đoàn Nguyễn Ngọc Lương cho biết, qua 3 năm triển khai Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, kết quả bước đầu đã góp phần chuyển biến tích cực trong nhận thức của nhiều cấp ủy đảng, chính quyền, tổ chức, cá nhân về tầm quan trọng của công tác chăm lo, bồi dưỡng, giáo dục thế hệ trẻ và vai trò của thanh niên trong công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước. Việc thực hiện Chỉ thị đang đi dần vào cuộc sống, trở nên thiết thực hơn. Các cấp ủy đảng đã quan tâm công tác quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, bố trí sử dụng đội ngũ cán bộ làm công tác giáo dục thanh thiếu nhi các cấp.

Đối với các cấp bộ đoàn, việc triển khai Chỉ thị 42-CT/TW đã được tiến hành thực hiện có hiệu quả các nội dung, giải pháp trong Chương trình hành động của Ban Chấp hành Trung ương Đoàn thực hiện Chỉ thị 42. Các cấp bộ đoàn đã cơ bản đảm bảo chỉ tiêu trong Chương trình hành động, công tác tuyên truyền, giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu nhi luôn được quan tâm triển khai thực hiện tốt và đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm với nhiều hoạt động đa dạng và phong phú, nhiều mô hình hay, cách làm hiệu quả đã được các cấp bộ Đoàn triển khai thực hiện.

Bên cạnh đó, hoạt động nêu gương người tốt, việc tốt, nhân rộng điển hình tiên tiến gắn với đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh được phát huy hiệu quả. Làm theo Bác đã trở thành việc làm tự giác, có ý thức của số đông thanh thiếu nhi. Giai đoạn 2012-2017, có hơn 30 triệu lượt cán bộ, đoàn viên, thanh niên được học tập, quán triệt các nghị quyết của Đảng, Đoàn và lý luận chính trị. Các hoạt động tuyên truyền thu hút hàng triệu lượt thanh thiếu nhi tham gia, tạo hiệu ứng lan tỏa mạnh mẽ về lòng yêu nước trong xã hội. Nhiều đơn vị đã đóng góp cách làm hay, sáng tạo và những mô hình hoạt động hiệu quả. Các cấp bộ Đoàn đã đăng ký và thực hiện gần 2.300 công trình thanh niên cấp tỉnh, hơn 19.000 công trình thanh niên cấp huyện, hơn 226.000 phần việc thanh niên làm theo lời Bác…

Đồng chí Nguyễn Ngọc Lương phát biểu tại buổi làm việc

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận, Chỉ thị số 42 của Ban Bí thư và Đề án 1501 của Thủ tướng Chính phủ là chủ trương, cơ chế, chính sách quan trọng để giáo dục lý tưởng, đạo đức, lối sống cho thế hệ trẻ. Tuy nhiên, các cấp bộ Đoàn chưa phát huy vai trò, mới chỉ dừng lại ở việc làm thường xuyên trong công tác giáo dục, chưa tạo ra được cơ chế đột phá về nguồn lực và sự vào cuộc của các cấp chính quyền, sở, ngành địa phương. Đồng thời, công tác phối hợp trong việc thực hiện Chỉ thị 42 và Đề án 1501 đã có triển khai nhưng thiếu cơ chế giám sát, đôn đốc nên dẫn đến hiệu quả chưa thường xuyên, liên tục.

Việc xây dựng các chương trình, đề án liên tịch trong triển khai thực hiện Chỉ thị số 42 và Đề án 1501 của Thủ tướng Chính phủ với Đoàn thanh niên các cấp còn chưa được chú trọng, ít quan tâm đến các mục tiêu, nhiệm vụ được phân công trong Chiến lược phát triển thanh niên.

Việc triển khai nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng này gặp nhiều khó khăn do các cơ sở đoàn thiếu chuyên môn, thiếu trang thiết bị hỗ trợ trình chiếu và đối tượng phong phú nên hiệu quả tuyên truyền không cao. Tài liệu, giáo trình, công cụ tuyên truyền giáo dục lý luận chính trị vẫn chung chung, không rõ ràng cho các khối đối tượng khác nhau. Công tác đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật kiến thức lý luận chính trị còn rất hạn chế, hiện nay đang dừng lại ở việc tổ chức một số lớp học, số lượng tham gia đông, chất lượng khóa học thấp. 

Trong các ấn phẩm báo chí xuất bản, cơ cấu nội dung, mảng tuyên truyền chủ đề giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng đã được triển khai sâu rộng, tuy nhiên chưa được thường xuyên, liên tục, vẫn xuất hiện những tin, bài có nội dung cổ súy cho lối sống hưởng thụ vật chất. Một số cơ quan thông tin đại chúng khai thác quá nhiều, quá sâu những thông tin tiêu cực, giật gân, câu khách, thiếu tính nhân văn.

Nhận thức của một số cấp bộ Đoàn và cán bộ Đoàn về việc đổi mới nội dung, phương thức giáo dục của Đoàn, tầm quan trọng của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên hiện nay còn chưa đầy đủ nên thiếu quyết tâm, thiếu sáng tạo, thiếu đầu tư cho những mô hình mới, phù hợp với thanh thiếu niên và điều kiện của địa phương, cơ sở.

Vẫn còn một số cấp ủy và lãnh đạo ở một số cơ quan, ban, ngành, đoàn thể, địa phương chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác giáo dục đạo đức, lối sống, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên. Nhiều sự việc vừa qua liên quan đến tính nêu gương, gương mẫu của các cán bộ lãnh đạo Đảng và Chính quyền các cấp cũng làm ảnh hưởng đến niềm tin, lý tưởng của thanh thiếu niên hiện nay.

Công tác kiểm tra, giám sát, hướng dẫn, đôn đốc việc thực hiện các nội dung giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống chưa thường xuyên, chưa sâu sát. Chưa có giải pháp đánh giá mức độ tác động của các hoạt động giáo dục của Đoàn đối với thanh thiếu niên.

Đổi mới cách tiếp cận, tuyên truyền lý tưởng cho thanh thiếu niên

Các ý kiến phát biểu tại buổi làm việc đều thống nhất, trong thời gian tới, các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội sẽ tiếp tục triển khai thực hiện Chỉ thị 05 ngày 15/5/2016 gắn chặt chẽ với việc thực hiện Chỉ thị số 42 ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư Trung ương Đảng về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”, với các chủ trương lớn về giáo dục thanh thiếu nhi đã được xác định trong Nghị quyết Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XI; Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII “về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ”.

Các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội xác định nội dung đột phá trong học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là xây dựng lề lối, tác phong cán bộ đoàn, chọn xây dựng hình ảnh người cán bộ đoàn trách nhiệm, gương mẫu, trung thực, sâu sát cơ sở làm nội dung đột phá, tạo chuyển biến rõ rệt lề lối, tác phong cán bộ đoàn; phối hợp với các đơn vị triển khai các nhiệm vụ giáo dục tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cho thế hệ trẻ; ngăn chặn sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” trong cán bộ, đoàn viên. 

Đồng chí Nguyễn Thị Phương Hoa, Vụ trưởng Vụ Lý luận Chính trị (Ban Tuyên giáo Trung ương) phát biểu tại buổi làm việc

Tổ chức cho đoàn viên, thanh niên tham gia các diễn đàn, tọa đàm, ngày hội thanh niên, liên hoan tuyên truyền ca khúc cách mạng, xem phim lịch sử, triển lãm... nhân các dịp kỷ niệm các ngày lễ lớn của Đảng, của Đoàn và đất nước. Xây dựng bản đồ số các địa danh lịch sử gắn với tuổi trẻ; thường xuyên tổ chức các chương trình về nguồn, đến với địa danh lịch sử, các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, chăm sóc, tôn tạo và phát huy giá trị các khu di tích lịch sử, di tích văn hóa; duy trì tổ chức thắp nến tri ân các anh hùng liệt sỹ vào dịp 27/7 hằng năm. 

Chú trọng giáo dục nâng cao bản lĩnh chính trị, ý thức cảnh giác cách mạng cho đoàn viên, thanh niên; tham gia đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Chủ động cung cấp thông tin, trang bị kiến thức, phương pháp, kỹ năng để thanh niên tự phòng ngừa, tự sàng lọc, tự đấu tranh với các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch, chống phá. Ngăn chặn, phản bác những thông tin và luận điệu sai trái, tăng sức đề kháng cho thanh niên trước sự chống phá của các thế lực thù địch; tham gia bảo đảm an ninh, an toàn thông tin, bảo vệ an ninh tư tưởng, an ninh văn hóa trên không gian mạng, nhất là mạng xã hội. 

Tiếp tục tận dụng ưu thế của các công cụ, phương tiện truyền thông hiện đại, mạng xã hội, hệ thống báo chí, xuất bản của Đoàn trong giáo dục thanh thiếu nhi. Xây dựng cẩm nang sử dụng mạng xã hội tích cực trong thanh thiếu niên; các bộ công cụ tuyên truyền, các sản phẩm truyền thông trên Internet, các ứng dụng trên mạng xã hội và các thiết bị di động thông minh có nội dung tuyên truyền, giáo dục lý tưởng cách mạng theo hướng trẻ trung, sinh động, phù hợp với thị hiếu của thanh thiếu nhi. Tổ chức một số cuộc thi qua mạng xã hội. 

Coi trọng giáo dục bằng hành động, qua thực tiễn phong trào. Trong thời gian tới, các cấp bộ đoàn phát huy thanh niên xung kích trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của địa phương, đơn vị và tập trung triển khai 3 phong trào hành động cách mạng: “Thanh niên tình nguyện”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tuổi trẻ xung kích bảo vệ Tổ quốc” trong từng nhóm đối tượng, tiếp tục duy trì các phong trào đặc thù. Toàn Đoàn triển khai 3 chương trình đồng hành với thanh niên: “Đồng hành với thanh niên trong học tập”; “Đồng hành với thanh niên khởi nghiệp, lập nghiệp”; “Đồng hành với thanh niên rèn luyện và phát triển kỹ năng trong cuộc sống, nâng cao thể chất, đời sống văn hóa tinh thần”, góp phần phát triển thanh niên toàn diện, khẳng định vai trò của Đoàn trong bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của thanh niên. Thu hút, tập hợp, giáo dục thanh niên qua phong trào góp phần phát huy tính tích cực chính trị - xã hội của thanh niên, tạo môi trường thực tiễn rộng lớn, phong phú để giáo dục, rèn luyện, phát huy thanh niên.

Chăm lo củng cố xây dựng tổ chức Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh thực sự vững mạnh về tư tưởng chính trị, tổ chức và hành động, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng Cộng sản Việt Nam. Trong đó, coi trọng công tác cán bộ đoàn, đào tạo đội ngũ kế cận của Đảng, xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn tiên phong, bản lĩnh, có tinh thần đổi mới, dám nghĩ, dám làm, năng động và sáng tạo, không suy thoái về chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Chú trọng nâng cao chất lượng đoàn viên, nhất là chất lượng tư tưởng chính trị và tính tiên phong, bản lĩnh của thanh niên. 

Phát biểu tại buổi làm việc, đồng chí Võ Văn Thưởng ghi nhận những kết quả đạt được của Trung ương Đoàn trong việc thực hiện Chỉ thị 42 của Ban Bí thư Trung ương Đảng và Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị thời gian qua, đồng thời khẳng định: Các hoạt động của Trung ương Đoàn có nhiều nét mới, sáng tạo, đặc biệt là việc sử dụng công nghệ thông tin để tiếp cận giới trẻ, kết hợp tuyên truyền giáo dục thông qua các hoạt động sinh hoạt chính trị chuyên đề và nhân rộng các mô hình hoạt động hay. Trong đó, nhiều hoạt động đã đi vào chiều sâu, thể hiện sự sáng tạo, đổi mới, áp dụng công nghệ thông tin hiện đại, tạo sự lan tỏa rõ rệt trong giới trẻ như phong trào “Tuổi trẻ thời đại Hồ Chí Minh”, sinh hoạt chuyên đề “Nhớ về Bác, lòng ta trong sáng hơn”, Hội thi Olympic toàn quốc các môn khoa học Mác - Lênin... 

Trong năm 2018 và thời gian sắp tới, đồng chí Võ Văn Thưởng đề nghị, Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh và các cấp bộ Đoàn, Hội, Đội cần thực hiện tích cực, sáng tạo, có hiệu quả hơn nữa Chỉ thị 05 và Chỉ thị 42. Việc thực hiện các chỉ thị này cũng phù hợp với việc xây dựng Thanh niên Việt Nam “Tâm trong – Trí sáng – Hoài bão lớn” như Đại hội Đoàn toàn quốc vừa qua đã xác định.

Bên cạnh đó, trong việc thực hiện các nghị quyết của Đại hội Đảng, Đại hội Đoàn cũng như Chỉ thị 05, Chỉ thị 42, cần đặc biệt coi trọng việc giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho thanh thiếu niên, thấm nhuần những giá trị tốt đẹp của lý tưởng cách mạng, lý tưởng cộng sản. Đây là một nhiệm vụ rất quan trọng. Làm sao giáo dục được cho thanh niên trung thành với mục tiêu cách mạng của Đảng, của dân tộc; tự tin với lý tưởng, vững bước trong học tập, lao động, công tác để đóng góp tích cực hơn cho đời sống xã hội. 

Đồng chí Võ Văn Thưởng cũng nhấn mạnh, trong quá trình thực hiện, phải thực sự đổi mới phương pháp, tận dụng ưu thế của khoa học kỹ thuật kết hợp với các phương tiện truyền thông hiện đại để tuyên truyền mạnh mẽ hơn những giá trị tốt đẹp đến đông đảo đoàn viên, thanh niên. Trong giáo dục lý luận cách mạng cho đoàn viên, thanh niên nói riêng và trong quá trình tuyên truyền chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, cần phải chú ý tới đấu tranh, phê phán, phản bác các quan điểm sai trái, thù địch. Cần nghiên cứu để có các câu lạc bộ sinh hoạt cho phù hợp với từng nội dung, đối tượng.

Theo đồng chí Võ Văn Thưởng, cần quan tâm, coi trọng kết hợp các loại hình giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng như: giáo dục thông qua các diễn đàn, tọa đàm, hộ thảo, các bài học, chuyên đề… cần kết hợp giáo dục thông qua điển hình tiên tiến và thực tiễn.

Phát huy các hệ thống công cụ của Đoàn như hệ thống nhà văn hóa thanh thiếu nhi, các tờ báo trực thuộc Trung ương Đoàn,…, tận dụng tối đa các sự kiện, nhân vật lịch sử, những sự kiện trong đời sống xã hội để làm công tác giáo dục, bồi dưỡng lý tưởng cách mạng cho đoàn viên, thanh niên. 

Đồng chí Võ Văn Thưởng cũng đề nghị, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh cần chủ động tham mưu cho Bộ Chính trị, Ban Bí thư, phối hợp với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và các cấp ủy để kiểm tra theo dõi thực hiện các Chỉ thị đã nêu.

Đồng chí Võ Văn Thưởng bày tỏ mong muốn, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôn luôn vững vàng niềm tin lý tưởng, năng động, sáng tạo, thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ chính trị được giao, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, của Nhà nước và xã hội; thực sự là người bạn tốt, thân thiết của thanh niên; là người dẫn dắt thanh niên trong con đường lao động, học tập và công tác.

Thu Hằng