Tới dự buổi lễ mít tinh còn có đồng chí Nông Đức Mạnh, nguyên Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; đồng chí Phạm Thế Duyệt, nguyên Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Trần Thanh Mẫn, UVTW Đảng, Phó Chủ tịch, Tổng Thư ký Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; đồng chí Đào Việt Trung, UVTW Đảng, Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước… cùng các ban, bộ, ngành Trung ương, các tổ chức quốc tế và hàng trăm nạn nhân chất độc da cam/dioxin đã tới dự.

Cách đây 55 năm, ngày 10/8/1961, phi vụ đầu tiên rải cái gọi là “chất diệt cỏ” hay “chất khai quang” đã mở đầu cuộc chiến tranh hóa học có quy mô lớn nhất, dài ngày nhất, gây hậu quả thảm khốc nhất trong lịch sử loài người. Do đó, ngày 10/8 hàng năm đã trở thành Ngày vì nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam để nhắc nhở mọi người về một thảm họa đối với môi trường và sức khỏe con người; đồng thời kêu gọi cộng đồng xã hội chung tay xoa dịu nỗi đau da cam.

Từ năm 1961 đến năm 1971, quân đội Mỹ đã phun rải 80 triệu lít chất độc hóa học, 61% trong đó là chất da cam, chứa ít nhất 366 kg dioxin – chất độc nhất trong các chất độc mà con người từng biết tới – xuống gần ¼ diện tích miền Nam Việt Nam, làm 4,8 triệu người Việt Nam bị phơi nhiễm, hơn 3 triệu người là nạn nhân. Dioxin có thể tác động xấu đến nhiều hệ thống của cơ thể như nội tiết, miễn dịch, sinh sản; nạn nhân chất độc da cam thường mắc những căn bệnh hiểm nghèo và nhiều chứng bệnh cùng một lúc. Nhiều người bị tước mất đi những quyền con người cơ bản nhất, trước hết là quyền sống và quyền mưu cầu hạnh phúc. Nhiều phụ nữ bị mất quyền làm mẹ; rất nhiều trẻ em ra đời bị dị dạng, dị tật bẩm sinh do chất độc dioxin. Đặc biệt, ảnh hưởng của chất dioxin có thể gây tác động đến hệ di truyền và thực tế là ở Việt Nam đã xuất hiện nạn nhân thế hệ thứ 4…

Biểu diễn văn nghệ (Ảnh: Tuấn Anh)

Phát biểu khai mạc buổi lễ mít tinh trọng thể, Thiếu tướng Nguyễn Văn Rinh, Chủ tịch VAVA nhấn mạnh: Từ khi ra đời đến nay, với tinh thần “Đoàn kết – Nghĩa tình – Trách nhiệm – Vì nạn nhân chất độc da cam”, Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam luôn nỗ lực phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết, động viên nạn nhân vượt khó vươn lên hòa nhập cộng đồng; bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của hội viên; đề xuất, kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền bổ sung, sửa đổi chế độ, chính sách đối với nạn nhân; vận động các nguồn lực xã hội để chăm sóc, giúp đỡ nạn nhân; hỗ trợ đắc lực cho nạn nhân trong cuộc đấu tranh buộc Mỹ phải có trách nhiệm tham gia khắc phục hậu quả chất độc hóa học do họ sử dụng trong chiến tranh ở Việt Nam.

Chủ tịch VAVA cho biết, những năm qua, công tác khắc phục thảm họa da cam ở Việt Nam đã được sự quan tâm sâu sắc của Đảng, Nhà nước và sự “vào cuộc” của cả hệ thống chính trị, xã hội. Nhiều chế độ, chính sách của Nhà nước đối với nạn nhân chất độc da cam đã đi vào cuộc sống. Phòng trào “Hành động vì nạn nhân chất độc da cam” do Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát động được đông đảo các tổ chức, cá nhân trong và người nước quan tâm, hưởng ứng. Cuộc đấu tranh đòi công lý của nạn nhân chất độc da cam Việt Nam đã giành được thắng lợi quan trọng về xã hội và nhân văn; thu hút sự quan tâm của dư luận trong nước, dư luận quốc tế và dư luận Mỹ; tăng thêm sức mạnh của phong trào đấu tranh chống chiến tranh hóa học trên bình diện quốc tế, đòi Mỹ bồi thương thiệt hại cho nhân dân Việt Nam.

Thay mặt Đảng, Chính phủ, Chủ tịch nước Trần Đại Quang đánh giá cao những công việc mà Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin đã làm được trong suốt thời gian qua, nhằm đòi lại công lý, lẽ phải cho các nạn nhân chất độc da cam: Phong trào hành động vì nạn nhân chất độc da cam do Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam p hát động đã được các tầng lớp nhân dân đồng tình hưởng ứng và thu hút sự quan tâm của bạn bè quốc tế, góp phần giúp nạn nhân khó khăn từng bước ổn định cuộc sống, hòa nhập cộng đồng. Đặc biệt, Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt nam đã phát huy truyền thống “Thương người như thể thương thân” và đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” của dân tộc. Hoạt động của Hội ngày càng hiệu quả hơn, góp phần chăm sóc, giúp đỡ quyền và lợi ích hợp pháp của nạn nhân nhiễm chất độc da cam.

Chủ tịch nước cho biết, trong những năm qua Đảng và Nhà nước ta luôn luôn quan tâm lãnh đạo chỉ đạo chính sách khắc phục hậu quả chất độc da cam. Hàng năm Nhà nước luôn dành khoản 10 ngàn tỷ đồng để chăm sóc sức khỏe, phục hồi chức năng, hỗ trợ những vùng khó khăn bị ảnh hưởng của chất độc da cam.

Nhân kỷ niệm 55 năm thảm họa da cam/dioxin ở Việt Nam, Chủ tịch nước chỉ rõ: việc khắc phục hậu quả chất độc da cam dioxin ở Việt Nam là vấn đề cấp bách và lâu dài, cả hệ thống chính trị và toàn dân cần được quan tâm nhiều hơn nữa. Làm tốt công tác xã hội nhân đạo này là góp phần củng cố tư tưởng, chính trị, phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội, tăng cường ngoại giao với Hoa Kỳ; tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo tập trung đổi mới tuyên truyền để bạn bè quốc tế hiểu rõ hơn về nạn nhân da cam/dioxin ở Việt Nam.

Để làm những việc trên, Chủ tịch nước Trần Đại Quang nhấn mạnh những hành động cụ thể trên tinh thần cao nhất như: Đổi mới trang thiết bị y tế cứu chữa các nan nhân chất độc da cam; siêu âm trước khi đẻ để đề phòng ca nhiễm bệnh của con em mắc phải; quan tâm tới các vùng còn nhiễm chất độc da cam ở Việt Nam; cần phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ban, ngành để đấu tranh giải quyết đòi công lý cho các nan nhân chất độc da cam; tăng cương kiểm tra chính sách đối với các nạn nhân da cam. Bên cạnh đó, Hội nạn nhân da cam/dioxin Việt Nam cũng cần tiếp tục đổi mới phương thức, phương châm hành động để có những hành động hiệu quả hơn trong thời gian tới.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang đề nghị các bộ, ban, ngành và địa phương tăng cường công tác giải quyết hậu quả chất độc da cam, vận động để các tầng lớp nhân dân trong và ngoài nước, bạn bè quốc tế tích cực hưởng ứng phong trào "Hành động vì nạn nhân chất độc da cam" bằng hành động cụ thể; đồng thời tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện chế độ, chính sách đối với nạn nhân chất độc da cam để kịp thời giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện.

Chủ tịch nước Trần Đại Quang phát biểu tại buổi lễ mít tinh (Ảnh: VTV)

Nhân dịp này, Chủ tịch nước cũng kêu gọi đồng bào, chiến sĩ cả nước, người Việt Nam ở nước ngoài và bạn bè quốc tế tiếp tục cuộc đồng hành nhân ái, vì hòa bình, công lý, cùng chung tay góp sức xoa dịu nỗi đau da cam.

Chị Phạm Thị Nhí, 50 tuổi, quê Tam Lộc, Tam Kỳ, Quảng Nam sinh ra trong gia đình có người cha bị nhiễm chất độc da cam, chị bị dị tật bẩm sinh, liệt nửa người, vẹo cột sống từ lúc chào đời thay mặt cho hơn 3 triệu nạn nhân chất độc da cam, xúc động chia sẻ: “Tôi lớn lên trong mặc cảm, tự ty nhưng trong tôi luôn bừng cháy khát vọng sống và những ước mơ bình dị. Tôi ước ao được cùng các bạn đồng trang lứa chạy nhảy chơi đùa, nhảy múa hát ca, được trở thành cô giáo, có một mái ấm gia đình luôn rộn tiếng cười của những đứa con khỏe mạnh…Nhưng rồi, giấc mơ chỉ là giấc mơ, đến tận bây giờ tôi vẫn là người phụ nữ “ba không”. Chiến tranh đã lùi xa nhưng thảm họa da cam vẫn dai dẳng còn đó và không biết tới bao giờ mới có điểm dừng. Tất cả nạn nhân chất độc da cam chúng tôi luôn tâm niệm một điều: khép lại quá khứ, hướng tới tương lai, điều đó không có nghĩa là phía Mỹ quên đi trách nhiệm khi họ đã dung chất độc hóa học gây ra thảm họa kinh hoàng cho dân tộc chúng ta. Chúng tôi muốn có sự phán xét công bằng, công minh của công lý, của lương tri và lẽ phải, trả lại sự thanh thản cho những kiếp người đã phải chết một cách đau đớn, những thân phận bi dày vò từng ngày bởi những nỗi đau trên cơ thể, sống dở chết dở bởi những nỗi đau da cam…”.

Điều chị Nhí tha thiết mong ước là: thế giới này sẽ được hòa bình, không còn chiến tranh, các nước trên thế giới có quan hệ hữu nghị, tốt đẹp, hợp tác cùng phát triển; mọi người trên thế giới này đều sống bình đẳng, thân thiện với nhau.

Bà Susan Schnall, Chủ tịch Chi hội Hội cựu chiến binh vì Hòa bình Thành phố New York, thành viên ban lãnh đạo Hội cựu chiến binh chống chiến tranh Việt Nam bày tỏ lời xin lỗi sâu sắc đến hơn 3 triệu nạn nhân chất độc da cam, những người hằng ngày phải chịu những nỗi đau về mặt thể xác và tinh thần do tác hại của dioxin gây ra bởi Mỹ rải chất độc xuống miền Nam Việt Nam. Bà Susan phát biểu: “Tôi đứng trước các bạn hôm nay với tư cách là một cựu chiến binh từng tham gia chiến tranh của Hoa Kỳ tại Việt Nam để thừa nhận và chịu trách nhiệm cho việc chính phủ tôi đã sử dụng chất độc da cam/dioxin với đất đai và người dân các bạn… Chất dioxin trong chất độc da cam không chỉ tác động đến cuộc sống của những ở Việt Nam trong thời kỳ chiến tranh của Mỹ, gây ra bệnh tật và chết chóc không chỉ một thế hệ mà 2,3 thậm chí 4 thế hệ mắc phải những dị tật bằng cách biến đổi các tế bào qua nhiều thế hệ, gây ra các vấn đề về sức khỏe cho con cháu của những người trực tiếp bị phơi nhiễm… Chúng tôi cam kết sẽ hành động cùng các bạn, hướng tới khắc phục hậu quả lâu dài của cuộc chiến này, làm sạch các vùng đất bị ô nhiễm mà chúng tôi đã bỏ lại phía sau và chữa lành vết thương cho con người.”  

5 năm qua Chương trình nhắn tin vì nạn nhân chất độc da cam đã nhận được trên 900 ngàn lượt tin nhắn ủng hộ, tương đương với số tiền hơn 17 tỷ đồng. Những việc làm thiết thực của Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam nhằm giúp cho những nạn nhân chất độc da cam có một cuộc sống tốt hơn, thể hiện sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, xã hội đối với những người “nghèo nhất trong những người nghèo”, người “khổ nhất trong những người khổ”. Hơn lúc nào hết, những nan nhân chất độc da cam rất cần những tấm lòng sẻ chia, giúp đỡ để vơi đi nỗi đau tật nguyền, hướng tới một tương lai tốt đẹp hơn.  

Chủ tịch nước Trần Đại Quang trao tặng Huận chương Lao động hạng Nhất cho Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin (Ảnh: VTV)

Nhân kỷ niệm 55 năm thảm họa da cam ở Việt Nam (10/8/1961 – 10/8/2016), Hội nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam đã vinh dự được Đảng, Nhà nước trao tặng Huân chương Lao động hạng Nhất./.

Nhật Minh